Minik bebeğinizi nihayet kucağınıza aldınız ve birbirinizi tanımaya çalışıyorsunuz. Bebeğinizin ilk ayında bile sizinle iletişim kurmaya çalıştığını görünce çok şaşıracaksınız. Uzmanlar aguların konuşmanın ilk aşaması olduğunu ve anne-babanın bu süreçte çocuklarıyla sık sık iletişim kurarak onun dil beceresini geliştirebileceklerini söylüyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Halis Kazdal, bu konuda merak edilenleri anlattı.

Bebeğiniz konuşmayı sizden öğreniyor

Bütün sağlıklı çocuklar, dil öğrenme yeteneği ile doğarlar. Çocukların dil gelişimindeki en büyük destekleri anne ve babalarıdır. Dünyaya ilk geldikleri andan itibaren insan sesini duyarlar, dinlerler, sonrasında da taklit ederek konuşmaya başlarlar. Yani bebekler konuşmayı taklit ederek öğrenmeye çalışırlar. Bu nedenle bebeğinizle "bebekçe" konuşmayın.

Bunun yerine kelime ve cümleleri dilin kurallarına uygun olarak kullanın. Fiziksel ve dilsel gelişim bütün çocuklarda aynı değildir. Bir çocuk ilk kelimeyi 9. ayda, diğer bir çocuk 18. ayda, ilk kompleks cümleyi bir çocuk 3 yaşında, diğer bir çocuk ise 5 yaşında kurabilir.

Agular…

Bebekler 3-6 ay arası ilk "agu" seslerini çıkartarak konuşmaya adım atarlar. Anne ve baba ne kadar çok bebekleriyle iletişim kurarsa bebeğin aguları da o kadar artacaktır. Çevre ve özellikle annenin sözel uyaranlarının zenginliği, dil gelişimini olumlu yönde etkiler. Aile içindeki birey sayısı arttıkça çocukların konuşma konusunda daha yavaş geliştikleri bildirilmiştir.

Bunun nedeni, kalabalık aile ortamında bebekle daha az konuşulması olarak görülür. Çocukların yaşıtlarının da bulunduğu oyun ve eğitim gruplarına katılımı yönünden sağlanan fırsatların sosyoekonomik ve sosyokültürel seviyesi iyi olan ailelerde daha fazla olması, bu ailelerde yetişen çocukların daha erken ve düzgün konuşması ile ilişkilidir.

İlk bir yılında dil gelişimi

1. ay: İnsan sesleri dikkatini çeker ve duymaya başlar.

2. ay: Duyduklarına tepki verme aracı olarak sosyal gülümsemeler görülür.

3. ay: Sesli olarak güler. Agulamaları görülür. Sesleri ayırt eder ve kaynağını araştırır.

4-6. ay arası: İletişimini mimikler ile ve mırıldanarak yapar.

7-9. ay arası: Başkalarının ve kendisinin çıkardığı sesleri dinler. Anlamsız hecelemeler yapar. Oyuncaklara vurarak ses çıkarabilir.

10-12. ay arası: Sesleri taklit eder. Anne ya da baba gibi kelimeleri bilinçli söyler. Bu aylardan itibaren iki kelimeyi bir arada söyleyebilir.

İletişiminizi arttırın

Bebeğinizin dil gelişiminin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için ona sevgi ve huzur dolu bir ortam hazırlayın. İlgilenin ve sevildiğini hissettirin. Fiziksel ihtiyaçlarını eksiksiz karşılayın.

Her fırsatta onunla konuşun ve yaşına uygun oyunlar oynayın. Yaşıtları ile oyun oynamasını sağlayın. Masal ve hikayeler anlatın. Eline aldığı objeler hakkında bilgi verin. Uzun süre tv karşısında kalmasına izin vermeyin. Resimler ve resimli hikayeler üzerinde yorumlar yaparak konuşmasını teşvik edin. Düşüncelerine değer vererek özgüvenini artırın. Sosyal ortamlara katılımını sağlayarak konuşmaya teşvik edin.

Dr. Halis Kazdal: "Konuşmasında gecikme varsa ihmal etmeyin"

Dil ve konuşma becerisinde gecikme düşünülen çocuklar odyolojik olarak değerlendirilmelidirler. Orta derecedeki işitme kayıpları ebeveynler tarafından fark edilmeyebilir. Eğer dil gelişimindeki gecikmeye motor ve mental fonksiyonlardaki gerilikler de eşlik ediyorsa çocuk nöroloğu tarafından değerlendirilmesi gerekir. Odyolojik nörolojik değerlendirilmeleri normal olan çocuklar, konuşma terapisti tarafından değerlendirilmeye alınmalıdır.

Hazırlayan: Işıl Evrim AKGÜN