Müzik ruhun gıdasıdır diye boşuna dememişler. Hepimizin yaşamının vazgeçilmez bir olgusu. Bazen eğlenmek için bazen de kederlenmek için dinlediğimiz müziklerin hayatımızdaki yeri o kadar büyük ki aslında. Müzik dinlemediğimiz tek bir günümüz bile yok. Ayrıca duygularımızı da kolaylıkla yönetebiliyor. Dinlediğimiz hareketli müzikle bir anda coşabiliyor ya da hüzünlü bir parçada duygulanabiliyoruz. Yaşamımızdaki yeri bu denli önemliyken, müziğin bebeklerin gelişimine faydalarından da sık sık söz ediyor uzmanlar… Biz de Op. Dr. Pınar Gökova Azman'a müziğin bebeklerin duygusal, sosyal, zeka ve psikomotor gelişimlerine etkilerini sorduk.

Duygusal gelişime etkileri

Bebekler yeterince iletişim kurulmadığında kendilerini yalnız hissederler. Bunun için tek bir şey isterler; dokunmak ve konuşulmak. Bebekler anne sesini duydukları andan itibaren güvenilir bir dünyada olduklarını yürekten hissederler. Anne karnında, müzik ya da annesinin söylediği şarkıları dinlediyse, doğduktan sonra bu ses ya da müzik ona tanıdık gelir. Müziğin bebekler üzerinde oldukça farklı etkileri vardır; kimi zaman güldürür, kimi zaman uyutur. Duygusal yönden rahatlatır; güvensizlik, çekingenlik, saldırganlık, korku gibi olumsuz duygu ve davranışlar müziğin etkisiyle olumlu hale gelir.

Sosyal gelişime etkileri

Müzik farklı dilleri ve kültürleri birbirine yakınlaştırır. Müzikle büyüyen bebekler, zamanla sosyal iletişimde gelişim gösterirler. Müzik bebeklerin nasıl düşüneceklerini, sorunların çözüm yollarını ve dili kolay öğrenmelerini sağlar. Etkin iletişim kurmayı öğrenirler. Çevrelerine karşı duyarlı olurlar. İçine kapanık ruh halinden kurtulup grup içi çalışmalarda kendilerini rahatlıkla ifade ederler.

Zeka gelişimine etkileri

Çocuğa ne kadar uyaran verilirse o kadar çok bilgi ve beceri depolar. Şarkı söylerken yeni sözcükler öğrenerek kelime dağarcığı gelişir. Sözcükleri anlaşılır bir şekilde söylemeyi öğrenerek diksiyonu düzelir. Tekerlemeler söylerken akıcı konuşma becerisi kazanır. Sesini, kulağını ve zevkini geliştirir. Doğru duymayı, denetlemeyi ve kullanmayı, güzel müziği ayırt etmeyi öğrenir. Yaratıcı güdüleri oluşur. Birçok kişi için şarkı sözlerini hatırlamak, bir metni ya da şiiri hatırlamaktan daha kolaydır. Bunun nedeni müziğin aynı zamanda bellek için tetikleyici olmasıdır. Bu yüzden de müzik bebeklerin dili kavramasında ve kelime hazinesini geliştirmesinde büyük rol oynar.

Psikomotor gelişime etkileri

Anne-babanın bir müzik aleti çalması, dans ederek ya da el çırparak ritim tutması bebeğin küçük motor kaslarının gelişimi için temel oluşturur. Müzik beyin için bir egzersizdir. Bebekler müzik dinleyerek ya da müziğe katılarak hangi seslerin birbirini izlediğini, yaptığı hareketlerin nasıl sesler çıkarttığını öğrenirler. Bu bağlantı bebeklerin algılama, öngörme ve sorun çözme yeteneklerini geliştirmesi için çok önemlidir. Çalgı olarak kullanabileceği oyuncaklarıyla oynarken ve müzik eşliğinde hareket ederken; koordinasyonu, küçük ve büyük kasları gelişir, bu da fiziksel ve psiko-motor gelişimini olumlu yönde etkiler.

Ne tür müzikler dinletilmeli?

Farklı türlerde müzikler dinlemenin bebeklerin duygusal ve zihinsel gelişiminde önemli bir rolü vardır. Özellikle klasik müzik, bebeklerin beynini uyaran nota dizeleri nedeniyle çok daha etkilidir. Bazı anne-babalar klasik müzik dinlemekten hoşlanmıyor olabilir. Ancak klasik müziğin öneminden dolayı bebeğe dinletmekte fayda vardır. Bebeklerin keyifli olduğu zamanlarda ona hareketli ve farklı ritimleri olan müzikler dinletilebilir. Çocuklar küçük yaşlarından itibaren iyi bir müzikle beslenirse; duyuları gelişir, dinlediğini duyar, duyduğunu anlar ve okul öncesinde okuma-yazma gibi becerileri kazanır.

Hazırlayan: Başak DOĞRU