Kendini ve çevresini yeni yeni keşfetmeye başlayan, bu yüzden de yerinde duramayan çocuğunuza karşı kimi zaman nasıl bir tutum sergilemeniz gerektiğine karar veremeyebilirsiniz. Böyle zamanlarda bazı noktalara dikkat etmek, çocuğunuz ve sizin adınıza işleri kolaylaştırabilir. Bu aralar sizin evde de 1-2 yaşlarında bir minik keşfe çıktıysa, Psikolog Didem Güven Güneysu'nun önerilerini dikkate alın. Unutmayın ki merakını gideremezse öğrenemez…
Bebeklikten çocukluğa geçiş
1 yaş, bebeklikten çocukluğa geçiş dönemidir. Bu dönemde çocuğun fiziksel ve zihinsel becerileri hızla ilerlemeye devam eder. Söz konusu ilerlemenin oldukça hızlı gerçekleşmesinin sebebi, bu dönemde çocuğun beyin gelişim hızının da son derece yüksek olmasıdır. Yüksek hızda beyin gelişimi bu dönemde anlama, kavrama ve iletişim becerilerinin hızla ilerleyebilmesine olanak sağlarken, çocuğun hareket becerisi de artar. Hem ilk kelimeler hem de ilk adımlar 1 yaş döneminde görülür.
Bunun yanında çocuk, duyduğu sesleri taklit etmeye çalışır, kendince çeşitli sesler çıkarır. Kendi söylediğinden daha fazlasını anlar. Çevresindeki nesnelerle anlamlı şekilde ilgilenir, yetişkinlerle farklı oyunlar oynamaya başlar. İnsanlarla bir arada olmaktan ve konuşulanları dinlemekten hoşlanır. Yapılan birçok davranışı taklit etmeye çalışır.
Taklit etme yolunda anne-baba ve kendisine bakan kişiyi model alır, onların yaptıklarını yapmaya çalışır. Baş ve işaret parmaklarını kullanarak nesneleri tutar. Nesneleri iç içe koymaktan hoşlanır. Bu anlamda çocuk, ilk aylarındaki duygusal, fiziksel ve zihinsel kazanımlarının tümünü 2 yaşına geçerken ortaya koyar ve bunları geliştirmeye çalışır.
Neden merak ediyor?
Çocuğun gelişme ve büyüme çabasını destekleyen en temel duygulardan biri merak duygusudur. Sağlıklı bir gelişime merak duygusu eşlik eder. Hissettiği merak; sağlıklı, duygusal, fiziksel ve zihinsel gelişimi adına kritik öneme sahip tüm girişimleri gerçekleştirmesine olanak sağlar.
Onun çevresiyle ve çoğu zaman çevresindeki kişilerle gerçekleştirdiği bu girişimler de, var olan merak duygusuna merak katar. Artan hareket ve kavrama becerisi de onun yeni girişimler kazanmasına destek olur.
Keşif zamanı
Emekleme ve yürümeyle birlikte hareket özgürlüğü kazanan çocuk, merak duygusunun da varlığıyla etrafını keşfetmeye başlar. Bu sebeple sürekli hareket halindedir. Çevresiyle daha fazla ilgilidir ve her gün yeni kazanımlar elde edip yeni şeyler öğrenir. Gördüğü nesnelerin ne işe yaradığı, nerede durması gerektiği ve kime ait olduğu bilgileri merak ettikleri arasındadır.
Bunun yanında oyun gereksinimi artmış ve oyun malzemeleri farklılaşmıştır. Uzanabildiği her yere temas etmek, ulaşabildiği her eşyayla oynama ihtiyacı içindedir. Oyun oynamak; çocuğun dış dünyayı keşfetmesini, doğal ve aktif şekilde öğrenmesini sağladığından, bu dönemdeki duygusal, fiziksel ve zihinsel büyümenin önemli bir parçasıdır.
Oynayarak keşfetsin
Oyun, çocuğun anne-babasıyla ve çevresiyle ilişkileri hakkında bilgi verir, yeni kavramları öğrenmesini, neden-sonuç ilişkileri kurmasını ve karşılaştığı güçlükleri yenmesini sağlar. Eğlencenin yanı sıra önemli bir iş olarak düşünülmelidir oyun. Erken yaşlardan itibaren hayal gücünü ve yaratıcılığı destekler, ince ve kaba motor becerilerini geliştirir.
Bu anlamda, çocuğun oyuna düşkünlüğü, oyundaki merak ve sorgulamaları; onun sağlıklı gelişimi için oldukça değerli ve desteklenmesi gereken gelişmelerdir. Bu meraklı davranışlar ve sözel ifadeler, ileride onun kendisini iyi ifade edebilmesi, ifade edilenleri anlayabilmesi, çevresini araştırabilmesi, problem çözebilmesi, kendi başına karar verebilmesi ve becerilerini organize edebilmesi adına gerekli ön adımlardır.
Hazırlayan: Başak DOĞRU
