Barbie'lerim, lahana bebeğim kocaman Hepinizi çok seviyorum! Şunu istiyorum ki, çocukluğumdan özenle saklıyorum. Odamı makyaj malzemelerimin olduğu masa da olmasa, küçük bir kız çocuğunun odası sanırsınız. Benim için tüm oyuncaklarım o kadar değerli ki, evimize misafir gelen ufaklıklara bile elletmiyorum. Zavallı miniklerin içleri gidiyor onlarla oynamak için. Ama kusuruma bakmasınlar, onlar benim sadece küçüklük oyuncağım değil, aynı zamanda ilk oyun arkadaşlarım! Mavi Pedagojik ve Psikolojik Danışmanlık Merkezi'nden Pedagog Duygu Çalışır'ın anlattıklarıyla, oyunun çocukların gelişiminde ne kadar önemli bir rol oynadığını anlayacaksınız.

Oyunun çocuğa kazandırdıkları

Oyun, çocuğun taklit becerilerini geliştiren, dış dünyayı keşfetmesini ve doğal yollarla öğrenmesini sağlayan, günlük yaşamı, aile ve çevre ilişkileri hakkında bilgi veren bir araçtır. Oyun oynamak, çocuk için eğlencenin yanı sıra önemli bir iştir. Zihinsel, sosyal, duygusal, bedensel ve dil gelişimi açısından çocuğun hayatında önemli rol oynar. Büyümenin önemli bir parçasıdır. Oyun çocuğa kendisini ifade etmeyi, ifade edilenleri anlamayı, çevresini araştırmayı, nesneleri tanımayı, problem çözmeyi, kurallara uymayı, sıra beklemeyi, düşünmeyi, kendi başına karar verebilmeyi, dikkatini toplamayı, becerilerini organize etmeyi, risk alabilmeyi, sorumluluk almayı, işbirliği yapmayı ve paylaşmayı, başkalarının haklarına saygılı olmayı, renk, şekil, boyut gibi kavramları öğretir. Ayrıca oyun, çocuğun özgüvenini artırır, hayal gücünü ve yaratıcılığını geliştirir, saldırganlık dürtüsünü ortadan kaldırır, değişik sosyal roller denemesine ve duygularını dışa vurmasına olanak sağlar.

1 yaş çocuğu hangi oyun ve oyuncaklardan hoşlanıyor?

1 yaş çocuğu yürüme ve bağımsız hareket etme becerisi kazandıkça çevresiyle daha fazla ilgilenmeye başlar. Bu yüzden gördüğü ve ulaşabildiği her şeyle oynamak ister. 1 yaş itibariyle düşünme ve el becerilerini destekleyici oyuncaklar, çocuğun hayatında önemli bir yer edinir. Bu dönemde çocuğa sunulabilecek oyuncaklar şunlardır:

Şekilleri uygun boşluklara takabileceği bul-tak kovalar

Tek parçalı yap-bozlar

Lego, blok gibi inşa oyuncakları

Evcilik, doktorculuk gibi konulu oyunlar

Oyuncak hayvanlar

Araba, kamyon, uçak, tren, top, bebek, yumuşak tüylü/tüysüz oyuncaklar

Oyuncak telefon, oyuncak meyve-sebze ve ev eşyaları

Su oyuncakları

Müzik aletleri

Hikaye kitapları

Üzerinde değişik şekillerin olduğu iç içe geçebilen kovalar

Büyükten küçüğe sıralanan halkalar

Basınca ses çıkaran oyuncaklar ve kitaplar

Çocuğun kendi başına kullanabileceği basmalı, itmeli, çekmeli oyuncaklar

Oyun hamuru ve boya kalemleri Bu oyuncaklar çocuklurın dil, bilişsel ve motor becerilerinin desteklenmesi için kullanılabilecek materyallerdir.

Çocukla oyun oynarken yapılabilecek etkinlikler

Ayna karşısında vücut parçaları gösterilip, isimlerini sorabilirsiniz. Çevredeki nesneleri göstermesini ve isimlendirmesini isteyebilirsiniz. Çocuğa elinde tutması için değişik eşya ve oyuncaklar verip ellerini kullanmasını sağlayabilirsiniz. Birlikte kitaplara bakabilirsiniz, müzik dinleyebilirsiniz, dans edebilirsiniz, şarkı söyleyebilirsiniz. Oyuncakları birlikte toplayabilirsiniz. Bu şekilde hem çocuk kendisiyle ilgili bir sorumluluk almış olur hem de yardımlaşma becerisi kazanır. Evdeki artık malzemelerden birlikte oyuncak yapabilirsiniz.

Oyun mekânı

Oyun alanının belli bir mekânda olması, çocuğa düzenli olmayı ve kurallara uymayı öğrettiği gibi istenmeyen dağınıklığın da ortadan kalkmasını sağlar. Oyun için çocuğun odası ya da ortak yaşam alanının bir köşesi belirlenmeli, burada oyuncak dışında çocuğa zarar verebilecek kesici, delici eşyalar olmamalıdır. Oyun mekânında gerekli güvenlik önlemleri (priz kapakları, çekmece, dolap, pencere kilitleri gibi) alınmalıdır. Tüm oyuncaklar ortada olmamalı, oyun bittiğinde oyuncağı toplayıp yerine koyma alışkanlığı çocuğa kazandırılmalıdır.

Hazırlayan: Başak DOĞRU