Daha önceden hamilelik deneyimi olmayan anne adayları, ne gibi sorunlarla karşılaşacaklarından genellikle bihaberdirler. Gün geçtikçe artan mutluluklarının yanında, yeni yeni sağlık problemleriyle de tanışabilirler. Muhtemel yaşayacakları sürpriz sorunlardan biri de; mantar enfeksiyonudur! Hamilelik döneminde vajina florasında meydana gelen değişimler nedeniyle mantar enfeksiyonu olma riski de artabilir. Ama siz hiç gözünüzü korkutmayın, yazımızı dikkatlice okuyun! Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Jinekolog Op. Dr. Adli Şadi Karaman, hamilelik döneminde artan mantar enfeksiyonunun belirtilerini, nedenlerini ve tedavisini anlattı. Ayrıca bu enfeksiyona yakalanmamanız için neler yapmanız gerektiğiyle ilgili de bilgiler verdi.

Tetikleyen faktörler

Vajinal mantar enfeksiyonu, mantar adı verilen bir grup mikroorganizmanın vajinada oluşturduğu bir iltihaptır. Hamilelik, değişen hormonal denge nedeniyle vajinal enfeksiyonların, özellikle de mantar enfeksiyonlarının artış gösterdiği bir dönemdir. Özellikle hamileliğin son 3 ayında hücresel bağışıklığın azalmasıyla kandida ismi verilen mikroorganizmaların gelişimi kolaylaşır. Yine hamilelikte vajinada glikojen adı verilen maddenin artışı da bu olayı hızlandırır. Vajinada glikojenin artmasına ise kanda östrojen ve progesteron miktarının yükselmesi neden olur. Bu da vajinal mantarın oluşumunu tetikler. Ancak korkulması gereken bir durum söz konusu değildir. Vajinal mantar enfeksiyonunda üreyen mikroorganizmalar genellikle başkasından bulaşmaz. Kişinin zaten kendi vajinasında bulunan maya hücreleri çeşitli nedenlerle aktif hale gelip enfeksiyon yaratır. Stres, hamilelikte mantar oluşmasını tetikleyen faktörlerden biridir. Anne adayı stresten uzak durmaya gayret etmeli ve kendisini yormamalıdır. Çünkü stres, hamilelerde vücut direncinin zayıflamasına yol açarak, vajinal mantar enfeksiyonu oluşumunu tetikleyebilir.

Belirtileri

Mantar enfeksiyonunda genellikle vajinada beyaz, süt kesiği vasfında kokusuz bir akıntı ortaya çıkar. Kokunun olması enfeksiyona eşlik eden ikinci bir enfeksiyonun varlığını akla getirmelidir. Vajinada yoğun kaşıntı ve yanma bu akıntıya eşlik eder. Akıntının dış genital organlara teması sonucu kızarıklık ve yanma oluşabilir. Ayrıca idrar yanması ve cinsel ilişkide ağrı şikayetleri de görülebilir.

Sıklığı ve nedenleri

Kadınların yaklaşık yüzde 75-90'ı yaşamlarının herhangi bir döneminde en az bir kez mantar enfeksiyonu geçirirler. Anne adaylarında ise bu enfeksiyon, hamile olmayanlara göre 15-20 kat daha sıklıkla görülür. Bu enfeksiyon oranının artmasının nedeni, hamilelik döneminde vücut immün sisteminin zayıflaması ve yükselen östrojen ve progesteron hormonunun yol açtığı vajinada PH değişiklikleridir. Yaz aylarında vajina ısısının yükselmesi, deniz ve havuza girdikten sonra ıslak mayoyla oturulması enfeksiyon riskini artırır. Şeker hastalığı olan hamilelerde mantar enfeksiyonları daha sık görülür. Ayrıca bazı antibiyotiklerin (genellikle penisilin, ampisillin grubu) kullanımı sonrasında, vajinadaki flora bakterilerinin azalması nedeniyle mantar enfeksiyonları ortaya çıkabilir.

Tanı ve tedavisi

Diğer hastalıkların aksine tanı jinekolojik muayeneyle rahatlıkla konulur. Bu şikayetlerle uzmana başvuran hastanın yapılan muayenesinde, rahim ağzındaki kızarıklığın görülmesi ve mantara özel akıntının tespiti tanının konulmasını sağlar. Hamilelikte vajinal mantar enfeksiyonları genellikle lokal etkili vajinal ovül ve kremlerle tedavi edilir. Ağızdan ilaçlar, fetüse olumsuz etki olmaması açısından genellikle tercih edilmez. Gerektiği takdirde ilk 3 aydan sonra kullanılabilen ve ağızdan alınan bazı ilaçlar mevcuttur. Ayrıca her beyaz ve kaşıntılı akıntı mantar olmayabilir, bu yanlışa düşen hamile ve hamile olmayan birçok kadın, kendi kendilerine birtakım mantar ilaçları kullanıp, var olan başka bir enfeksiyonu arttırıp ciddi sıkıntıya düşebilirler. Bu nedenle doktora danışmadan kesinlikle ilaç kullanılmamalıdır.

Korunma yolları

-Pamuklu ve penye iç çamaşırlarını tercih edin.
-İç çamaşırlarınızı yüksek ısıda yıkayın ve ütüleyin.
-Vajina bölgesini kuru tutun. Asla ıslak ve nemli bırakmayın.
-Havuz ve denize girdikten sonra ıslak mayo ile kalmayın, mayonuzu mutlaka değiştirin.
-Yazın açık renkli bol ve rahat giysiler tercih edin.
-Şeker hastalığınız yoksa asla suni tatlandırıcılardan kullanmayın.
-Vajina temizliği için sabun ve genital şampuanları çok sık kullanmayın.

Hazırlayan: Başak DOĞRU