"İki gün yemek vermesem, acıktım demez!"… ifade birçoğumuza çok tanıdık değil mi? Birçok anne-baba, olmasından yakınıyor. Kışın çıkılmadığından evde belli bir beslenme düzeni sağlamak daha kolay oluyordu. Yazın ise parktı, bahçeydi derken çocuklar genellikle sokakta oynamaktan yemek yemeyi unutuyor. Üstelik sıcak yaz günlerinde biz yetişkinler gibi çocukların da iştahı pek fazla kabarık olmuyor. Peki yaz aylarında çocuğunuzun iştahını açmak için nasıl bir beslenme programı izlemeniz gerektiğini biliyor musunuz? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hüseyin Tatar'ın önerileri ve hazırladığı menü çocuğunuzun iştahını açabilir.

Neden yazın daha fazla iştahsız oluyor?

Çocuklar yaz atmosferinde sık sık yüzdükleri veya koşturdukları için yediklerini hızla yakarlar. Bu durumda aileler, çocuklarının ya hiç kilo almadığı ya da zayıfladığı saplantısına kapılırlar. Oysa bir çocuğun yeterli beslenmesi demek, yaşına uygun vücut ağırlığı ve uygun boy uzunluğu değerlerine sahip olacak şekilde beslenmesi demektir. Dış ortamda daha çok vakit geçiren çocuklar, normalden daha sık ve az yerler. Böylece yemek zamanında masada hiçbir şey yiyemezler. Çünkü aralarda mideyi dolduracak veya doluluk hissi verecek şeyler yerler.

Bütün bu saydığımız durumlar sizin çocuğunuzu da etkileyebilir. Bazen de iştahsızlık davranışları göstererek ilgiyi üzerinde devamlı tutmak isteyebilirler. Okul döneminde kahvaltı etmese bile düzenli olarak bir şeyler atıştıran çocuklar, yaz ve tatil atmosferine girdiklerinde yemek yemelerinde de bir tatil hareketi gösterir. Bu durumda ailenin ve özellikle de annelerin baskısıyla çocuğun iştahı azalabilir. Çocuklar yaz aylarında deniz, kum, oyun ve arkadaşla oynama gibi aktivitelerin içine girerler. Yemek yemek, onların durması ve oturması anlamına gelir. Çocuklar durmak ve engellenmek istemezler. Özellik le küçük bebekler yaz sıcaklarından daha kolay ve daha çok etkilenirler.

Çocuklar her dönemde aynı büyüme hızını göstermezler. Yeme istekleri büyüme hızı ve kişisel durumlarına göre belli dönemlerde değişebilir.15-18. aylar iştahın en düşük seviyede olduğu dönemlerdir. Yemek seçme, psikolojik nedenlerle yemeği reddetme gibi davranışlarla sıklıkla karşılaşılır. Anne babanın yedirmek için ısrarı, ödüllendirme ve ceza verme gibi zorlamalar çocuğun yeme alışkanlığını olumsuz yönde etkiler.

Okul öncesi çağında çocuklar çevreye duydukları tepkiyi belirgin şekilde yemek yememekle gösterebilirler. Bazı durumlarda da anne babalar alınan gıdaları yetersiz olarak değerlendirmek ve çocuğun yediklerini başka çocuklarla kıyaslamak gibi hatalara düşerler. Yaz aylarında da sıcaklıkların artması ve çocukların bu aylarda daha fazla efor harcamaları nedeniyle fazla su veya sıvı alırlar ya da suyu yemek öncesi veya olur olmadık zamanlarda içerler. Bu durum zaten küçük olan mide kapasitesini de etkileyerek çocukların iştahlarını kapatır. Bunun yanında sık sık meyve suyu, kola ve diğer içecekler gibi sıvılarla da midelerini doldururlar.

Yazın ne tür gıdalarla beslenmeli?

Bebeklerin yaz aylarında 4-5 porsiyon tahıl, 4-5 porsiyon sebze meyve, 3 porsiyon süt ve süt ürünleri, 2 porsiyon et, tavuk, balık grubu ürünleri yemeleri gerekiyor. Yaz aylarında bebek için hazırlanan besinlere daha fazla önem gösterilmeli. Hazırlanan besinleri buzdolabında saklamalı, beklemiş-artık besinler kesinlikle kullanılmamalı. Et ve süt grubu ürünlerin bozulma riski daha fazladır. Dışarıda ise açık olarak satılan besinler hijyenik bir şekilde hazırlanmadıkları ve doğru muhafaza edilmedikleri takdirde bebek için güvenli değildir.

Daha fazla hijyen

Bu aylarda bebeği korumak için kapalı olarak satılan hazır kaşık ve kavanoz mamalar tercih edilebilir. Bu ürünler bebek için besleyici, güvenli ve pratiktir. Kullanılan su da çok önemlidir. Su, birçok mikroorganizmanın taşıyıcısı olabilir. Bebek için kapalı su kullanılmalı veya musluk suları mutlaka kaynatılmalı. Ayrıca bebeğinizin çiğ olarak tükettiği sebze ve meyveler iyi kalitede bir suyla yıkanmalı. Bebeğin beslenmesinde kullanılan biberon, suluk ve tabak gibi malzemelerden uygun olanları kaynatılmalı, diğerleri ise beslenme sonrası hemen temizlenmeli ve iyice durulanmalı. Şunu da unutmamak gerekir ki, sıcağın etkisiyle mikroorganizmalar çok çabuk ürerler.

1-3 yaş çocuklar için örnek beslenme

Kahvaltı

1 çay bardağı süt veya meyve suyu 1 kibrit kutusu peynir veya bir yumurta (haftada 2-3 kez) 1 tatlı kaşığı yağ veya 5 adet çekirdeği çıkarılmış zeytin, 1 domates 2-3 tatlı kaşığı reçel, bal veya pekmez 1 orta dilim ekmek

Ara öğün

1 orta boy meyve veya 1 çay bardağı süt (kahvaltıdaki sütün yerine)

Öğle yemeği

1 köfte kadar et, tavuk veya balık 4-5 yemek kaşığı pilav, makarna veya patates püresi 1 çay bardağı yoğurt

İkindi

1 çay bardağı meyve suyu 4-5 adet bisküvi veya kraker

Akşam yemeği

1 kase çorba ( mercimek, tarhana, yayla) 4-5 yemek kaşığı sebze yemeği 1 çay bardağı yoğurt 1 orta dilim ekmek

5 yaş çocuklar için örnek beslenme

Sabah kahvaltısı

1 çay bardağı süt veya evde yapılmış taze meyve suyu 1 kibrit kutusu peynir veya 1 yumurta (haftada 2-3 kez) 1 tatlı kaşığı yağ veya 5 adet çekirdeği çıkarılmış zeytin 1 domates 3 tatlı kaşığı reçel, bal veya pekmez 2 orta dilim ekmek

Ara öğün

1 porsiyon meyve

Öğle yemeği

1 köfte kadar et, tavuk veya balık 5-6 yemek kaşığı sebze yemeği 5-6 yemek kaşığı pilav veya makarna 1 çay bardağı yoğurt 1 orta dilim ekmek 1 kase salata

İkindi

1 çay bardağı süt veya meyve suyu 1 dilim kek veya poğaça

Akşam yemeği

1 kase çorba (mercimek, tarhana, yayla) 5-6 yemek kaşığı sebze yemeği 1 çay bardağı yoğurt 2 orta dilim ekmek 1 kase salata

Hazırlayan: Başak Doğru