Nezle, grip ve kulak-burun-boğaz sorunları kış aylarında en sık görülen enfeksiyon hastalıkları arasında geliyor. Ve en çok etkilenenler ise çocuklar oluyor. Anne-babalar önlem alsalar dahi hastalıklardan kaçınmak bazen mümkün olmuyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Yunus Emre Mercan, bebek ve çocuklarda görülen enfeksiyon hastalıkları ile ilgili size yol gösterecek önerilerde bulundu.

Soğuk hava ve yakın temasa dikkat!

Üst solunum yolu enfeksiyonları "damlacık enfeksiyonları"dır. Yani bu hastalıklar, hastalık yapan etmeni bulunduran taşıyıcı ya da hasta birinin 1 metre ya da daha yakın mesafeden konuşması, öksürmesi, tıksırması ve hapşırması etrafa yayılan tükürük damlalarının diğer bir kişiye bulaşması sonucu oluşur. Dolayısıyla sanılanın aksine sadece soğuğa maruz kalma sonucunda çocuğun nezle ya da bunun gibi bir hastalık geçirmesinde yeterli bir faktör değildir. Çocuğun hasta biri ile temas etmiş olması ya da onunla aynı ortamda bulunması hasta olması için yeterlidir. Soğuk havada vücut direncini düşüren, mikroplarla savaşma yeteneği azaldığından ve insanların kapalı ortamlarda bir araya gelip birbiriyle teması kolaylaştığından hastalıklar sonbahar ve kış aylarında daha fazla görülür.

Üst solunumu yolu hastalıkları

Nezle: Halk arasında "grip" olarak ifade edilen nezle, aslında gribe göre çok daha hafif seyreden, genelde virüs dediğimiz hastalık yapıcı etmenlerin neden olduğu ve doktorun vereceği genel önerilerle, antibiyotiksiz birkaç günde geçen, bir enfeksiyon hastalığıdır. Dolayısıyla bu tür rahatsızlıklarda doktora danışılmadan antibiyotik kullanılmamalıdır.

Belirtileri: Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırık, burunda yanma ve hafif ateşle seyreder.

Grip: Nezleye göre daha ağır seyreden, bol sıvı alma, C vitamini desteği, ateş düşürücü-ağrı kesiciler, burun açıcı damla ya da spreyler ve doktor tavsiyesiyle verilen grip ilaçları gibi genel önerilerle geçen ve antibiyotik kullanımı gerektirmeyen bir hastalıktır.

Belirtileri: Baş ağrısı, yorgunluk, boğaz ağrısı, burun akıntısı, kuru öksürük, yaygın vücut ağrıları, bulantı, kusma ve ateşle seyreder.

Tonsilloferenjit (Boğaz iltihabı = Bademcik enfeksiyonu): Genelde "virüs" dediğimiz hastalık yapıcı etkenlerle meydana gelse de, "bakteri" dediğimiz antibiyotik verilmesi gereken mikroorganizmalar da bu enfeksiyondan sorumlu tutuluyor.

Belirtileri: Ses kısıklığı, aşırı sulu burun akıntısı, gözlerde kızarma, öksürük, çok yüksek ateş ve şiddetli boğaz ağrısı.

Orta kulak enfeksiyonları: Çocukların kulağında östaki borusu işlevi daha yavaş ve yetersizdir. Bu yüzden çocuklarda yetişkinlere oranla daha sık rastlanır ve çoğu zaman antibiyotik tedavisi gerektirir.

Belirtileri: Kulak ağrısı, ateş, işitme güçlüğü ve daha küçük çocuklarda sadece huzursuzluk görülebilir.

Sinüzit: Başın içindeki kemikler arasında bulunan 'sinüs' boşluklarında enfeksiyon oluşması sonucu 'sinüzit' ortaya çıkar. Bazı çocuklarda daha uzun sürüp kronikleşebilen bu enfeksiyon, çoğu zaman antibiyotik tedavisi gerektirir. Belirtileri: Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, baş ağrısı, öksürük, geniz akıntısı, ateş ve huzursuzluk ile seyreder.

Enfeksiyonlarla baş etmenin 8 püf noktası

Kış aylarının gelmesi, hastalıkların da ortaya çıkmasında etken olduğu için, anne-babaların da endişelenmesine neden oluyor. Bu dönemde birbirinden farklı metotlar denenmesine rağmen çocuklarda daha sık görülen üst solunum yolu hastalıklarına karşı alınabilecek 8 yöntem şöyle:

Gelişigüzel ilaç vermeyin: Çoğu virütik enfeksiyonda ateş olmadıkça karma grip şuruplarının ve şiddetli, uykuyu bölecek kadar öksürük olmadıkça öksürük şuruplarının verilmesi gerekmiyor. Üstelik bu tür ilaçların doktora danışılmadan 5 günden uzun süre verilmesi, 6 yaşından küçük çocuklar için sakıncalı olabiliyor. Örneğin doktora danışmadan gereksiz antibiyotik kullanımı, mikroplarda antibiyotiğe karşı direnç kazandırdığı gibi, karaciğer ve böbreklere ek yük getiriyor ve uzun vadede bu organlarda hasar oluşmasına yol açabiliyor.

Evde sigara içmeyin: Evinizin hiçbir bölümünde sigara içmeyin. Çünkü yapılan araştırmalara göre; sigara içilen evlerde basit virütik enfeksiyonların; zatürree, orta kulak iltihabı, astım ya da bronşite dönüşme olasılığı içilmeyen evlerde yaşayan çocuklara göre daha yüksek.

Soğuk buhar uygulayın: Çok kaba tondan, yani köpeğin havlaması tarzında bir öksürüğü varsa ve sesi kısılmışsa, bu 'krup' hastalığına işaret edebiliyor. Bu durumda soğuk buhar en iyi yöntemdir. Soğuk buhar mümkün değilse banyoda en sıcak suyu açıp, çocuğunuzla beraber en az 15 dakika buharlı ortamdan yararlanın. Çocuğunuzu balkona veya dışarıya çıkartarak bir süre soğuk hava solumasını sağlamanız da fayda sağlayabilir.

Yatağın şiltesini yükseltin: Çocuğunuz yatarken tıkanıklığı ve öksürüğü artıyorsa mutlaka burun damlasını damlatın. Ayrıca baş ve gövdesinin yükselmesi için yatağın şiltesini en az 30 derece yükseltin ya da sırt altına bir çarşaf katlantısı veya yastık yerleştirin. Böylece balgam boğaz veya geniz bölgesinde birikmeyeceği için öksürük krizleri oluşmaz, çocuğunuzun uykusu da gece sık sık bölünmez.

Bol bol sıvı için: Taze sıkılmış portakal suyu ve bitki çayları öksürüğün yumuşamasında etkili olan sıvılardandır. Çocuğunuz 1 yaşından büyükse ıhlamur, ada çayı veya kuşburnu çayını günde 3 kez yarım çay bardağı içirmenizde fayda var. Ayrıca gaz şikayetleri varsa rezene çayı da içirebilirsiniz. Ancak çocuğunuz 1 yaşından küçükse ishal gibi olumsuz sonuçlara yol açabileceği için bitki çaylarından kaçının. Sadece birkaç çay kaşığı papatya çayı vermeye özen gösterin.

Şifa çayı için: Aktardan taze olarak temin edebileceğiniz papatya çiçeği, ıhlamur, kuşburnu, hatmi çiçeği, öksürük otu, odun tarçın ve odun zencefili beraber kaynattıktan sonra üzerine adaçayı yaprağı ekleyin. Balgam söktüren, böylece öksürük krizlerini hafifleten bu karışımdan çocuğunuz 1 yaşından büyükse 2 çay bardağı içirebilirsiniz. Bu karşımı tatlandırmak için çocuğunuz 1 yaşından küçükse öksürüğü rahatlatıcı etkilerinden dolayı pekmez, 1 yaşından büyükse bal kullanın.

Burun salgısını temizleyin: Burun salgısını temizlemek için "basit aspiratör" denilen vakumlu cihazlardan da kullanabilirsiniz. Çocuğunuzun burnunu serum fizyolojik/deniz suyu/okyanus suyu içerikli damla/spreylerle açabilirsiniz.

Az ve sık besleyin: Bazen üst solunum yolu enfeksiyonlarına ishal ve kusma eşlik ediyor. Bu durumda burun tıkanıklığını giderici şuruplar ishali artırabileceği için bunların bu dönemde sınırlı olarak kullanılması ya da kullanılmaması gerekiyor. Bu nedenle patates, muz, pirinç lapası ve şeftali gibi besinlerle diyet uygulayıp, çocuğunuzu az ve sık besleyerek ilaç vermeden kusma ile ishalin üstesinden gelebilirsiniz. Ancak ishal ve kusma çocuğunuzun ağızdan sıvı alımını engelleyecek ve vücudunu susuz bırakacak kadar çok miktarda ve sıklıkta oluyorsa mutlaka doktorunuza başvurun.

Hazırlayan: ŞENAY ÇELİK