Günümüzde özellikle erkek çocuklar futbol ve basketbola daha fazla ilgi duymaya başlasa bile, aslında spor dalları sadece bunlarla sınırlı değil. Tabii burada anne-babanın doğru yönlendirmesi de büyük önem taşıyor. Bunun için çocuğu, yaş ve sağlık durumunu da dikkate alarak uygun bir alana, doğru şekilde yönlendirmek, yapılması gerekenlerin başında geliyor. Konuyla ilgili sorularımızı yanıtlayan Fizik Tedavi Uzmanı ve Spor Hekimi Doç. Dr. Tolga Aydoğ, sporun çocuklar için yararlarına değindi ve çocukların hangi sporları yapabileceğini yaş dönemlerine göre anlattı

Neden küçük yaşta başlanmalı?

Spor, çocukların fiziksel, mental ve ruhsal gelişimini destekleyen çok önemli bir araçtır. Aynı zamanda spor sayesinde çocukların özgüveni artar ve yeni arkadaş çevreleri edinirler. Oysa ki, modern yaşam koşullarının bir getirisi olarak yeni nesil çocuklar çok fazla hareket etmeden yaşıyorlar. Hareketsiz yaşama bağlı olarak da kilo artışının neden olduğu hastalıklar her geçen gün giderek artıyor. Bu nedenle ailelerin çocuklarına çok küçük yaşlarda spor yapma alışkanlığını kazandırmaları, sadece spor müsabakalarını seyreden değil, bizzat oynayan nesiller yetiştirmeleri gerekiyor.

Çocuğa uygun spor

Çocuğun sadece spordan keyif alması ve bunu zevk için yapması amaçlanıyorsa, sağlığını tehdit etmeyecek bir sporu uygun yaşta yapmalıdır. Bu seçimde çocuğun merakları ve fiziki koşulları büyük rol oynar. Ancak, eğer çocuğun profesyonel sporcu olması hedefleniyorsa, öncelikle bu yolun çok zor ve çetin olduğu kabul edilmelidir.

Bu gibi beklentilerin iyi yönetilmesi çocuğu gerçekten çok iyi yönlendirebilirken, kötü yönetilmesi ise çocuğun spordan soğumasına ve uzaklaşmasına neden olabilir. Çocuğa uygun spor seçiminde en önemli nokta, ilgi duyduğu ve eğlendiği alanın seçilmesinden geçer. Çoğu sporda temel hareketler birbirine çok benzer. Çocuklar keyif aldıkları sporu yaptıktan sonra zaman içerisinde istedikleri başka bir spor dalına da rahatça yönlenebilirler.

Spora başlama yaşı

Çocuğun profesyonel sporculuğa hemen yönlemesini sağlamak değilse amaç, her yaşta istediği spora başlayabilir. Ancak burada önemli olan çocuğa uygun bir program çizilmesi ve özel antrenmanlara erken dönemde değil, ilerleyen dönemde başlanmasıdır. Dolayısıyla her ne kadar belli sporlara başlama yaşları belirtilse de temel kural, erken yaşta çok özel antrenmanlar yapmak yerine daha temel ve teknik üzerine yoğunlaşmanın gerektiğidir.

Çocukların yaşları aynı olsa da fizyolojik yaşları bir olmayabilir. Bu nedenle fizyolojik yaşın da mutlaka göz önüne alınması gerekir. Spora başlama ve çocukların yaşına uygun hangi spor dallarını yapabileceklerine dair şöyle örnekler verebiliriz:

2–3 yaş: Çocuklar bu dönemde, koşma, yakalama ve zıplama gibi temel hareketleri yapabilirler. Dolayısıyla çocukların spor tercihleri bunları içeren bahçede koşma, yürüme, dans etme, suda gözetim altında oynama ve deneyimli kişiler eşliğinde jimnastik eğitimi olabilir.

4–6 yaş: Bu yaş döneminde dans, yüzme, jimnastik gibi sporlar ve ip atlama, elim sende, seksek, üç tekerlekli bisiklete binmek gibi oyun ve aktiviteler ideal.

7–10 yaş: Jimnastik, yüzme, futbol, basketbol, voleybol, hentbol, bisiklet, tenis ve yüzme gibi sporlarla ilgili temel eğitime ve bunların birleşimini içeren sporlara başlanabilir.

10 yaş sonrası: Daha önceki yaşlarda başladıkları sporları daha organize olarak yapmaya devam ederken, atletizm, güreş ve küreğe başlayabilirler. Birkaç yıl sonra ise daha çok kuvvet gerektiren boks, tekvando ve karateye başlamak uygundur.

Spor yapan çocuk, rutin olarak doktora gitmeli

Çocukların kemik, eklem ve tendonları yılda bir kez kontrol ettirilmelidir. Düzenli yapılan spor, sağlık açısından büyük yarar sağlar. Ancak her egzersiz, kas-iskelet sisteminde bir stres oluşturabilir. Bu streslere karşı kalp, akciğer, damarlar ve kas-iskelet sistemi dayanma kapasitesini artırır. Ancak stres, adaptasyon yetisinde bir şekilde sorun çıkmasına ya da normalde sorun yaratmayacak bir fizyolojik sorunun belirgin hale gelmesine de neden olabilir.

Dolayısıyla düzenli spor yapan her sporcunun, yaşı ne olursa olsun mutlaka yılda bir kez doktor kontrolünden geçmesi gerekir. Bu doktor kontrollerinde başta kalp, akciğer, dolaşım sistemi olmak üzere etkilenebilecek her sistem, çocuklarda ise kemiklerin büyüme plakları, eklem kıkırdakları ve tendonların kemiğe yapıştığı yerlerin doktor tarafından dikkatlice değerlendirilmesi gerekir.

Hazırlayan: Şenay ÇELİK