Türkiye, Avrupa Birliği'yle 22 yıl önce imzalanan Gümrük Birliği (GB) anlaşmasının yeniden düzenlenmesi konusunda önemli bir eşiği atlamaya hazırlanıyor. AB-Türkiye arasındaki ticaret hacmini 300 milyar dolara çıkarma potansiyeli olan Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesi için taraflar 13 Haziran'da Brüksel'de masaya oturuyor. Türkiye, GB'nin hizmetler, gıda-tarım, kamu alımları ve üçüncü ülkelerle yapılan serbest ticaret anlaşmalarını kapsayacak şekilde güncellenmesini istiyor. Türkiye'nin AB'nin üçüncü taraflarla yapacağı ticaret anlaşmalarından kaynaklanan dezavantajlarının da ortadan kaldırılması hedefleniyor. Tarım ürünlerinden ülkeye giren ikinci el otomobile kadar birçok sektöre ilişkin başlığın masaya yatırılacağı görüşmelerde, yapılacak güncellemelerle Türkiye'nin ihracatta eli güçlenecek. Anlaşmanın Türkiye'nin talepleri doğrultusunda revize edilmesi durumunda olası yansımaları şöyle olacak:
GÜMRÜK KORUMASI KALKACAK: Tarım ve hizmet sektörlerinde de koruma kaldırılacak.
TARIMDA KISITLAMALAR BİTECEK: Özellikle tarım, süt ve sanayi ürünlerinde AB'ye ihracatta bazı kısıtlamalar kalkacak.
KAMU İHALALERİNE KATILIM: Türk şirketleri Avrupa'da, Avrupalı şirketler de Türkiye'de hizmetler sektörünün her alanında hizmet verebilecek.
YATIRIMLARI ARTIRACAK: AB menşeli firmalar Türkiye'deki yatırımlarının hacmini genişletecek. Buradan AB ve üçüncü ülkelere ihracatta bulunabilecek.
İHRACATTA ELİMİZ GÜÇLENECEK: Türkiye'nin ihracatta eli güçlenecek. Türk ihraç ürünlerinin taşınmasında serbest dolaşım engeli kaldırılacak.
VERGİ ALINMAYACAK: Türkiye yabancı ülkelerden gelen tarım ürünlerinden vergi almayacak.
STA'LARA TARAF OLACAK: Gümrük Birliği anlaşmasına imza atan bir ülke olduğu için AB'nin imzaladığı her serbest ticaret anlaşması Türkiye'yi de bağlıyor. Güncelleme ile Türkiye mallarını üçüncü ülkelere vergisiz satabilecek.
İNGİLTERE ÖRNEĞİ: Brexit sonrası İngiltere'nin AB ile ilişkilerinin bir benzeri model oluşturulacak.
İLAÇ SEKTÖRÜ KRİTİK: Fikri ve Sanai Mülkiyet hakları alanının özel yasalarla korunması öngörülüyor. İlaç endüstrisinde orijinal ilaçların patent koruma sürelerinin uzatılması, yerli jenerik ilaçlara ilişkin de yeni düzenlemeler bekleniyor.
İKİNCİ EL OTOMOBİL SATIŞLARI: AB'nin Türkiye'nin ikinci el pazarında da gümrük vergilerini kaldırması talebi en çok ikinci el otomobil pazarını etkileyecek.
ARTILARI
Türkiye sanayisi yeniden yapılandı, rekabetçiliği arttı, verimlilik artışı sağlandı.
AB üyeliğinin gerektirdiği müktesebat Gümrük Birliği ile kurumsal alanda gerçekleşti.
Avrupa Birliği'ne ihracat istikrarlı hale geldi, sanayicide dış piyasaya yatkınlık oluştu.
Türkiye'ye yabancı yatırımda Avrupa Birliği'nin ağırlığı arttı.
Son 10 yılda özellikle AB'ye ihracatın yüzde 50'sini AB menşeli şirketler yaptı.
AB Türkiye'nin en büyük ve en önemli ticari ortağı haline geldi.
Türkiye ekonomisi dış şoklara karşı daha dayanıklı oldu.
EKSİLERİ
AB'nin Türkiye'ye ithalatı arttı, dış ticaret açığı daha da yükseldi.
AB'de 1995'te 15 üye varken üye sayısı 28'e çıktı ve hepsine aynı ayrıcalıklar verildi.
1995'te AB'nin ticaretinde payımız yüzde 1.7 iken 2004'te yüzde 2.7'ye çıktı, ancak daha sonra yüzde 2.2'ye kadar indi.
AB'nin üçüncü ülkelerle yaptığı serbest ticaret anlaşmalarına taraf olamadık.
Üçüncü ülkelerin malları Türkiye'ye serbest girdi ancak Türkiye o ülkelerde korumalarla karşılaştı.
Sadece sanayiyi kapsadığı için tarım ve hizmet ihracatında kayıp yaşandı.
