İstanbul'da düzenlenen 23. Dünya Enerji Kongresi'ndenTürkiye önemli kazanımlar elde etti. Doğalgazda yüzde 10.25'lik indirim, Türk Akımı Projesi ve nükleer santrale ilişkin alınan kararlara Rusya ile savunma sanayisindeki işbirliğinin geliştirilmesi konusu da eklendi. Rusya'nın yanı sıra Venezuela, Azerbaycan ve Suudi Arabistan gibi petrol ve doğalgazda dünyanın önde gelen ülkelerin de katıldığı zirvede Türkiye'nin enerji köprüsü olduğu vurgulandı. İsrail Enerji Bakanı ile yapılacak görüşmede ise iki ülke arasındaki işbirliği konusu masaya yatırılacak. 100 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM Dört devlet başkanı, 250'den fazla bakan ve CEO düzeyindeki üst düzey katılımcıyla başlayan Dünya Enerji Kongresi'ne Türkiye'nin yapacağı yatırımlar da damgasını vurdu. Türkiye'nin önümüzdeki 10 yıl içerisinde yapmayı planladığı 100 milyar dolarlık enerji yatırımının birçok ülkenin ilgisini çektiği belirtiliyor. Türkiye'de önemli projelere imza atan Azerbaycan'ın toplam yatırımları ise 20 milyar doları bulacak. Türkiye'nin birkaç yıl önce 60 milyar dolara çıkan enerji ithalatı petrol fiyatlarındaki gerilemeyle birlikte 40 milyar dolara inerken, faturayı düşürecek yeni adımlar atılıyor. AKKUYU'NUN MALİYETİ 20 MİLYAR DOLAR Mersin Akkuyu'da Ruslar tarafından kurulacak Nükleer Güç Santrali'nin (NGS) maliyeti 20 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Türk Akımı'nın maliyeti yaklaşık 19 milyar doları bulacak. Doğalgazdaki indirimin 1 milyar dolara yakın bir katkı sağlayacağı hesaplanırken Türk şirketlerinin talip olduğu İsrail gazının getirilmesine yönelik boru hattının maliyeti ise 2.5-3 milyar doları bulacak. Enerji zirvesinde doğalgaz indirimi kapsam dışında tutulduğunda yaklaşık 35 milyar dolarlık büyüklüğe sahip projelerin hız kazandırılmasına yönelik görüşmeler gerçekleştirildi. Ayrıca Rusya ile tarım ve turizm sektöründe de önemli gelişmelerin enerji zirvesi sonrasında olması bekleniyor. 2013 yılında 7 milyar doları bulan Rusya'ya ihracat hacmi geçen yıl 3.7 milyar dolara gerilemişti. Yeni dönemde en az 2 milyar dolar olması beklenen turizmdeki gelir kaybının da yeni yılla birlikte giderileceği ifade ediliyor. TÜRKİYE VAZGEÇİLMEZ Rusya ve İsrail'le yeni dönemin başlamasının, hem petrol ve doğalgaz fiyatlarını indireceği hem de Türkiye'nin enerji merkezi olmasına katkı sağlayacağı dile getiriliyor. Türk Akımı Projesi'nde imzaların atılmasının ardından İsrail'in Leviathan sahasından da gaz gelmesi Türkiye'yi enerjide merkez ülkelerin lideri haline getirecek. Star'ın haberine göre İsrail gazının hem Türkiye'nin Rusya ve İran'a karşı elini güçlendireceği hem de bu gazın Avrupa'ya taşınmasının Türkiye'nin enerji merkezi (hub) olmasına katkı sağlayacağı ifade ediliyor. Enerji sektör temsilcileri TANAP ve Türk Akımı başta olmak üzere İsrail gazı, Kuzey Irak gazı ve Mısır gazının gelmesiyle birlikte Türkiye'nin dünyanın en önemli enerji terminallerinden biri haline geleceğine dikkat çekiyor. İsrail Leviathan başta olmak üzere çok sayıda doğalgaz sahası keşfetmişti. İsrail'in doğalgazının yüzde 40'ını ihraç etme yönünde bir kararı bulunuyor. İsrailli yetkililer 2019 yılında gaz üretimine başlamayı planlıyor. 10 MİLYAR METREKÜP DOĞALGAZ Türkiye'nin enerji merkezi (hub) olma konseptine Doğu Akdeniz kaynağının yüzde 100 oturacağını dile getiren uzmanlar 1.1 trilyon metreküplük keşif olduğunu söyledi. Bunun 540 milyar metreküpünün Leviathan sahasından olduğu bilgisini veren bir yetkili 'İhracat sahası olarak kullanmak istiyorlar. Yarısı Türkiye'ye gönderilse 250-270 milyar metreküplük önümüzdeki 20-30 yılda Türkiye'ye gelebilir. Yılda 8-10 milyar metreküp olur. 2020'de akabileceğini düşünüyorum' dedi. Boru hattının yaklaşık 3 milyar dolara mal olması bekleniyor. Leviathan sahasının geliştirilmesi gazın bulunup çıkarıldıktan sonra üretime geçilmesi için de 10-12 milyar dolarlık bir yatırımın yapılacağı hesaplanıyor. TÜRK AKIMI'NDA BORU HATTI 2019'A KADAR TAMAMLANACAK Türkiye, doğalgaz merkezi olma yolunda konumunu güçlendirmek amacıyla yürüttüğü çalışmaların meyvesini almaya başladı. Bu kapsamda 23. Dünya Enerji Kongresi'nde imzalanan Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesi anlaşması önemli bir dönüm noktası oldu. Rus gazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak Türk Akımı projesinde yaklaşık iki yıllık çalışmanın ardından hükümetlerarası anlaşma, pazartesi günü İstanbul'da imzalandı. 2018'DE İNŞAATI BAŞLAYACAK Türkiye'yi enerjide merkez haline getirecek yaklaşık 19 milyar dolarlık Türk Akımı Gaz Boru Hattı Projesi iki hattan oluşacak. İki hat üzerinden yıllık 31.5 milyar metreküp kapasiteli olması planlanan projede birinci hattın Türkiye'ye, ikinci hattın ise Avrupa'ya Rus doğalgazını taşıması öngörülüyor. Türk Akımı'nda inşaat 2018 yılında başlayacak. Projenin her iki kolunun da Aralık 2019'a kadar tamamlanması planlanıyor. Rus yetkililer doğalgazda indirim mekanizmasının Türkiye pazarına iletilen gaz miktarına bağlı olacağını ifade ediyor. İLK GAZI TÜRKİYE KULLANACAK Türk Akımı Doğalgaz Boru Hattı'nın inşasına ilişkin Mutabakat Zaptı, 1 Aralık 2014 tarihinde Gazprom ile BOTAŞ arasında imzalandı. Boru hattı, 660 kilometre boyunca Güney Akım'ın eski güzergahını takip ederek devamında 250 kilometre boyunca Türkiye'nin Avrupa kıtasındaki topraklarında yeni bir güzergahtan geçecek. Yapılacak ilk boru hattından gelecek doğalgazın tamamının (15.75 milyar metreküp) Türkiye piyasasında kullanılması öngörülüyor. Türkiye Eylül 2016'da boru hattının denizden geçecek kısmının inşası ile boru hattının Türkiye'nin Münhasır Ekonomik Bölgesi'nden ve karasularından geçecek iki hattında yapılacak araştırmalar için gerekli izinleri verdi. GAZPROM: YASAL DAYANAĞI OLUŞTURULDU Rus enerji şirketi Gazprom'un İcra Komitesi Başkanı Aleksey Miller, Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesinde inşaatın 2018'de başlayacağını bildirdi. Miller imzalanan belgeyle Türk Akımı'nın yasal dayanağının oluşturulduğunu belirterek 'Bu hükümetlerarası anlaşmanın bu kadar kısa bir sürede hazırlanmış olması her iki tarafın da projenin hızla uygulanmasına ne kadar önem verdiğini gösteriyor. Bu durum, Türk Akımı boru hattı hem Türkiye'ye hem de Güney ve Güneydoğu Avrupa'ya yönelik gaz sevkiyatının güvenliğini artıracağından son derece doğal' değerlendirmesinde bulundu. DENİZALTINI RUSLAR YAPACAK Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak da yaptığı açıklamada 'İki boru hattının her biri 15.75 milyar metreküp doğalgaz kapasitesinde olacak. Rus şirket denizaltı kısmını inşa edecek ve sahibi olacak. Kara kısmına ise Türk tüketiciler sahip olacak. Bu ilk boru hattı. İkinci boru hattında ise ortak şirket kurulacak' ifadelerini kullandı. Novak, Rus şirketin iki boru hattında da denizaltı kısmına sahip olacağının altını çizerek, 'Katılımcıları Rus ve Türk tarafından sorumlu Gazprom ve Botaş belirleyecek. Ya kendileri yapacak ya da yan şirketler kurulacak' dedi. TANAP HERKESE FAYDA SAĞLAYACAK Azerbaycan'dan Avrupa'ya doğalgaz taşıyacak Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) Genel Müdürü Saltuk Düzyol, projede her şeyin, olması gerektiği gibi devam ettiğini belirterek, 'Proje gerekililiğiyle paralel ilerliyoruz. Öncelikle Türkiye-Gürcistan sınırını tamamlamak istiyoruz, bunu da 2018'de haziran sonuna kadar yapmayı planlıyoruz' dedi. Düzyol, 23. Dünya Enerji Kongresi'nde yaptığı konuşmada, TANAP'ın bir gaz zincirinin parçası olduğuna değindi. TANAP'ın yüksek standartlı bir proje olduğunu vurgulayan Düzyol, Avrupa ve Ortadoğu için en uzun, en geniş çaplı boru hattını inşa ettiklerine dikkati çekti. Düzyol, projenin, sadece paydaşlara fayda sağlamayacağının altını çizerek, 'Proje tedarik zincirindeki herkese fayda sağlayacak. Orta Asya üreticileri olan Türkmenistan, Özbekistan gibi üreticilere de fayda sağlayacak. Burada 16 milyar metreküplük doğalgaz taşıma kapasitemiz var. Bunu da 31 milyar metreküpe çıkarmak mümkün. Bu da 2020 yılından sonra yapılabilecek. Burada çok fazla gaz vaadi var. Projede her şey, olması gerektiği gibi devam ediyor' dedi.