ÜRETİME REFORM GELİYOR Para Dergisi / Hülya Genç Yargı, eğitim, yatırım ikliminin iyileştirilmesi, şeffaflık, iş gücü piyasası ve kamu maliyesi gibi alanlarda birçok reforma imza atan Hükümet, yeni dönemde yapısal reformlara devam edecek. Üç yıllık program döneminde ekonomi politikasının temel amacı makroekonomik istikrarın korunması, yurtiçi tasarrufların artırılması, özel yatırımlar kaynaklı büyüme yapısının özendirilmesi, üretim ve verimlilik düzeyinin yükseltilmesi hedeflerine odaklanacak Hükümet, ekonomi alanında birçok yeni düzenlemeyi hayata geçirecek. Bu düzenlemeler arasında uzun süredir yasalaşması beklenen 'Üretim Reform Paketi' de yer alacak. Üretim Reform Paketi taslağına göre özel endüstri bölgeleri kurulabilecek. Endüstri bölgelerinde 'yönetim ve işletmeden sorumlu' anonim şirket statüsünde yönetici şirket kurulacak. Özel OSB'lerin kurulması, işletilmesi ile altyapı ve genel hizmet tesislerinin yapılması noktasında faaliyette bulunmak üzere Sanayi Gayrimenkul Yatırım A.Ş. kurulacak. Şirketin sermayesinin tamamı Hazine'ye ait olacak. EKK'DA OVP ELE ALINDI Hükümetin öncelikli gündem maddeleri arasında Orta Vadeli Program (OVP), Orta Vadeli Mali Plan (OVMP) ve 2017 bütçesinin hazırlıkları yer alacak. Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantılarında 2017-2019 dönemini kapsayacak OVP ve 2017 bütçesi değerlendirildi. EKK'da 2016'nın makroekonomik gelişmeleri ve bütçesi ele alınırken, yeni OVP dönemi için makroekonomik hedef ve büyüklükleri ile alınacak politika tedbirleri tartışıldı. Toplantıda ayrıca kamu kesimi genel dengesi ve bütçenin temel büyüklükleri görüşüldü. Mevzuata göre üç yıllık perspektife sahip, kamu ve özel kesim için öngörülebilirliği artıracak bir yol haritası niteliği taşıyan OVP ile gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminleri ile hedef açık ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içeren OVMP'nin Eylül'de açıklanmış olması gerekiyordu. Bütçe tasarısının ise 17 Ekim'e kadar Meclise sunulması gerekiyor. REVİZYON BEKLENİYOR Hükümetin en yetkili ağızlarından yapılan açıklamalara göre OVP'de büyüme başta olmak üzere bazı ekonomik hedeflerde revizyon bekleniyor. OVP'de bu yıl için yüzde 4.5 olarak hedeflenen büyümenin yüzde 4 bandında tutulmasına yönelik çalışmalar da sürüyor. Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, büyümenin dışındaki diğer makrolarda hedefe uzaklık noktasında bir problem görünmediğini vurgulayarak, 'Hedefin bir miktar üzerinde cari açık gelebilir. Bir de büyümede. Onun dışındaki hedeflerde sıkıntı gözükmüyor' ifadelerini kullandı. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ise OVP'de hem bu sene hem önümüzdeki üç yıl için en iyi tahminlerin ortaya koyulacağını belirterek, 'Büyümede bir miktar aşağı yönlü, cari açıkta bir miktar yukarı yönlü gibi değerlendirmeler yapılabilir ama nihai şeklini vermediğimiz için, bu konuda yorum yapmam doğru olmaz' dedi. MÜJDELER ART ARDA GELDİ Hükümet, geçen hafta vatandaşın yüzünü güldürecek adımları birbiri ardına attı. Başbakan Binali Yıldırım'ın müjdesini verdiği kredi kartları ve kredilere yönelik düzenlemeler yürürlüğe girdi. Bankalara verilen yapılandırma yetkisi ile 257 milyar TL'lik kredi borcu yeniden yapılandırma kapsamına alındı. Vatandaşa diğer bir müjde ise Enerji ve Tabii Kaynakları Bakanı Berat Albayrak'tan geldi. Bakan Albayrak, doğalgaz fiyatlarına 1 Ekim'den itibaren geçerli olmak üzere yüzde 10 indirim uygulanacağını açıkladı. İndirim, tüketiciye ve sanayiciye yüzde 10 olarak yansıyacak. İndirimin hane halkının gelirine ekstra bir kaynak oluşturmasının yanı sıra sanayideki maliyetleri de düşürerek daha fazla rekabet sağlayacağına söyleyen Albayrak, doğalgazdaki indirimin enflasyon da dahil birçok alana zincirleme etkisi olacağına inandıklarını belirtti. Albayrak, elektrikte bir zam öngörmediklerini de açıkladı. Vatandaşı sevindiren diğer bir çalışma ise asgari ücretin bin 300 TL'nin altına düşmemesi için yapılan vergi düzenlemesi olacak. Hükümet, asgari ücretlinin ve aldığı maaşı bin 750 TL'ye kadar beyan edilen tüm ücretliler için asgari geçim indirimine ilave sağlayacak. Hükümetin, asgari ücrette vergi dilimine yönelik alınacak tedbirlerinin 1 milyar TL'lik ilave maliyet yaratması öngörülüyor. Başbakan VERGİ MUAFİYETİ Taslağa göre sanayi yatırımları için verilen yatırım kredileri banka ve sigorta muameleleri vergisinden muaf olacak. Temel bilimler alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge personeli istihdam eden teknoloji geliştirme bölgeleri firmalarına, bu personelin her birine ödedikleri aylık ücretin brüt asgari ücret tutarı kadarlık kısmı iki yıl süreyle Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konacak ödenekten karşılanacak. Ancak bu şekilde ücret teşviki uygulanan personel sayısı, o firmada istihdam edilen toplam personel sayısının yüzde 10'nu geçemeyecek. YERLİ MALI ÖNCELİĞİ Taslak ile ihalelerde yerli istekliler ile ilgili düzenlemelerde değişikliğe gidiliyor. Taslağa göre Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasında belirlenen malların ihalelerinde, yerli ve yabancı malı teklif eden istekliler lehine, teklifleri arasındaki farkın yüzde 15 oranına kadar olması durumunda yerli mali teklifi kabul edilecek. Yerli yazılım ürünleri için de bu zorunluluk uygulanacak. Yapım işlerinde kullanılacak makine, malzeme ve ekipmanlarına yerli malı olması şartı getirilebilecek. SANAYİ GAYRİMENKUL YATIRIM ŞİRKETİ Taslağa göre Türk Ticaret Kanunu ve özel hukuk hükümlerine tabi, Sanayi Gayrimenkul Yatırım Anonim Şirketi (SAGYAŞ) unvanı altında bir şirket kurulacak. SAGYAŞ'ın sermayesinin tamamı Hazine'ye ait olacak. SAGYAŞ, özel OSB'lerin kurulması, işletilmesi ile altyapı ve genel hizmet tesislerinin yapılması, özel OSB'lerde yatırıma hazır sanayi parsellerinin üst ya pılı veya üst yapısız satılması, kiraya verilmesi ve bu parseller üzerinde üst hakkı tesis edilmesi, OSB mülkiyetindeki üst yapılı veya üst yapısız parsellerin satın alınarak yatırımcıya arz edilmesi ve endüstri bölgelerinin işletilmesine ilişkin faaliyetler ile esas sözleşmesinde belirlenen diğer faaliyetleri yürütecek. SAGYAŞ, Bakanlığın uygun görüşü ile bu Kanunda ve esas sözleşmesinde belirtilen faaliyetleri gerçekleştirmek için yurtiçinde ve dışında şirket ve ortaklıklar kurabilecek, kurulu bulunan şirketlere ortak olabilecek. SAGYAŞ'da, İş Kanunu'na göre personel istihdam edilecek. CAZİBE MERKEZİ PROGRAMI Hükümet, Başbakan Binali Yıldırım tarafından açıklanan ve 23 ili kapsayan Doğu ve Güneydoğu İlleri Cazibe Merkezleri Programı için çalışmaları hızlandırıyor. 23 ilde ekonomik ve sosyal hayatta ciddi dönüşümler meydana getirmesi beklenen paket ile bölgeye dört yılda kamunun 62 milyar TL yatırım yapması, özel sektör yatırımlarıyla birlikte Doğu ve Güneydoğu illerine yapılacak yatırımın 140 milyar TL'ye ulaşması öngörülüyor.Doğu ve Güneydoğu'da yatırım yapana bedelsiz yatırım yeri tahsisi, anahtar teslim fabrika, sıfır faizli yatırım kredisi, işletme kredisi ve danışmanlık hizmeti desteği gibi önemli teşvik unsurlarını barındıran Cazibe Merkezleri Programı'na yönelik eylem planı hazırlık çalışmaları sürdürülüyor. Geçen hafta ilgili bakanların da katılımıyla program çerçevesinde koordinasyon toplantıları gerçekleştirildi. Program kapsamındaki illerin valileri, belediye başkanlarının da katıldığı toplantılarda, cazibe merkezlerinin rekabet güçleri sektörler itibarıyla ortaya konulan çalışma katılımcılarla paylaşıldı. ÖZEL ENDÜSTRİ BÖLGELERİ Taslağa göre özel endüstri bölgeleri üzerinde kurulu sanayi tesisi bulunan, arazi alanı 150 bin metrekareden büyük, kurulduğu dönemde geçerli olan imar planları uyarınca gerekli izinleri alarak faaliyete geçmiş ve yeni yapılacak yatırım yeri için en az 50 bin metrekare tevsi imkanı sağlayan alanlar veya üzerinde kurulu sanayi tesisi bulunmayan, 200 bin metre kareden büyük alanlar gerçek ya da tüzel kişilerin başvurusu ve Bakanlığın uygun görmesi üzerine, Kurulun değerlendirmesinin ardından Bakanlar Kurulu Kararı ile özel endüstri bölgesi olarak ilan edilecek. Özel endüstri bölgesi ilan edilecek yerlerde; gerçekleştirme süresi 10 yılı geçmemek üzere; Maliye Bakanlığı'nca belirlenecek yeniden değerlendirme oranına göre güncellenmek kaydıyla en az 200 milyon TL tutarında yeni yatırım taahhüdünde bulunulması, başvuru sahibi gerçek ve tüzel kişilerin, önerilen alanın en az yüzde 51'inin mülkiyetine veya varsa süreleri ile sınırlı olmak kaydıyla irtifak veya kullanma iznine sahip olması, yeni yatırıma ilişkin ÇED olumlu kararı veya ÇED gerekli değildir kararının alınmış olması gerekiyor. EMLAKÇILARA YENİ DÜZENLEME Emlakçılara yönelik çalışmaların sürdüğünü açıklayan Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, taslakta ana hatlarıyla taşınmaz alım satımının belirli bir eğitime tabi tutulmuş, verilen eğitim sonucunda uygulanan sınavda başarılı olarak sertifika almaya hak kazanmış kişilerce bir meslek olarak yapılmasını sağlamaya yönelik düzenlemeler yer aldığını vurguladı. Yönetmelik ile mesleği icra edenlerin sorumluluklarını belirlemeye ve tüketici mağduriyetlerini önlemeye yönelik adımlar atacaklarını belirten Tüfenkci taslakta mesleğin icra edildiği işyerlerinin fiziksel koşullarını belirlemeye yönelik düzenlemelerin de yer aldığının altını çizdi. Bakan Tüfenkci, yönetmelik taslağını en kısa süre içinde olgunlaştırarak kamuoyu ile paylaşmayı planladıklarını bildirdi. BÖLGELERE YÖNETİCİ ŞİRKET Endüstri Bölgeleri Kanunu'nda değişikliğe gidilen taslakta, endüstri bölgesi tanımı değiştirildi. Taslakta, bu kanuna uygun ve anonim şirket olarak yönetici şirket kurulması, şirketin bölgenin yönetimi ve işletmesinden sorumlu olması öngörüldü. Taslağa göre endüstri bölgelerinin yönetim ve işletilmesi, Yönetici Şirket tarafından yürütülecek. Bakanlık, kurum ve kuruluşların veya yö netici şirketin başvurusuna istinaden veya re'sen yer seçimi yapmak suretiyle endüstri bölgelerinin kurulması önerisinde bulunabilecek. Bakanlığın önerisi üzerine Kurulca belirlenen yerlerde, Bakanlar Kurulunca endüstri bölgelerinin kurulmasına izin verilebilecek. Kurul kararının Bakanlar Kuruluna sunulmasından önce yönetici şirketin kurulmuş olması zorunlu olacak. Endüstri bölgelerinin kurulması için gerekli kamulaştırma bedeli ve altyapı ile ilgili giderler Bakanlık bütçesine bu amaçla konulacak ödenekten karşılanacak. Ayrıca, Bakanlıkça uygun görülmesi halinde kamulaştırma bedeli ve altyapı ile ilgili giderler yönetici şirket tarafından da karşılanabilecek. ? BEŞ YIL GEÇİCİ MUAFİYET Üretim Reform Paketi Kanun Tasarısı Taslağı aynen yasalaşırsa, organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri ile sanayi sitelerindeki binalar, inşalarının bittiği tarihi takip eden bütçe yılından itibaren beş yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılacak. Muafiyet süresinin bitiminden itibaren organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri ile sanayi sitelerinde yer alan işletmelere ait binalardan alınacak emlak vergisinde, üretimde oldukları sürece yüzde 75 indirim uygulanacak. ÜRETİM REFORM PAKETİ Önümüzdeki günlerde Meclis'e sevk edilmesi beklenen önemli düzenlemeler arasında Üretim Reformu Paketi de yer alıyor. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından internet sitesi kanalıyla sektörün görüşüne sunulan Üretim Reform Paketi'ne, önümüzdeki günlerde son şekli verilecek. Paket önce Ekonomi Koordinasyon Kurulu'na (EKK), ardından Bakanlar Kurulu'na sunulacak. Paket, yılsonuna doğru ise TBMM'ye sevk edilecek. SINAİ MÜLKİYET KANUNU TASARISI Ekonomiye ilişkin TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmeyi bekleyen önemli düzenlemelerden bir diğeri ise katma değeri yüksek üretim yapısının en önemli halkalarından biri olan Sınai Mülkiyet Kanunu Tasarısı. Marka, coğrafi işaret, tasarım, patent, faydalı model ile geleneksel ürün adlarına ilişkin hakların korunması ve bu suretle teknolojik, ekonomik ve sosyal ilerlemenin gerçekleştirilmesine katkı sağlamayı amaçlayan tasarı ile Türk Patent Enstitüsü'nün adı Türk Patent ve Marka Kurumu olarak değiştiriliyor. Kurumun kısa adı ise 'Türk Patent' olarak düzenleniyor. REHİN SÖZLEŞMESİ YAPILACAK Rehin sözleşmesi, kredi kuruluşlarıyla tacir, esnaf, çiftçi, üretici örgütü, serbest meslek erbabı gerçek ve tüzel kişiler ile tacir veya esnaflar arasında yapılacak. Rehin hakkı, rehin sözleşmesinin sicile tescil edilmesiyle kurulacak. Rehin sözleşmesi, elektronik ortamda ya da yazılı olarak düzenlenecek. Elektronik ortamda düzenlenen rehin sözleşmesinin sicile tescil edilebilmesi için sözleşmenin güvenli elektronik imzayla onaylanması şartı aranacak. Tesis edilen bir sözleşme uyarınca üzerinde rehin kurulan bir varlığın, ikinci bir rehne konu edilebilmesine imkan sağlanacak. Mal ve hizmet üretimini kesintiye uğratmamak amacıyla rehin verenin rehinli varlık üzerindeki tasarruf hakları korunacak. Rehnin sicile tescilinden doğacak masraflar, sözleşme serbestisi çerçevesinde tarafların iradesine bırakılacak. Rehin hakkının tesisi ve üçüncü kişilere karşı hüküm ifade etmesi, rehinli alacaklılar arasında öncelik hakkının belirlenmesi, rehinli taşınır varlık ile alacağın devrinin tescili ve rehinli taşınırlara ilişkin aleniyetin sağlanması amacıyla Rehinli Taşınır Sicili kurulacak. Tasarının Genel Kurulda aynen kabul edilip, yasalaşması halinde düzenleme 1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe girecek. REFORMLARA DEVAM Yargı, eğitim, yatırım ikliminin iyileştirilmesi, şeffaflık, iş gücü piyasası ve kamu maliyesi gibi alanlarda birçok reforma imza atan Hükümet, yeni dönemde bütçe disiplininden taviz vermeyecek, yapısal reformlara devam edecek. Üç yıllık program döneminde ekonomi politikasının temel amacı makroekonomik istikrarın korunması, yurtiçi tasarrufların artırılması, özel yatırımlar kaynaklı büyüme yapısının özendirilmesi, üretim ve verimlilik düzeyinin yükseltilmesi olacak. Yeni dönemde darbe girişiminin ardından yürütülen FETÖ kapsamında yapılan ihraç ve açığa almalar da dikkate alınarak kamuda insan kaynakları altyapısı güçlendirilecek. Önümüzdeki günlerde Meclisi de yoğun bir mesai bekliyor. 26. Dönem 2. Yasama yılında ilk işi Irak ve Suriye tezkeresi olan TBMM'nin gündeminde, 'Mini Anayasa Paketi', OHAL kanun hükmünde kararnamelerinin görüşülmesinin yanı sıra ekonomiye yönelik yasalaşmayı bekleyen önemli düzenlemeler bulunuyor. 2017 Yılı Bütçe Yasa Tasarısı, TBMM'nin öncelikli gündem maddelerinden biri olacak. Meclis'te bütçe mesaisi öncesi gündeme gelmesi beklenen ekonomiye ilişkin önemli düzenlemeler arasında Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanun Tasarısı yer alacak. İş dünyasının özellikle de KOBİ'lerin kredi alırken yaşadığı gayrimenkul teminatı gösterme zorunluluğu sona erdirecek tasarı, Meclis tatile gitmeden önce TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'nda kabul edilmişti. TARIM ARAZİSİ AFFI Üretim Reformu Paketi taslağı ile Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'nda da değişikliğe gidilerek, tarım arazisi vasfındaki yerleri izinsiz farklı amaçla kullananlara belli şartlarla af getiriliyor. Taslağa göre, 11 Ekim 2004 tarihinden önce gerekli izinleri alınmadan tarım dışı amaçlı kullanıma açılmış bulunan arazilerin istenilen amaçla kullanımı için, kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde başvurulması, hazırlanacak toprak koruma projesine uyulması ve tarım dışı kullanılan tarım arazilerinin her metrekaresi için 8 TL ödenmesi şartıyla izin verilecek. Tarım arazisi vasfından çıkarılan araziler, ilgili kuruluşlarca başvuru sahibinin isteği doğrultusunda vasfını değiştirecek. ZEYTİNLİKLERDE İMAR YASAĞI Taslağın aynen yasalaşması halinde zeytinlik sahalarına en az üç kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç tesis yapılamayacağı yasağı kaldırılıyor. Taslağa göre zeytin sahaları içinde zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin vegatatif ve generetif gelişmesine mani olacak tesis yapılamayacak ve işletilemeyecek. Ancak, Bakanlıklarca alınacak kamu yararı kararı gereğince yapılacak yatırımlar kapsamında zeytinlik sahaları içinde kurulacak tesisler bu hükümden müstesna olacak. Bu durumda, yatırımın yapıldığı alan içinde bulunan zeytin ağacının iki katı kadar zeytin ağacının, Bakanlık tarafından gösterilecek yere dikilmesi zo Emlakçılara runlu olacak. Bu yükümlülüğe aykırı hareket edenlere, dikilmesi zorunlu ağaç başına 200 TL idari para cezası uygulanacak. ESNAFA 'İŞSİZLİK FONU' Bakan Tüfenkci, 'Esnafa işsizlik Fonu' çalışmaları hakkında da bilgi verdi. Esnaf ve sanatkarların küçük sermayeleriyle bir taraftan mesleklerini icra ederken bir taraftan da işletmelerinin yönetimiyle uğraştığını söyleyen Tüfenkci, piyasada yaşanan dalgalanmalar, işletmenin ya da kişinin maruz kaldığı çeşitli sıkıntıların esnaf ve sanatkarların işlerinin bozulmasına ve kredibilitesinin düşmesine neden olduğunu belirtti. Türkiye'de işini kaybeden çalışanların belirli süre hayatlarını idame etmelerini sağlayacak bir mekanizma varken işletmesini kapatmak zorunda kalan esnaf ve sanatkarlara yönelik herhangi bir destek unsuru olmadığı belirten Tüfenkci şunları söyledi: 'Esnaf ve sanatkarlar için tıpkı işçiler gibi bir sigorta mekanizmasının kurulması yönünde bir projemiz var. Henüz sürecin başında olmamıza rağmen gerek esnaf ve sanatkârlarımız gerekse de meslek kuruluşlarımızdan olumlu tepkiler alıyoruz. Projemiz henüz başlangıç aşamasında. Benzer mekanizmaları inceliyoruz. Tıpkı işsizlik sigortasında olduğu gibi sigortalı ve devletin beraberce katkı sağlayacağı bir model öngörüyoruz.' HAL YASASI DEĞİŞİYOR Gıda fiyatlarını yakın takibe alan hükümet, fiyatların artmasında, Hal Yasası uygulamasından kaynaklanan aksakları inceleyerek ve aksaklıkları giderecek adımlar atacak. Para Dergisi'ne açıklamalarda bulunan Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, Hal Yasası'nda sebze ve meyve ticaretinin serbest rekabet şartları altında gerçekleştirilmesi, üretici ve tüketici haklarının korunması ve sebze ve meyve ticaretindeki kayıtdışılığın en aza indirilmesine yönelik çalışmaların sürdürüldüğünü belirtti. Tüfenkci, 'Hal Kanunu'nda bir takım yeni düzenlemeler yapacağız. Bu kapsamda, hal kayıt sistemi üzerinden yapılan işlemler, cezalı hal rüsumu başta olmak üzere hal rüsumu uygulamaları, üreticilerimiz ile üretici örgütlerimizin piyasa faaliyetleri, komisyoncu ve tüccarlarımızın ticari işlemlerine ilişkin hususların yeniden ele alınması planlanıyor' dedi.