Adıyaman'da kısa süre aralıklarla bulunan mozaikler, bilim dünyasında heyecan yarattı. Geçen hafta Gölbaşı İlçesi'nde çiftçiler tarafından bulunan ve 1500 yıllık olduğu tahmin edilen hayvan figürlerinin yer aldığı mozaiğin, erken Roma döneminden kalma olduğu anlaşıldı. İşte mozaiklerde yazan o yazının anlamı…
Arkeologlar Derneği Başkanı Soner Ateşoğulları, hayvan figürleri olan mozaiklerin bir gelenek çerçevesinde yapıldığını ve genellikle yapıların tabanında yer aldığını söyledi. Mozaikler, incelemenin ardından adıyamanMüzeler Müdürlüğü'ne teslim edildi. 22 Haziran'da ise Besni İlçesi Sugözü Mahallesi'nde bir çifti tarafından bir mozaik bulundu ve yetkililere haber verildi.
Üzerinde 4 satır yazının yer aldığı mozaiğin, Doğu Roma döneminden kalma olduğu ve 1500 yıllık olduğu bilgisi verildi. Mozaiğin hangi yapının parçası olduğu ya da üzerinde ne yazdığı konusunda ise hiçbir yetkili açıklama yapmadı.
ARKEOLOG NEZİH BAŞGELEN AÇIKLAMA YAPTI
Gazete Habertürk'ten Melis İnce'nin haberine göre; arkeologlar o dönemi bilen bir uzmanın yazıyı tercüme edebileceğini söyledi. Söz konusu döneme ilişkin uzman olan Yunanistan'daki AtinaÜniversitesi Tarih ve arkeoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Konstantinos Kopanias ile Prof. Dr. Sophia Aneziri bulunan mozaiklerle ilgili bilgi verdi. Türkiye'de sanat dergisi de çıkarmış olan arkeolog Nezih Başgelen de mozaiklerle ilgili açıklama yaptı.
PROF. DR. ANEZİRİ: MARANA YAZDIRMIŞ
Prof. Dr. Kopanias, ilk görüşte mozaiğin Bizans döneminden kalma Grek yazıtı olduğunu, muhtemelen 5. yüzyıldan kaldığını ancak yazıtları çözme işini, bu alanda uzman olan Prof. Dr. Sophia Aneziri'nin yapabileceğini aktardı. Grek yazıtlar alanında uzman olan Atina Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sophia Aneziri, kısa sürede sorularımızı yanıtladı. Prof. Dr. Aneziri, mozaikte şu yazının yer aldığını belirtti: "Bu en kutsal günlerde ve Aziz Marana huzurunda, kutsal bir kilise bu topraklarda yükseldi.
Aziz Marana'nın gayretleriyle." Prof. Dr. Aneziri, yazıda adı geçen Marana'yı, bölgenin yerli piskoposu olarak yorumladı ve yazıtın da Marana tarafından, burada kutsal bir mekânın olduğunu ortaya koymak amacıyla yazıldığını dile getirdi.
'JÜSTİNYEN DÖNEMİ'
Arkeolog Nezih Başgelen'in verdiği bilgiler de Yunanlı profesörün açıklamalarıyla örtüştü. Yazıtların 5. yüzyılda Doğu Roma (Bizans) İmparatoru Jüstinyen (MS 482-565) döneminden kaldığını söyleyen Başgelen, yazıtın dini bir mâni olabileceği yorumunu yaptı. "Yazıt bir kilisenin tavanı, tabanı ya da duvarında yer alıyor" diyen Başgelen, şunları kaydetti:
"Komagene Krallığı'nın bölgede hüküm sürmeye başlamasının ardından Adıyaman bölgesi önem kazanmış. Daha sonra bölge Romalılar tarafından işgal edilmiş. ART arda bulunan mozaikler, bunun kanıtı zaten. Son bulunan mozaik, Jüstinyen döneminde Maranas adlı bir kişi tarafından yazılmış."
