Bosna Hersek Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç'in gerçek hayat hikayesinin anlatılacağı TRT dizisi 'Aliya'nın Bosna'daki tanıtım toplantısına katıldım.
Türkiye'nin Saraybosna Büyükelçiliği'nde geçtiğimiz cuma günü düzenlenen toplantıya; Bosna Hersek Cumhurbaşkanı Bakir İzzetbegoviç, TRT Genel Müdürü İbrahim Eren, Türkiye'nin Bosna Hersek Büyükelçisi Haldun Koç, Sancak Medya adına Muhammet Hakan Sancaktutan ve dizinin Bosnalı yönetmeni Ahmet İmamoviç katıldı.
Dizi için büyük bir hazırlık sürecini geride bıraktıklarını belirten yapımcı Sancaktutan şöyle konuştu: "Ekip 28 Temmuz'dan beri burada. Tabii bunun bir de arka planı var. 1.5 yıldır Bosna'da çalışıyoruz. Altı aydır da senaristimiz Ahmet Tezcan burada senaryoyu yazdı. Sanat ve kostüm ekibimiz de iki aydır burada çalışmalarına devam ediyordu. Türkiye'den 65 kişi getirdik yani teknik ekip ve ekipman Türkiye'den. Buradan ise ekibimize 25 kişi katıldı. Aşağı yukarı 125 kişilik bir ekiple çalışıyoruz."
Bosna'daki seti ziyaret ettiğimizde Sancaktutan'ın belirttiği gibi gerçekten büyük bir prodüksiyonla karşılaştım. 125 kişilik ekibe ek olarak 600'ün üzerinde figürasyon da yer alacakmış.
'İNTİKAM PEŞİNDE DEĞİLİZ'
Basın toplantısında TRT Genel Müdürü İbrahim Eren ise şöyle konuştu: "Rahmetli Aliya İzzetbegoviç zulümlere, asimilasyonlara direnmenin de ötesinde bir kimlik mücadelesi göstererek halkına ve devletine sahip çıkmış büyük bir liderdi. Aliya; kadın, çocuk, yaşlı demeden Boşnak kardeşlerimizle beraber yaşadığı acılara rağmen 'Geleceğimizi geçmişimizde aramayacağız, kin ve intikam peşinde koşmayacağız' diyebilecek kadar inançlı, üstün bir devlet adamı olduğunu tüm dünyaya göstermişti. Bizler de TRT olarak rahmetli İzzetbegoviç'in dediği gibi; kin ve intikam peşinde koşmadan, insanlık tarihin en vahşi savaşını unutturmamak ve liderleriyle birlikte Bosna halkının bu kutlu ve muzaffer direnişini anlatmak için bir gayrette bulunduk."
Ayrıca Eren, Alija gibi çalışmalara kendilerini sevkeden ve her daim yüreklendiren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a da teşekkür etti.
Dizinin setinde de İbrahim Eren ile birlikteydim, konuşmalarında Aliya'nın tarihe geçmiş sözlerinden de örnekler veriyordu. Eren'in, Aliya'nın hayatını ayrıntılı bildiğine dair bir izlenim edindim. Eren'in Aliya'ya olan sevgisi ve saygısının bu diziye ayrı bir enerji kattığını ve TRT'nin bu diziye çok önem verdiğini söyleyebilirim.
Basın toplantısında Bosna Hersek Cumhurbaşkanı Bakir İzetbegoviç'in; Türkler'in, Boşnaklar'dan daha çok Aliya'ya ilgi duyduğunu belirtmesi önemliydi:
"Türkleri böyle bir dizi yapmaya iten nedir? Çünkü bir gerçektir ki Türkiye'de Türkler belki de Bosna Hersek'teki Boşnaklar'dan daha çok Aliya İzzetbegoviç'i okuyor ve hayatını araştırıyor. Ve Türkler'i, Türk insanını biraz daha tanıma fırsatını bulduktan sonra bu sorunun cevabını da buldum diye düşünüyorum. Onların Aliya'da sevdikleri, beğendikleri, özendikleri şey şu: Kendilerinin de paylaştıkları değerler. Türkiye'de Aliya İzetbegoviç'in lakabı 'Bilge Kral'dır ve bu bize abartılı gelir. Çünkü Türkiye'de buradan farklı olarak düşünce insanlarına saygı büyüktür. İkincisi; Aliya mücadele veren, kahraman bir insandı. Türkler de mücadelecidir ve o yüzden Türkler onun bu yönünü de sevdi. Üçüncüsü; bir Müslüman düşünürü olarak, 20'nci ve 21'inci yüzyıldaki İslam'ı ve Müslümanlar'a, kendi hayatı ve yapıtlarıyla nasıl yapılabilir, ılımlı bir şekilde nasıl yürünebilir konularında bir çizgi çizdiği için bence Türkler onu da seviyor. Bu üç sebebi bir araya getirdiğinizde Türkler'in Aliya'yı neden bu kadar sevdiği cevabını alacaksınız."
Ertesi gün Bakir İzzetbegoviç ve İbrahim Eren, 'Aliya' dizisinin setini de ziyaret etti.
Seti görünce çok duygulandığını ifade eden Bakir İzzetbegoviç, "Burası bana rahmetli babamı hatırlatıyor. Babam çok büyük bir insandı, ömründe iki savaş yaşadı, çok mücadele etti, hapishanede yattı, ömrü direnişle geçti. Bu yüzden bu proje beni hem duygulandırıyor, hem heyecanlandırıyor" dedi.
TRT Genel Müdürü İbrahim Eren - Yönetmen Ahmet İmamoviç - Bosna Hersek Cumhurbaşkanı Bakir İzzetbegoviç
'BİR İLKİ GERÇEKLEŞTİRİYORUZ'
Daha sonra İzzetbegoviç ve Eren; yapımcı ve yönetmenle birlikte seti gezdi ve 1940'ların sonundaki Miladi Müslümanlar, Genç Müslümanlar Hareketi'nin öncülerinden Hasan Biber'in sorgulanma sahnesini izlediler. 'Biber' karakterini, 'Aliya' projesine destek verenlerin arasında yer alan gazeteci yazar İsmail Kılıçarslan sorguladı. Kılıçarslan, gönül verdiği bu projede küçük bir sahnede yer almak istemiş.
Dizinin Boşnak yönetmeni Ahmet İmamoviç ise Aliya İzzetbegoviç'in Bosna'da bir dizi ya da filme konu olmadığını, bir ilki gerçekleştirdiklerini, bu projede yer almaktan büyük onur duyduğunu açıkladı. İmamoviç, dizinin senaryosunu yazan Ahmet Tezcan'a da etkileyici bir senaryo yazdığı için ayrıca teşekkür etti.
İbrahim Eren ise "Bugün burada Hasan Biber'in 1940'ların sonundaki Miladi Müslümanlar, Genç Müslümanlar Hareketi'nin öncülerinden Hasan Biber sorgulanıyor, daha sonra kurşuna diziliyor; Aliya İzzetbegoviç'in ismini vermiyor. Çok etkileyici, güzel kurgulanmış bir sahneydi. Ekip bu sahneye günlerdir hazırlanmış. Ben çok başarılı bulduğumu söyleyebilirim..." dedi.
TRT 1'DE EKRANA GELECEK
Yapımcılığını Sancak Medya adına Muhammed Hakan Sancaktutan'ın üstlendiği dizide Aliya İzzetbegoviç'i Yurdaer Okur, eşi Halida Hanım'ı Görkem
Yeltan, oğlu Bakir İzzetbegoviç'i Berke Üzrek, kızı Sabina İzetbegoviç'i ise Dilşat Çelebi canlandırıyor. Dizinin müziklerini ise ünlü maestro Emir Nuhanoviç hazırlayacak. Aliya'nın en sevdiği müzisyenlerden olan Lejla Jusiç de sesiyle diziye renk katacak. Çekimlerinin 75 günde tamamlanması planlanan dizi; Bosna Hersek'teki Sarayevo, Mostar, Tarçin, Blagaj, Konjiç ve Pocitelj gibi özel mekanlarda çekilecek. Eğer bir aksilik olmazsa dizi, yıl sonuna doğru önce TRT 1'de ekrana gelecek.
DİRENİŞİN SİMGESİ
1925 yılında doğan Aliya İzzetbegoviç, henüz 24 yaşında iken İslami kimliği üzerinden var olmak istediği için beş yıl hapis yattı. Cezaevinden çıktıktan sonra önce hukuk, ardından da ziraat fakültesini bitirdi. 1983'te kovuşturmaya uğrayarak 12 Müslüman aydınla birlikte tutuklanan Izzetbegoviç, 1989 yılında Yugoslavya'nın dağılma sürecinde ilan edilen af sonucu özgürlüğüne kavuştu. 1990'da Demokrat Eylem Partisi (SDA) başkanı seçilen milli kahraman ve kurucu devlet başkanı İzetbegoviç, 1992-1995 Bosna Savaş'ında, Müslüman Boşnak halkının direnişinin simgesi haline geldi. Fikirlerinin derinliği, dava adamlığı ve öngörüleri sebebiyle 'Bilge lider' olarak anılan İzetbegoviç, Bosna Hersek Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı oldu. İzzetbegoviç, 19 Ekim 2003'te hayata veda etti.
