Detaylara geçmeden önce gelin haberimize çok net bilgilerle başlayalım. Dünya genelinde 1.2 milyar kişi hayatlarını elektrik olmadan sürdürmeye çalışıyor. Diğer bir veri plastik çöplerle ilgili. Plastikler, sadece 65 yıl önce üretilmeye başlandı. Ancak bu malzemenin tüketimi o kadar yaygın ki plastiklerin oluşturduğu çöpler, dünyanın karşılaştığı en büyük sorunlardan biri haline geldi. Şimdiye kadar 8,3 milyar ton plastiğin üretildiği hesaplandı. Bunlardan her yıl en az 8 milyon tonu okyanuslara karışıyor.
Yani bir yanda elektrik sorunu diğer tarafta plastik çöp yığınları. İşte Filipinler merkezli kar amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşu bu iki sorunu birden çözen proje geliştirdi.
850 BİN EV AYDINLATILDI
MyShelter Kurumu'nun Liter of Light ismini verdiği proje kapsamında plastik şişeler ile elektriği olmayan evler aydınlatılıyor. Aslında doğadan kaybolmaları yüzyıllar alan plastikleri ışığa dönüştürme fikri ilk olarak Brezilyalı mühendis Alfredo Moser'ın aklına geldi.
MyShelter ekibi bu çalışmayı geliştirip geniş kitlelere yaymaya başladı. Birçoğu gönüllülerden oluşan ekip, son birkaç yılda birçok ülkede 850 binden fazla eve ulaşmayı başardı.
YouTube'a "How to build a solar bottle bulb 3.0" şeklinde yazdığınızda plastik şişelerin nasıl ampule dönüştürüldüğünü tüm detaylarıyla birlikte izleyebilirsiniz. Kabataslak ifadeyle eskilerde kullanılan gaz lambası gibi düşünebilir. Ancak çok daha güvenli ve maliyeti neredeyse sıfır olan bir elektrik kaynağı diyebiliriz. Bu ışıklarda ihtiyaç olan ilk malzeme doğaya atılmış bir plastik şişe. İçi biraz su ve 3 mililitre beyazlatıcı madde ile doldurulan şişe evin çatısında açılan bir deliğe yerleştiriliyor. Ardından dışarının ışığı eve yansımaya başlıyor. Bunun dışında yapılan küçük değişikliklerle ayrıca bu plastik şişeler güneş paneli işlemi de görüyor. Yani gündüz stokladığı enerji sayesinde gece evi aydınlatabiliyor. Bu şekilde elde edilen bir ışık en az 5 yıl kullanılabiliyor.
EVE DÖNÜŞTÜRÜYOR
Atık plastik şişeleri en kullanışlı şekilde hayata döndüren bir diğer proje ise Cezayir'de hayata geliştirildi. 27 yaşındaki genç mühendis Tateh Lehbib Braica ve arkadaşları Sahra Çölü'ne atılan plastik şişeleri topluyor. Bu çöpler boy boy ayrılıyor. İçleri kum ve çimento ile doldurulan plastik şişeler tuğla görevi görmeye başlıyor. Son olarak da sıra sıra dizilen plastiklerle ev yapılıyor. Braica projesiyle UNESCO'nun desteğini aldı.
Plastik şişelerden yapılan evlerin Sahra çevresindeki evlere göre hem doğal afetlere karşı daha dayanıklı oldukları hem de oturanlara daha serin bir ortam sunduğu kanıtlandı.