Nüfus planlaması silahı geri tepti. Gelişmekte ve büyümekte olan ülkeler, "aile planlaması" adı altında nüfuslarını dengede tutmaya çalışıyordu. Ancak bundan geri adım attılar. Adeta nüfus artırma yarışına girdiler. Bir süredir aile yapılarını ayakta tutmak için birçok destek paketi açıklıyorlar. Başta Rusya, Almanya, Fransa, ve İngiltere olmak üzere üretim yapan sanayi devletleri azalan nüfus nedeniyle panikte.
Türkiye'de de nüfus hızla yaşlanıyor. Batı'nın geçmiş yıllardaki nüfus planlaması tuzağına düşen ülkemiz de genç nüfusunu kaybetmemek ve yaşlanmayı önlemek için bir çok önlem alıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yıllardır halka tavsiye ettiği "en az 3 çocuk" çıkışını eleştirenler, dünyadaki nüfusu artırmak için verilen mücadeleyi hayretle izliyor. Haberimizde dünya genelinde nüfus artımı konusunda ortaya atılan teşvikleri inceledik.
ARTIK 8 MİLYARIZ
Haberimizdeki detaylara geçmeden önce dünya genelinde nüfusa dair istatisklere bakalım. Birlemiş Milletler verilerinden hareketle BBC'de yer alan bazı detaylar şöyle:
Dünya nüfusu 15 Kasım 2022'de 8 milyara ulaştı.
Küresel nüfusa sadece son 11 yılda 1 milyar insan eklendi.
Artışın en büyük kaynağı Asya'daki orta gelirli ülkeler oldu: 2011'den beri 700 milyon insan eklendi.
Önümüzdeki dönemde Afrika devreye girecek.
1 milyarlık nüfus artışının yarısı, çoğu Afrika ülkesi olan 8 ülke (Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Mısır, Etiyopya, Hindistan, Nijerya, Pakistan, Filipinler ve Tanzanya) kaynaklı olacak.
ABD, Avrupa ülkeleri ve Japonya gibi ülkelerde doğum oranı giderek azalıyor.
Nüfus astışı 20. yüzyılın ortalarında hızlıydı.
Bu artış yavaşladı. Hatta 1950'den sonra görülen en düşük seviyede.
2.1 ÇOCUK OLMALI
Nüfus artışının dengeli olması için kadın başına doğum oranının 2.1 çocuk olmalı.
Japonya'da bu oran 1.3.
Türkiye'de toplam doğurganlık hızı 1.70 çocuk oldu.
ÇİN AZALIYOR ÖNCELİK NÜFUS OLDU
Nüfus konusunda en büyük değişimlerin yaşandığı ülkelerden birisi hiç şüphesiz Çin oldu. Dünyanın en kalabalık ülkesi bu yıl bu ünvanını kaybedecek. Bu rekorun sahibi yakın zamanda Hindistan olacak.
Çin İstatistik Kurumunun son verilerine göre geçtiğimiz yıl ülke nüfusu 850 bin azaldı.
1 milyar 411 bin oldu.
Son 60 yılda Çin'in nüfusu ilk kez azalmış oldu.
Çin bu düşüşü durdurmak istiyor.
1 çocuk yasağını kaldırılmıştı.
Tek çocuk politikası, Çin'de 400 milyon doğumu engelledi.
Artık 3 çocuk yapılmasına da izin veriliyor.
Çocuk bakımı için vergi kesintileri yapıldı.
Anne bakım merkezleri devreye sokuldu.
Ekim 2022'de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, doğum oranlarının yeniden artmasının hükümetin önceliği olduğunu duyurdu.
TÜRKİYE'DE DURUM NE?
Türkiye'de 'yaşlı' olarak tanımlanan 65 yaş ve üstü nüfus son beş yılda yüzde 24 arttı. Türkiye'nin nüfusu bir önceki yıla göre 1 milyon 65 bin 911 kişi artarak 84 milyon 680 bin 273 kişiye ulaştı. Türkiye, Avrupa'da doğurganlık hızında Fransa ve Romanya'nın ardından üçüncü sırada. Kaba doğum hızı yani bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısında ise Türkiye, AB'de lider durumda.
Ülkemizde ayrıca, anne projesi ile çalışan kadınlara kreş desteği, doğum sonrası anneye yarım gün çalışma imkanı, çocuk sayısına göre değişen çocuk desteği yardımı veriliyor.
SORUN NÜFUSUN NEREDE YÜKSELDİĞİ Mİ?
Nüfus artışı ile birlikte dünyayı birçok yeni problemin beklediğini savunanlar var. Gıda yetersizliği, doğal kaynak tüketimi, işsizlik gibi büyük ölçekli küresel sorunlardan bahsediliyor. Bir grup ise bu görüşe karşı çıkıyor. Ortaya basit bir görüş atıyorlar "Dünyanın kalablık olması problemse neden ABD, Çin, Rusya, Japonya, İsveç, Finlandiya veya Almanya gibi ülkeler nüfus artışı için teşvik açıklıyorlar?" diyorlar.
JAPONYA YAŞLANMAYI DURDURAMIYOR
Japonya'da nüfus artışı için yapay zeka devrede.
Eş bulma programları uygulanıyor.
2017'de nüfusları 128 milyondu. Bu yüzyılın sonunda 53 milyon olabilirler.
Başkent Tokyo'da doğan ikinci çocuklar için bakım hizmetleri ücretsiz olacak.
Japon yetkililer, azalan nüfus için "ulusal kriz" yorumunu yapıyor.
6 VE 7 MİLYARINCI BEBEKLER
BM tarafından temsilen milyarıncı bebekler belirleniyor.
Temmuz 1987'de eski Yugoslavya'nın Zagreb kentinde doğan Matej Gaspar, 5 milyarıncı bebek.
6 milyarıncı Adnan Mevic.
7 milyarıncı çocuk ise Sadia Sultana Oishee.
ALMANYA'DA GÖÇMEN ETKİSİ
Almanya'da ölüm sayıları artıyor ve buna karşılık doğum sayıları düşüyor.
Ancak buna rağmen göç nedeniyle ülke nüfusu artıyor.
Almanya'nın nüfusu bu yıl başından beri 84 milyon 300 bini geçti.
Alman yetkililere göre göç olmasaydı ülke nüfusu 1972'den beri gerileyecekti.
İTALYA HIZLA YAŞLANIYOR
Avrupa'nın en hızlı yaşlanan ülkesi İtalya'da 50 yıl içinde nüfusun 11,5 milyon düşeceği öngörülüyor.
Ülkede 2015'ten beri çocuk başına 800 euro veriliyor ama bu işe yaramadı.
Ülkede hayalet kasabalara dönen yerlere taşınanlara binlerce euro'luk destek veriliyor.
Önümüzdeki günlerde ise çocuk artışını sağlamak için aileleri desteklenecek, bebek bakım ürünlerinde satış vergileri düşürülecek.
RUSYA'DA REKOR DÜŞÜŞ
Rusya'nın nüfusu, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana ilk kez 2021'de 1 milyondan fazla azaldı.
Ülkede geçtiğimiz yıldan beri tüp bebek tedavilerini devlet karşılıyor.
Kalabalık aileler için vergi muafiyeti uygulanıyor.
Rusya üzerindeki nüfus tartışmalarını ABD basını ise bir adım daha ileriye götürdü.
Ortaya atılan iddialara göre Rusya'nın Ukrayna'ya savaş açmasının bir sebebi de "Ruslar" olarak gördüğü bölgelerdeki nüfusu kendisine katmak.
DÜNYADA 25 YAŞIN ALTINDAKİ HER BEŞ KİŞİDEN BİRİ HİNDİSTANLI
Hindistan'ın nüfusu son 11 yılda 180 milyon arttı.
Demografi uzmanlarına göre Hindistan'da aslında bir nüfus patlaması yaşanmıyor.
Hindistan nüfusu oldukça genç.
Nüfusun yüzde 47'si 25 yaşın altında.
Bu şu demek: Dünyada 25 yaşın altındaki her beş kişiden biri Hindistanlı.
Hindistan'ın nüfusu 1 milyar 412 milyon, Çin'in nüfusu ise 1 milyar 426 milyon. Bu yıl Hindistan, Çin'i geçecek.
İSVEÇ'TE KADINLARIN EVDEN ÇALIŞMASI SAĞLANIYOR
İsveç doğurganlık oranları artırmak için yıllardır planlı ilerliyor.
Bakım desteği veriliyor, kadınlar evden çalışmaya teşvik ediliyor, babaların da doğum izinleri artırıldı.
Tüm bunların neticesinde artış sağlanmıştı ama yeniden düşüşe geçtiler.
GÜNEY KORE TATİLE GÖNDERİYOR
Küresel ölçekte en düşük doğurganlık oranlarından birine sahip olan Güney Kore'de son yıllarda üst üste doğum teşvikleri açıklamıyor.
Bunun için 130 milyar dolar harcadılar.
Ücretsiz çocuk bakımı, konut yardımı hatta tüp bebek destekleri sağlanıyor.
Memurlar ise daha şanslı. Çocuk yapmaları için ilave tatiller sunuluyor.
BEBEK PATLAMASI OLMADI
Pandemi döneminde 'bebek patlamasının' yaşanacağına dair tartışmalar yaşanmıştı. Ancak böyle bir durum olmadı. Hatta bazı ülkelerde tersi yaşandı. Örneğin ABD. Yaklaşık 332 milyon nüfuslu ülkede doğum oranları yüzyılın en büyük düşüşünü gösterdi. Avrupa'nın bazı bölgelerinde daha da büyük oranlarda düşüş yaşanıyor.
