Duruş bozuklukları nedeniyle meydana gelen ağrılar, iş gücü kaybına ve çalışanların rapor almasına, fizik-tedavi görmesine bile neden olabiliyor. Ofisinizde yapacağınız birkaç düzenleme ile siz de ağrılarınızdan kurtulabilirsiniz. Medical Park Bahçelievler Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Olcay Güler, ofis ergonomisi hakkında ve beyaz yakalı plaza çalışanlarının ofis ortamında dikkat etmesi gereken konularda pratik bilgiler verdi... Ofis ergonomisi; çalışanların yorgunluk ve rahatsızlığını en aza indirgeyerek verimliliklerini artırmak için ofis mobilyaları, tasarımı ve çalışma ortamı düzenlemesine yardımcı olan bir kavramdır. Çalışma ortamının ergonomik olarak düzenlenmesiyle ilişkilidir. Ergonomik çalışma ortamı ile yorgunluk ve kas gerilmeleri ortadan kalkar, ortadan kalkan gereksiz hareketler konforu artırır, böylece verimlilik artar.
AYDINLATMA BİLE ÖNEMLİ
Ergonomik bir çalışma ortamı; fiziksel çevre, masa ve koltuk tasarımı, ekran ve klavyenin, kullanılan dokümanların konumu, ofisin aydınlatmasını ve hatta ofisin konumunu kapsar. Bu konular çalışan için en uygun şartlara getirildiğinde bilgisayarla uzun süre çalışmaktan ileri gelen boyun, omuz ve sırt ağrıları, baş ağrıları, bilek kanalı sendromu gibi rahatsızlıklar ortadan kalkar. Ofis hastalıkları; sürekli aynı pozisyonda kalma, tekrarlayan hareketler, ekranlı ve klavyeli araçlarla çalışma, el bileği ve parmaklara aşırı yüklenme, ortam ısısı, nem, ışık ve konfor yönünden uygunsuzluğun neden olduğu hastalıklar topluluğudur. Çalışanların yüzde 85'i ofis ortamındaki rahatsızlıklardan kaynaklı sorunlarla karşı karşıya. Özellikle masa başında çalışanlarda kronik bölgesel ağrılar gelişiyor ve verimsizlik artıyor.
?OSTEOPOROZ RİSKİ ARTIYOR
Kaslarımızı, etkin ve etkili kullanmamaya bağlı olarak zayıflatıyoruz ve vücudun tüm yükünü kemik ve eklemlere bırakıyoruz. Böylece bel ağrıları, boyun-bel fıtıkları ve öncelikle dizlerde olmak üzere kıkırdak aşınmaları hızlanıyor. Sürekli klavye kullanmaya bağlı dirsek, önkol ve el bileğinde kas hastalıklarımız artıyor. Bunun sonucunda ileri yaşlarda osteoporoz riski de yükseliyor.
Peki ofisimizde masa, sandalye, klavye ve faremiz nasıl olmalı?
Sandalye: İyi bir duruş ve ayarlanabilir koltuk, konforlu bir ofis ortamı için en önemli unsurdur. Doğru pozisyonda oturmak için koltuk ayarı yapmayı öğrenmeliyiz. Çalışma sandalyesi; dengeli ve çalışanın rahat bir pozisyonda oturabileceği ve kolaylıkla hareket edebileceği şekilde olmalıdır. Oturma yerinin yüksekliği ayarlanabilmelidir. Sırt dayama yeri öne-arkaya ve yukarı-aşağı ayarlanabilir, sırt desteği bele uygun ve esnek olmalıdır. Çalışanın masa altında ayaklarını uzatabileceği ve vücut hareketini kolayca değiştirebileceği alan olmalıdır. Eğer ayaklar yere temas etmiyorsa, ayaklara ek bir destek yerleştirilmelidir.
KOLTUK ALÇALTILMALI
Yükseklik: Ayakta dururken koltuğun oturma yerinin en yüksek noktası diz kapağı seviyesinin altına gelmelidir. Bu pozisyon otururken ayağın döşeme yüzeyinde düz durmasını sağlayacaktır. Koltuğun oturma kısmının arkasında baskı hissedilirse koltuk yükseltilmeli, önünde baskı hissedilirse koltuk alçaltılmalıdır. Amaç ağırlığın eşit dağıtılmasını sağlamaktır.
Derinlik: Oturma yüzeyi, oturur durumdayken diz arkasına baskı yapmadan, sırt desteğinin sırtı desteklemesine izin verecek derinlikte olmalıdır.
Sırt desteği: Oturur durumdayken koltuğun arkalığı sırtın doğal kavisini desteklemelidir. Sırt desteğinin eğimi, sırtın hafifçe arkaya yaslanabilmesine izin verecek açıda olmalıdır.
KALÇAYA BASKI OLMAMALI
Genişlik: Oturma yüzeyi kalçalara yandan baskı yapmayacak kadar geniş olmalıdır.
Kol destekleri: Kol destekleri kolun üst kısmını destekleyerek sırt ve omuzlardaki baskıyı azaltabilir. Bununla birlikte kolçaklar koltuğun masaya yaklaşmasını ya da doğal hareketleri engelleyecek boyutlarda olmamalıdır. Eğer kol destekleri bunu sağlayabilecek biçimde ayarlanamıyorsa, çıkartılmaları veya değiştirilmeleri gerekir. Ayrıca dirseklerdeki baskıyı azaltması açısından kolçakların yumuşak bir malzemeyle kaplı olmasına dikkat edilmelidir.
BİR KOL MESAFESİ OLMALI
Monitör (Ekran): Monitöre uzaklık, görüntüye, ekran çözünürlüğüne, yazıların okunabilirliğine ve monitörün büyüklüğüne bağlıdır. Ortalama olarak gözekran uzaklığı en az kol mesafesi kadar uzaklıkta (60-70 cm.) olmalıdır. Ekran görüş alanı gözün yatay görme hizasından 15°-50° açıları arasında bulunmalıdır.
Ekran Eğimi: Monitör üst kısmı altında daha geride kalacak biçimde arkaya doğru eğik durmalıdır.
KLAVYE İLE AYNI YÜKSEKLİKTE
Mouse (Fare): Doğru bir el-fare yerleşimi için klavye ve fare aynı yükseklikte durmalıdır. Fare klavyenin yanında olmalıdır. Bilek düz bir çizgide tutulmalıdır. Fare kullanırken bileği sağa ya da sola doğru bükmemeye dikkat edilmelidir. El ve avuç içinin yukarı ve aşağı doğru döndürme hareketi olabildiğince az yapılmalıdır.
Klavye: Klavye, fare, yazı ve okuma alanı, dirsekler vücuda bitişik, eller açılmış durumda iken, dirseği masadan kaldırmadan çizilen yayın içinde olmalıdır. Klavye, çalışanın el ve kollarının yorulmaması ve rahatça çalışabilmesi için ekrandan ayrı ve hareketli olmalıdır. Klavyenin ön tarafına, çalışanın bileklerini dayayabileceği özel destek koyulmalıdır. Çalışanın elleri ve kolları için klavyenin önünde yeterli boşluk olmalıdır. Klavye önkol ile aynı düzlemde bulunmalıdır.
Duruş bozukluğu nasıl engellenir?
Oturma sırasında vücudun uygun duruş şeklinin (postür) sağlanması için baş nötral pozisyonda tutulmalıdır. Kişi tüm alanlara rahatlıkla ulaşabilmeli ve bu sırada vücudu eğilip bükülmemelidir. Oturma postürü sürekli değiştirilmelidir.
Düzenli biçimde farklı duruşlar deneyin. Aynı pozisyonda uzun süre kalmayın.
Telefon, fare gibi referans materyallere uzanırken zorlayıcı hareketlerden kaçının.
Gün içinde kısa molalar verin; kas ve eklemlere dinlenme ve yenilenme fırsatı tanıyın.
Zaman zaman farenin bulunduğu yeri değiştirerek -sağdan sola alarak- farklı elleri kullanmayı deneyin.
Gün boyunca belirli aralıklarla ayağa kalkın ve koltuğunuzu ayarlayın. Koltuğun ayarını değiştirmek eklemlerin duruş değiştirmesini sağlar ve böylece koltuğun neden olduğu duruş bozukluğunu engeller.
