Projelerin tamamlanması 20 yılı bulacak
Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Daire Başkanı Vedad Gürgen, ülkemizde son yüzyıl içerisinde meydana gelen 200'ün üzerinde depremde 600 bine yakın binanın yıkıldığı ya da hasar gördüğünü, depremlerde meydana gelen kayıpların en önemli nedeninin binaların yetersiz olması olduğunu söyledi. Gürgen, nüfusun 35 milyona yakın bölümünün birinci derece deprem bölgesinde, 20 milyonun üzerindeki kısmı ise ikinci derece deprem bölgesinde yaşadığını anlattı. Gürgen, "Diğer bir ifadeyle nüfusumuzun yaklaşık 55 milyonu deprem tehdidi altında" dedi. Gürgen, yapı stoku, deprem riski ve kentsel dönüşümle ilgili mevcut durumu şu sözlerle değerlendirdi: 20 milyon civarındaki konut stokunun sadece 5 milyonunun 1999 depreminden sonra yapıldığı dikkate alındığında yaklaşık olarak 15 milyon konutun durumu şüphe oluşturuyor. Günümüze kadar yaşanan depremler bu sayının yarıya yakın bir kısmının elden geçirilmesinin gerekli olduğunu gösteriyor. Bakanlığımızca bu rakamın 6.5 milyon civarında olacağı değerlendiriliyor. Bunun maliyeti ise 400 milyar lirayı geçmektedir. Gerek projenin yüksek maliyeti gerekse de afet tehdidi altındaki nüfus dikkate alındığında projenin kısa sürede tamamlanamayacak büyüklükte olduğu anlaşılmaktadır. Mevcut koşullar dikkate alındığında projenin yaklaşık 20 yıl sürmesi bekleniyor.
Tüm Türkiye için start verildi
Gürgen, dönüşümün İstanbul, İzmir, Bursa, Sakarya ve Kocaeli illerinin öncelikli olarak başlayacağını anlattı. "Ancak bu , çalışmalarımızın sadece bu illerde yapılacağı anlamına gelmemektedir" diye ekledi. Kanun uyarınca tüm Büyükşehir ve il belediyelerinin riskli alanları ve riskli binaları belirleme konusunda yetkilendirdiğini söyleyen Gürgen "Tüm Türkiye için projenin startı verildi" dedi. Gürgen'in dönüşümle ilgili vatandaşlara önerisi ise şöyle: Binasının riskli olduğunu düşünen vatandaşlarımız belediyelere/valiliklere müracaat ederek veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca lisanslandırılan kuruluşlara giderek binalarının riskli olup olmadığının tespitini yaptırabilirler. Riskli alanların ve yeni yapıların yapılacağı rezerv alanların tespit edilmesi çalışmaları da hızla devam ediyor.Vatandaşlarımızın da kendi aralarında organize olarak dönüşüme katılabilecek. Yeni yapılacak konutların yüzde 50 enerji tasarrufu sağlayacağına da değinen Gürgen, böylece yılda 14 milyar dolar tasarruf edilecegini de sözlerine ekledi.
Çevreci dönüşüm ve planlı altyapı
Kentsel dönüşüm sadece sağlıklı yapılar ve düzenli şehirleşme değil çevreye de katkı sağlayacak. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürü Mehmet Baş, sera gazı emisyonlarının yüzde 75'inin şehirlerden kaynaklandığı dikkate alındığında kentsel dönüşümle kurulacak şehirlerin bu etkileri en aza indireceğini söyledi. Dönüşümle sadece afetlere dayanıklı şehirler olmayacak, aynı zamanda çevrenin korunduğu, emisyonların azaltıldığı, planlı ve sağlıklı bir altyapının hazırlandığı şehirler kurulacak. Kentte ihtiyaç duyulan altyapı ve üstyapıların planlanacak, su arıtma tesisleri, su iletim şebekeleri, barajlar yapılacak. Kanalizasyon ile yağmur suyu toplama sistemleri ayrılarak yağmur suyu geri kazanım sistemlerini içeren yapılaşma geliştirilecek. Atık suların kendi arıtma tesisinde arıtılması sağlanacak. Arıtılan sular kent içi yeşil alanların sulamasında kullanılarak arıtma çamurları da yeşil alanlarda toprak iyileştirici görev üstlenecek. Böylece tam anlamıyla bir geri dönüşüm sağlanacak. Baş, yeşil bina - akıllı bina konseptleri için kriterler belirlendiğini söyleyerek bu kriterleri şöyle sıraladı:
Akılı şehirler böyle olacak
Enerji verimli kullanılacak.
Isınmada ve aydınlatmada güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, jeotermal enerji gibi yenilenebilir enerji kaynaklara yer verilecek. Binalarda pis su giderleri ile mutfak suyu giderlerinin ayrı hat olarak projelendirilecek mutfak giderleri sonuna bina türüne uygun yağ tutucular konulacak.
Yağmur suları ayrı toplanarak değerlendirilecek.
Kentsel dönüşümle birlikte ulaşım da yeniden planlanacak. Trafikten kaynaklanan kirlilik azaltılacak.
Entegre toplu taşıma sistemleriyle bisiklet ve yaya yolu yaygınlaştırılacak.
Pilot bölgeler için sürdürülebilir kentsel yerleşim planları yapılacak.
Gecekondu türündeki yapılaşmaların ve eski binalar ortadan kaldırılarak, daha modern, yalıtımlı binalar yapılacak.
Toplu konutların atık yönetim planları hazırlanacak.
Organik atıklar, ambalaj atıkları ile tehlikeli atıkların kaynağında ayrı toplanacak. Yönetmeliklere uygun depolama alanları kurulacak.
Evsel atıkların kaynağında ayrı toplandığı ve bu atıklar için düzenli depolama alanları kurulacak.
Hafriyat döküm sahası, inşaat ve yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri inşa edilecek.
Toplu konut alanlarında yeşil alan miktarının arttırıldığı ve havuz, gölet, yapay şelale gibi su kaynağı görsellerinin yaygınlaştırılması sağlanacak.