Antalya'nın Gazipaşa ilçesi Güney Mahallesinde bulanan, tarihi en az 2 bin yıl öncesine dayanan, Roma ve Bizans dönemlerine ait Antiocheia Ad Gragum antik 12 yıldan buyana her yıl, yaklaşık iki ay süren kazı çalışmalarında bu yıl kentin üretim merkezi olduğunu ve markalaşmaya giden ender kentlerden biri olduğunu kanıtlayan bulgulara rastlandı. Kentteki fırınlarda üretilen çömlek ve mozaik benzeri ürünlerin üzerinde "A.N.T" yazılı damga bulundu.
ARKEOLOJİ UZMANLARINI HEYECANLANDIRAN BULGULAR
Amerika'nın Nebraska Üniversitesinden Prof.Dr. Michael Hoff başkanlığında sürdürülen kazı çalışmalarında kazı başkan yardımcısı ve Uşak Üniversitesi arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Birol Can, bulguların kendilerini oldukça heyecanlandırdığını söyledi. Kazı çalışmalarının sürdüğü 12 yıllık süreçte çok önemli keşiflere imza attıklarını dile getiren Kazı Başkan Yardımcısı Birol Can, Antiocheia Ad Gragum'un bölgenin nadir kazı alanlarından biri olduğu için elde adilen verilerin çok önemli olduğunu söyledi.
KENDİ MARKA DEĞERLERİ VARMIŞ
Daha önce burada oldukça geniş ve kaliteli mozaiklere rastladıklarını hatırlatan Birol Can, bu yılki kazılarda kentin marka değerinin olduğunu kanıtlayan bulgulara rastladıklarını söyledi. Kentteki fırınlarda üretilen çömlek ve mozaik gibi ürünlerde, kente ait olduğu anlaşılan bir damga olduğunu açıklayan Can, "Özellikle bu yıl ki çalışmalarımızı kentin hamam yapısında yoğunlaştırdık. Hamam kazılarında bu sene hamamın orijinal kullanımına yönelik mimarı bulguların yanısıra daha geç dönemdeki yani hamamın kullanımının tamamlanmasından sonra işlev kazanan seramik fırınları üzerinde yoğunlaştık. Bunlar bizim için çok önemli çünkü bütün Akdeniz'de kendi seramiğini üreten kentler markalaşmayı sağlamış. Bunlardan birisi de Antiocheia ad Cragum'dur. Bunu da bu sene net bir şekilde anladık. Kazılar esnasında bulduğumuz fırınlar oldukça iyi durumda ele geçirilen fırınlardır. Seramik atıkları ve bunların üzerinde kent üretimi olduğunu gösteren mühürler üretimin burada yapıldığını doğruluyor. Belki de burası bütün Akdeniz içinde markalaşmayı sağlayabilmiş önemli üretim merkezlerinden birisi olduğunu gösteriyor. Genelde her kentin kendisine ait bir mührü, tanımlaması ya da kısaltması bulunur. Burada 'A.N.T' harfleriyle tanımlanan bir mühür kullanılmış. Bu mührü kullanan tek kent burası değil. Antiocheia ismiyle anılan başka kentler de var. Ancak bu seramik fırınları ve diğer üretimi kanıtlayan bulgular mührün bu kente ait bir damga olduğunu gösteriyor" dedi.
Çalışmalar hakkında bilgi veren Kazı Başkanı Prof. Dr. Michael Hoff ise antik kentin çok büyük ve zengin bir kent olduğunu söyleyerek, "2005 yılından bu yana kazı çalışmalarını uluslararası bir ekiple sürdürüyoruz. İlk sezonlarda kentin tapınak yapısı üzerinde duruldu ve bu yapının çalışması büyük ölçüde tamamlandı. Şimdi restorasyonlarını projelendirme aşamasındayız. Onu dışında kentin meclis binası açığa çıkarıldı. Bu yıl tamamen kazılmış olacak. Oldukça büyük bir kompleks olduğu için birkaç yıldır kazısı devam ediyor ve belli ki birkaç yıl daha devam edecek. Kent oldukça büyük ,yaklaşık 30 hektarlık bir alana yayılan bir alandan bahsediyoruz. O yüzden şu an sahip olduğumuz imkanlarla düşünürsek herhalde bu kentin kazıları en az 300 yıl sürecek. Ama her sene heyecan verici keşiflerini görebiliyoruz" diye konuştu.
Kazı ekibini ziyaret eden Gazipaşa Kaymakamı Nurullah Kaya ve Gazipaşa Belediye Başkanı Adil Çelik, Kazı Başkanı Hoff ve Başkan Yardımcısı Can'dan çalışmalar hakkında bilgi aldı. Kaymakam Kaya ekibin kazı evi sorununu çözdüklerini ve çıkan ürünlerin sergilenmesi için küçük bir müzenin ilçeye kazandırılması yönünde girişimlerde bulunduklaranı söyledi. Kaya gelecek yıl kazı çalışmalarının daha hızlı yürütüleceğini sözlerine ekledi.
Belediye Başkanı Adil Çelik ise en az 2 bin yıllık olan tarihi meclis salonunda temsili bir meclis yürüttü. Meclis salonunu ilgiyle inceleyen Başkan Çelik, "Antiocheia ad Cragum Antik Kenti'ni gelecekte Türkiye'nin ve dünyanın sayılı alanlarından birisi olacağına eminim. Çünkü burada muazzam bir tarih yatmaktadır. Bunları korumak bizlerin görevi ve yeni nesillerin görevidir. İnşallah gelecek yıl Temmuz ya da Ağustos ayındaki meclisimizin birini burada yaparak, Gazipaşa için aldığımız kararları buradan duyurmak istiyoruz. Tarihi zenginliğimizin gözler önüne çıkması ve tüm dünyanın görmesi için inşallah gelecek yaz ayında meclisimizi burada toplayacağız. Bunun müjdesini de şimdiden duyuruyorum" dedi.
