Türkiye'de sürdürülmesi oldukça zor olan bir kıdem tazminatı sistemi bulunuyor. Resmi rakamlara göre çalışanların üçte ikisi işten ayrıldıklarında hakkı olan tazminatı alamıyor. Alanların bir kısmı ise mahkemelerde sürünüyor. Şu sıralar bu sistemi hem çalışanlar hem de işverenler lehine düzeltecek bir fon çalışması yürütülüyor. Kıdem tazminatı fonu yeni çalışanlar veya işinden ayrılıp başka bir işe girenler açısından bir zorluğu yok. Yeni sisteme otomatik olarak dahil olunacak ve kendisi için bir hesap açılacak buraya işveren her ay peşin tazminatını yatıracak.
BİRİKMİŞ HAKLAR VAR
Yaklaşık 13 milyon çalışanın durumunun ne olacağı ise merak konusu. Bunların büyük çoğunluğunun 5-10 yıl gibi birikmiş ve kazanılmış kıdem tazminatı hakları bulunuyor. İşverenler ise bu çalışanlar için bir kaynak ayırmış değil. Yani kazanılmış hak aslında karşılığı ayrılmamış bir kaynak şeklinde işverenin kasasında duruyor. Yeni sistem kasada olması gereken ama olmayan bu parayı garanti altına alarak işçinin emrine verecek. Yeni sistemde mevcut çalışanların önünde iki yol olacak. Ya yeni sisteme girecekler ya da mevcut tazminat sisteminde kalıp işten ayrılmayı bekleyecekler. İşçi açısından burada iki soru işareti var: 1- Mevcut sistemde işveren kıdem tazminatını ödeyebilir mi? 2- Yeni sisteme geçersem biriken tazminatımda azalma olur mu?
Çalışan burada karar verirken bu iki konuyu dikkate alacak. Yani eğer işverenine güveniyorsa ve risk görmüyorsa yeni sisteme geçmeyecek. Ancak risk görüyorsa yeni sisteme geçerek kıdem tazminatını garanti altına alacak. Ayrıca yeni sistemde ne kadar kalırsa ne kadar tazminat alacağını da önceden yaklaşık olarak görebilecek. Eski sistemde kaldığında yaptığı hesap ile yeni sistem arasında kısa vadede farklar oluşabilirken uzun vadede kazançlı çıkacağı da bu hesapla görülecek. Dolayısıyla çalışma süresini tamamlayan çalışan eski sisteme göre daha avantajlı olacak. Bu da kişinin çalışma şartlarına (maaş, çalışma süresi, bundan sonra çalışacağı yıl gibi) bağlı olarak değişecek. Yani yeni sistem geldiğinde aslında mevcut çalışanlar için bir hesap ortaya konulacak ve tercihini buna göre yapması istenecek.
