Başbakan Erdoğan tarafından açıklanan demokratikleşme paketi konusunda ortaya çıkan ve daha iyiye ulaşma anlamında eksikliklere vurgu yapan değerlendirmeleri anlamak mümkün. Çünkü bu tür değerlendirmelerin, gelecek reform çalışmalarına katkı sağlayacağı açıktır. Pakete ilişkin tartışmaların sağlıklı bir zeminde yapılabilmesi için birkaç noktanın altını çizmek ve ön plana çıkarmakta yarar var. Bunlar; paketin taşıdığı anlam, barındırdığı zihni dönüşüm ve hazırlık sürecinde yararlandığı temel referanslardır.
Paket ile gelen zihni değişim
Başbakan Erdoğan'ın açıkladığı demokratikleşme paketinin işaret ettiği ve öne çıkardığı temel konu, hiç kimsenin 'hakikat tekeli'ni elinde bulundurmadığı, hiçbir toplumsal kesimin devlet gücünün kullanımında temelsiz bir 'intifa hakkı'na dayanmadığı ortak bir Türkiye tasavvurunun ilanıdır. Birlikte yaşamak inancından beslenen bu adım, ülkemizdeki farklı toplumsal kesimlere güç ve moral verecek, çoğulculuğu ve demokratik meşruiyeti kuvvetlendirecek, sosyal barışı pekiştirecek, temel hak ve özgürlüklere ilişkin mevcut standartları geliştirecek değişim kararlığının ifadesidir. Burada önemli bir zihniyet değişimi olduğunu görmek lazım. Başbakan Erdoğan tarafından açıklanan paketi; toplumu seçkinler eliyle biçimlendirme, tartışmaya kapalı ve doğruluğundan şüphe edilmeyen ilkeler etrafında şekillendirme isteğinin ifadesi olan ideolojik devletten, 'tek doğru' anlayışını reddeden ve hiç kimsenin hakikat tekeline sahip olmadığı toplum modeline vurgu yapan demokratik devlete doğru değişim kararlılığı olarak görmekte yarar var. Bu değişim iradesi içinde devletin amacı ve fonksiyonu, resmi olarak 'iyi, makul ve makbul' vatandaşlar üretmek değil, vatandaşlarının kendi 'iyi, makul ve makbul' anlayışlarını geliştirebilecekleri sosyal, siyasal atmosfer oluşturmakla sınırlıdır. Yani; demokratikleşme paketi, 'öteki'ne hoşgörünün, 'farklı olan'a saygının esas olduğu çoğulcu bir zeminde, düşünceleri yarıştırma ortamı oluşturmaya vurgu yapmaktadır.
Paketin referansları
Kendi içinde önemli bir zihni değişim barındıran bu pakete ilişkin tartışmaların bir diğer noktası ise referansların ne olduğuna ilişkindir. Tartışmayı, "bu paket bizim önerilerimizin kötü bir kopyası" zeminine taşıyan kimi değerlendirmelerin doğru olmadığı biliniyor. Çünkü özünde paket, ölçüsünü evrensel değerlerde bulan bir hak ve özgürlükler çerçevesi çizmekte ve yukarıda açıkladığımız gibi önemli bir zihni değişimi barındırmaktadır.
Her türlü olumsuz değerlendirmelere rağmen AK Partinin, demokratik zihniyet anlamında, var olan tüm partilerin önünde olduğu açık. Bunun en temel göstergesi ise 30 Eylül 2012 tarihinde ortaya koyduğu 2023 Siyasi Vizyon Belgesidir. Türkiye'de ilk kez bir parti, yapacaklarını kamuoyu ile paylaşıp kendini yükümlülük altına aldı. İşte demokratikleşme paketinin temel hareket noktasını da bu belgedeki taahhütler oluşturmaktadır.
Bu çerçevede demokratikleşme paketinin üzerine oturduğu temel referanslar; 2023 Siyasi Vizyon Belgesi çerçevesinde 63 maddelik yol haritasında ilan edilen hedefleri, çözüm süreci için toplumu dinleyen Akil İnsanlar Heyet'lerinin raporları, ülkemizin yargı yetkisini ve kararlarının bağlayıcılığını kabul ettiği AİHM İçtihatları, Avrupa Birliği İlerleme raporlarında dile getirilen hususlar, ulusal ve uluslararası kamuoyunda insan haklarının korunması ve geliştirilmesi bağlamında dile getirilen eleştiriler, sivil toplumun ve kamuoyunun demokratik talep ve beklentileridir. Demokratikleşme paketinin tüm bu kaynaklardan destek alarak hazırlandığı bilinmektedir. Aslında 30 Eylül 2012'de ilan edilen 2023 Siyasi Vizyon Belgesindeki 63 madde incelenecek olursa, bir yıllık süre içinde 18'inin hayata geçirildiği görülür. Bu durumu ise hükümetin kararlılığı olarak not etmek lazım.
Demokratikleşme paketinin ortaya koyduğu bu zihni değişimin zemin bulması ve siyasi partilerin çoğunluğu tarafından kabul görmesi, herkes için demokrasi, her vatandaş için daha geniş bir özgürlükler zemini anlamına gelecektir. Bu ise erişilmesi ertelenemez ve ihmal edilemez bir hedeftir.
