Sisi'nin Mısır'da gerçekleştirdiği darbeye karşı yapılan gösteriler ve sonrasında, devrimde hayatını kaybeden insan sayısının en az dört katı insan hayatını kaybetti. Ancak bu şiddet ortamı, devrim ve darbe süreçleri ile sınırlı kalmadı. Mısır IŞİD'e bağlılığını açıklayan Ensar Beytil Makdis başta olmak üzere terör örgütlerinin şiddet saldırılarına sahne oldu. Bu saldırılar sonucunda onlarca asker ve polis öldü. Çarşamba günkü saldırılar da düşünüldüğünde Sina bir savaşa alanını andırıyor. 29 Haziran'daki, Başsavcı Hişam Bereket'in hayatını kaybettiği saldırı bu örgütlerin Kahire'de bile planlı eylem yapabilecek kabiliyete sahip olduğunu gösterdi. Bu saldırıları engelleyemeyen rejim, faturayı İhvan ve diğer barışçıl muhalefete keserek baskı ve şiddetin dozajını artırmaktan imtina etmemekte.
Post kolonyal dönem için kullanılan 'otoriteryen istikrar' söyleminin temel varsayımı Ortadoğu ülkelerinin ancak otoriter yönetimlerle istikrar sağlayabileceği ve Batılı ülkelerin de istikrar uğruna bu rejimleri desteklediği idi. Gelinen noktada ise daha otoriter rejimlere rağmen istikrarın sağlanamamış olduğu rahatlıkla ifade edilebilir. Buna rağmen Batılı demokrasilerden aksi yönde bir tavır beklenemeyeceği darbe sonrasındaki Mısır-Batı ilişkilerinde açıkça gözlemlendi.
Muhalif unsurları her türlü zor ve şiddet araçlarını kullanarak bastırdıktan sonra Cumhurbaşkanı Sisi'nin geleceğini belirleyecek olan iki temel mesele vardı. İlki ekonomik sıkıntılar, ikincisi ise uluslararası aktörler nezdindeki kabul edilebilirliği idi. Ekonomik sıkıntılar devam etse de Suudi Arabistan ve BAE sermayesi kendisine can simidi oldu. Uluslararası alanda ise Rusya ve İran'ı da içeren görüşmeler yoluyla bir açılım sağlamaya çalıştı. Bu çabalar, çok boyutlu anlamlı bir dış politika arayışından çok, hem küresel hem de bölgesel düzeyde konjonktürel bir denge arayışıydı. Gelinen noktada, ABD başta olmak üzere Avrupa ülkelerine sağladığı cömert ekonomik girdiler ve bölgesel düzeydeki siyasetlerine payanda olması karşılığında bu ülkeler nezdinde makbul bir rejim haline geldi. Mısır'ın en rahat anlaştığı ülkenin İsrail olması da dikkatlerden kaçmadı.
İhvan'ın zor sınavı
Bu süreçte en ağır imtihanı veren kesim şüphesiz ki Müslüman Kardeşler. Daha önce de şimdikine benzer işkence, infaz ve kıyıma uğramışlardı. Ancak bu kadar geniş bir uluslararası koalisyonla karşı karşıya kalmamışlardı. Dahası, Mısır'ın siyasal, ekonomik ve sosyal alanda yaşadığı çöküşün faturası İhvan'ın bir yıllık iktidar dönemine fatura ediliyor. Ve bu durumun hem Mısır'da hem de uluslararası kamuoyunda alıcısı çok fazla. Şimdi hem kendileri hem de Mısır'ın geleceği için çok önemli bir dönemeçteler. Lider kadrosundan yoksun kaldıkları bir dönemde ciddi bir muhasebe eşliğinde tekrar derlenip toparlanmaları gerekiyor. Bir yandan rejimin kışkırtmalarına rağmen bölgeyi kasıp kavuran şiddet sarmalına teslim olmamaları; öte yandan daha sert mücadele yöntemlerinin benimsenmesi gerektiğini düşünen gençleri radikal örgütlerin kucağına bırakmamaları gerekiyor. Ancak rejimin İhvan'ı sürekli kışkırttığını hatırlamak gerekiyor. Şiddetin bütün maliyetinin İhvan'a kesilmesi, idam cezaları ve Sisi'nin Bereket'in cenazesinde idamların uygulanacağını ifade etmesinin kışkırtıcı bir tarafı var.
Bu yazının yazıldığı sırada dokuz İhvan liderinin suikasta uğramasının da amacı belli: İhvan'ı şiddete sevk etmek. İhvan'ın bütünüyle silahlı mücadeleye yöneleceğini söylemek zor. Ancak siyasi ortamın daha da radikalleşeceğini ve IŞİD benzeri örgütlerin daha da güç kazanacağını söylemek mümkün. Bu tür bir senaryo ise Mısır'daki mevcut şiddet sarmalının daha da karmaşık bir noktaya evrilmesinde katkı yapacaktır. Sisi de bu ortamı hem daha fazla şiddet uygulamak hem de olağanüstü hal şartlarında iktidarını tahkim etmek için kullanacaktır.
