Türkiye'de ilk olarak 2011 yılında Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nde üretimine başlanan kalorisiz doğal tatlandırıcı 'Stevia' bitkisi üretiminde önemli bir aşama kaydedildi. Akdeniz Üniversitesi'nde üretilen Stevia bitkisi fideleri Hatay'dan Balıkesir'e kadar Akdeniz iklimi olan birçok ilde üreticilere dağıtılmış ancak Türkiye'deki Stevia üretim alanı yaklaşık 150 dekarla sınırlı kalmıştı. Üretimi arttırması beklenen girişim de Akdeniz Üniversitesi'nden geldi.
DOKU KÜLTÜRÜ
Türkiye'yi Stevia bitkisi ile tanıştıran Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Kenan Turgut, tohumları yurtdışından ilk getirdiklerinde düşük çimlenme oranı ile mücadele ettiklerinin altını çizerek, bu konuda gelinen son nokta hakkında şu bilgileri verdi: "Yüzde 5 seviyesinde bir çimlenme oranı vardı. Çimlenme oranı düşük olduğu için fide maliyeti çok yüksekti. Şimdi doku kültürü ile üretime başladık. Sezonda 500 bin doku kültürü ile fide üretimi yapacağız. Böylece fide maliyeti düşecek. Bu üretimi artıracaktır."
GETİRİ YÜKSEK
Prof. Dr. Turgut, şeker otunda dekar başına elde edilen gelirin çok yüksek olduğunu belirterek, "Kilogram başı kuru yaprak maliyeti 6 TL seviyesinde. Ama satış fiyatı 15-30 TL arasında değişiyor. Taban fiyattan yapılan hesaplamalara göre bile dekar başı gelir 5 bin lira seviyesinde. Bu 10 bin liraya kadar çıkabiliyor. Diğer ürün gruplarıyla karşılaştırıldığında bu çok yüksek bir gelir. Sadece ilk yıl verimin düşük olması ve yatırım maliyeti nedeniyle kazanç düşüyor. Ardından yatırımcısına sürekli kazandırıyor" dedi.
BÜYÜK POTANSİYEL
Aynı zamanda 'şeker otunun' isim babası olan Turgut, bitkinin katma değeri yüksek ve getirisi yüksek bir ürün olduğuna dikkat çekti. Turgut, "Avrupa'da özellikle Fransa ve Almanya'da bu bitkiye talep artıyor. Özellikle diyabetik ürünlerde, obezite ile mücadelede çok kullanılan bir bitki. Birçok ünlü içecek firması, şeker otu içeren diyet ürünleri Avrupa'da piyasaya sundu" dedi. Turgut, şeker otunun Avrupa'da üretim alanının kısıtlı olduğuna da dikkat çekerek, potansiyeli gözler önüne serdi.
ŞEKERDEN 200-300 KAT TATLI
Bu potansiyeli değerlendirmek için endüstrileşmek gerektiğinin de altını çizen Prof. Dr. Turgut, "Ekstraksiyon yöntemiyle yapraklardan sıvı ekstresi elde ediliyor. Şekerden 200-300 kat daha tatlı olan bu ürün endüstriyel kullanımlar için tercih ediliyor. Sıvı ekstreden elde edilen toz halindeki ürünler ise günlük kullanımlar için uygun" dedi. Ekstaksiyon tesisinin yanı sıra, daha kaliteli içeriğe ulaşmak için ıslah çalışmalarının da sürdüğünü anlatan Turgut, 2018 yılında çalışmaların tamamlanmış olmasını planladıklarını anlattı.
