Beslenme bir alışkanlıktır. Bu yüzden doğru beslenme alışkanlıklarını çocuk yaşta kazanmak çok önemlidir. 1-2 yaş civarında çocuğunuza sağlayacağınız sağlıklı beslenme alışkanlıklarıyla, ileri yaşlarında oluşabilecek birçok hastalığın
Nasıl beslenmeli?
1-2 yaş grubundaki çocukların günlük dengeli olarak et, süt, tahıl, meyve, sebze, yağ ve şeker grubu gıdaları mutlaka tüketmeleri gerekir. Bu dönemde günlük 350 mg kalsiyum ihtiyacı vardır. 250-300 ml süt, yoğurt ve bir kibrit kutusu kadar beyaz peynir bu ihtiyacı karşılar. Kemik gelişimi için bu dönemde D vitaminine de ihtiyaç vardır. D vitamini içeren gıdalar yetersiz sayıda olduğu ve kışın güneşten yararlanma şansı az olduğu için bu yaş grubunda 400 ünite D vitaminine devam etmek gerekir.
Demirden zengin gıdaların C vitaminiyle birlikte verilmesine dikkat edilmelidir. C vitamini vücutta depolanmadığı için günlük alınmasında fayda vardır. İlk bir yılı atlattıktan sonra farklı olarak artık inek sütü içilmesine izin verilir. Bu dönemde 1-2 bardak süt yeterli olur. Fakat bazı bebekler ısrarla daha fazla inek sütü içmek isterler. Bu yaklaşım çocukları tek yönlü beslenmeye ittiği gibi, kansızlığa da neden olabilir.
Bu dönemde yumurta beyazı ve bal da yavaş yavaş beslenmeye eklenebilir. Hala sütü gelen anneler, 2 yaşa kadar emzirmeye devam edebilirler. Fakat anne sütü isteği çok yoğunsa ve diğer gıdaların alımını engelliyorsa kesilmelidir. Memeden kesme döneminde bebeğin sağlık durumunun yerinde olması gerekir. Aksi taktirde aile ve bebek büyük sıkıntılar yaşayabilir.
Tuz gerekli mi?
Vücudun bir miktar tuza gereksinimi vardır. Ancak bu gereksinim ilk yıllarda fazla değildir. Çocuk günlük ihtiyacı olan tuz miktarını, tuz dışı besinlerden de karşılayabilir. Bu yüzden çocuklar 1 yaşına kadar tuzla tanıştırılmamalı ve 1 yaş sonrasında da sofrada tuzluk bulunmamalıdır. Çocuğu tuzlu ve şekerli damak tadına alıştırmamak, ileri yaşlarda tuza ve şekere bağlı hastalıklardan korumak için yapılacak en önemli yatırımdır.
Neden iştahsız?
Bebeklerin 1 yaşından sonra büyüme hızı azaldığından, fizyolojik iştahsızlık dönemi başlar. 6-9 ay arası 400 gram alan bebeklerin, 1 yaş sonrası ayda 200 gram civarı alması normaldir. Aileler tarafından "iştahsızlık" olarak algılanan bu dönemin çoğu çocuk için normal olduğu belirtilmelidir. Ayda 200 gram civarı kilo alabilen, fizik muayenesi normal olan bir çocuk, fazla beslenmek için zorlanmamalıdır. Her çocuğun gelişim hızının kendine özgü, genetik potansiyeliyle sınırlı olduğu unutulmamalıdır. İştahsızlık şikâyeti varsa, çocuğun muayenesi yapılmalıdır. Çocuğun tükettiği besin, aileyi tatmin edecek miktarda değil, çocuğun gereksinimine göre ayarlanmalıdır. İştahsızlık, büyüme hızında yavaşlama, persentil eğrilerinde (büyüme eğrileri) düşmeyle birlikte oluyorsa, tam kan sayımı, tam idrar tahlili ve hekimin gerekli gördüğü diğer testlerle çocuk organik nedenler açısından araştırılmalıdır.
İştahsızlığın önüne geçin!
İştahsızlık durumunda, başta süt olmak üzere, kola, meyve suyu, çay, su gibi içeceklerin yemekten hemen önce veya yemek sırasında tüketimi sınırlandırılmalıdır. Sunulacak besin porsiyonları annenin isteğine göre değil, çocuğun gereksinimine göre ayarlanmalıdır. Bir öğündeki besin reddedildiyse, farklı bir besin denenmeli, o da reddedilirse, yemesi için zorlanmamalıdır. Reddedilen besin aralıklarla çocuğa tekrar sunulmalıdır.
Yemek saatleri düzenli olmalı, ödül olarak çikolata veya şeker gibi tatlı besinler verilmemelidir. Yemek, gerekirse çocuğun ilgisini çekecek şekilde süslenmelidir. Çocuğa besinlerin yararları oyunlarla anlatılmalı ve onun seçim yapmasına izin verilmelidir. Az miktarda yiyorsa sık öğünler oluşturulmalıdır. Sağlık sorunu bulunmayan çocuklarda iştahsızlığın psikolojik nedenlere bağlı olabileceği düşünülmeli ve uzmandan yardım alınmalıdır.
"Fiziksel aktiviteyi artırın"
Son zamanlarda obezite sıklığındaki artış beslenme alışkanlıklarında daha dikkatli olunması gerektiğini gösteriyor. Çünkü obezite; kalp, damar, metabolik, ortopedik ve psikiyatrik hastalıklara zemin hazırlıyor. Önemli olansa obeziteyi oluşmadan önlemek. Eğer çocuğunuz kilolu ise yaşına ve boyuna uygun kilosunu bilerek diyetini düzenlemelisiniz. Ayrıca fast food ve abur cuburdan uzak tutmalısınız. Bilgisayar oyunlarını ve televizyonu saatle sınırlandırıp, fiziksel aktiviteyi artırmak da işe yarayacaktır.
1-2 yaş çocuklar için günlük örnek menü
Kahvaltı
- 2/3 su bardağı süt (120 ml)
- 1 yumurta veya 1 kibrit kutusu kadar peynir
- 1 tatlı kaşığı tereyağı
- 1-2 tatlı kaşığı reçel veya bal veya pekmez veya fındık ezmesi
- 2-3 adet zeytin (çekirdeği çıkartılmış)
- 1 ince dilim ekmek
- Birkaç dilim domates veya mandalina Öğle 2-3 yemek kaşığı kıymalı sebze
- 1-2 yemek kaşığı pilav
- 2 yemek kaşığı yoğurt İkindi 1 kase yoğurt (150 ml)
- 1 küçük meyve ya da 2-3 adet bisküvi Akşam 1 adet ızgara köfte
- 1 kase yayla çorbası
- Yarım dilim ekmek Gece Anne sütü ya da mama ya da inek sütü
Hazırlayan: Başak DOĞRU
