Hamileliklerdeki çeşitli riskler ya da anne adayının özel bir tarihte doğum yapma isteği gibi nedenlerle pek çok bebek doğum haftalarından önce dünyaya getiriliyor. Normal koşullarda bebeklerin çoğu 38-41. hafta arasında dünyaya geliyor. Çünkü bu haftalarda, bebeğin sağlığı ve gelişimini tamamlaması için gereken şartlar tamamlamış oluyor. Şayet planlı bir sezaryen yapılacaksa 39. haftayı tamamlamak bu açıdan önem taşıyor!

34 haftadan sonra gerekirse akciğerleri geliştiriyoruz

Anne adaylarına doğurtma yönünde karar verilmesi, hamileliğin devamının riskli olabileceği durumlarda eğer bebeğin akciğerleri gelişmişse mümkün olabilir. Akciğerlerin gelişmemiş olması halinde ise bebeği anne karnında daha fazla tutmak yönünde karar alınır.

Bu konuda yapılan bir çalışma sonucunda artık; anne karnından sıvı alınıp (amniyosentez) da fetusun akciğer gelişimini yetersiz bulduğumuz annelerde 24-34. hafta arasında yani 5.5 ile 8. ay arasında erken doğum riski olanlarda steroid uygulaması standart olarak yapılıyor ve bu uygulamanın bebeklerin ölüm riskini azalttığı biliniyor.

Steroid verilen annelerin bebeklerinin akciğer gelişiminin çok daha hızlı olduğu görülüyor. Bu çalışma steroid vermenin 34 haftadan sonra da etkili olabileceğini gösteren dünyadaki ilk ciddi bilimsel çalışma olup, 2010 yılında prestijli 'American Journal of Obstetrics and Gynecology'de de yayınlandı. ABD'de açılan bu kulvarda şu anda başka çalışmalar da yürütülüyor.

Planlı sezaryen ve özel tarihlerde yapılan doğum riskli!

34. hafta sonrası anne karnındaki bebeğin akciğerlerinin gelişimini tespite yönelik amniyosentezin tecrübeli ellerde yapılması gerekir. Şu noktalar çok önemlidir:

Tıbbi gerekçe olsun olmasın pek çok durumda planlı sezaryen yapılıyor. Bu tür durumlarda bebeğin anne karnında 39 haftayı tamamlamasını sağlamak gerekiyor. ABD Kadın Doğum Derneği de 39 haftayı tamamlamayı öneriyor.

Planlı bir doğumu 39 hafta öncesinde güvenle gerçekleştirebilmek için amniyosentez ile akciğerlerin yeterince gelişmiş olduğunun ortaya konması gerekiyor. Ancak sıvının azaldığı, bebeğin sıkıntıya girdiği durumlarda, elbette 39'uncu haftayı beklemezsiniz, müdahale edersiniz ama herhangi bir sorun yokken yapılacak planlı bir sezaryende 39 haftayı tamamlamak gerekiyor. Aksi takdirde erken alınan bu bebeklerde sorunlar çıkabiliyor.

Bu sorunlardan da en sık görüleni yeni doğan bebeklerde geçici olarak hızlı solunuma yol açan "yaş akciğer" ya da "yenidoğanın geçici takipnesi" denilen durumdur. Bu durumda bebeğin 72 saat hastanede yatması gerekiyor, solunum desteğine ihtiyaç olabiliyor, enfeksiyon riski ortaya çıkabiliyor, bazense "respiratuar distres sendromu (RDS)" denilen daha ciddi solunum sıkıntıları ortaya çıkabiliyor ve hayati risk gelişebiliyor. Bu bebeklerin yoğun bakım ünitelerinde özel tıbbi bakım gerektirmesi mali açıdan da sıkıntıya neden olabiliyor.

Gün hesabının kaçması erken doğuma neden olabiliyor

Ülkemizde yılda 1 milyon 250 bin anne adayı doğum yapıyor. Bu anne adaylarından bazıları son regl günlerini güvenilir şekilde bilmiyor ya da gün hesapları yanlış yapılmış olabiliyor. Bu grupta da doğal doğum eylemi beklenmeden yapılan sezaryenler erken doğuma yol açıyor. İşte gün hesapları ile ilgili şüphe olan olgularda da uzmanlar amniyosentez ile anne karnındaki bebeklerin akciğer gelişimlerini değerlendirebiliyor.

Hazırlayan: Aytülike KESKİN