Günah keçisi, şifa kaynağı, lezzet timsali

Üzerine bu kadar çok belgesel yapılmış bir hayvan yok gibi. Cüssesi, torpil gibi mükemmel anatomik yapısı, hızı, suda verdiği şık pozlar itibariyle bu anlaşılabilir bir durum. Ama bütün bu özelliklerine rağmen çoğunlukla öne çıkan hep dişleri ve onun keskinliği oluyor. Bununla bağlantılı olarak tercih edilen görüntüler ve anlatım, belgeselde bile olsa alttan alta bir dehşet havası oluşturmaya yetip de artıyor. Balığın cüssesi, görüntüsü, izlenen filmler, manipüle edici belgeseller, haberler peş peşe eklenince bu masum balık denizlerin seri katili oluverdi birden... Yaratılan bu havaya karşın memlekette görülen köpek balığı saldırısına bakarsak, resmi olarak kayda geçmiş böyle bir vaka yok. Bazı kaynaklarda da 80 yıl içinde sadece söylence olarak anılan dört saldırı vakası var. Bunun en sonuncusu da 1983'e yani 28 yıl öncesine ait. Velhasıl, bu balığın, kendisine yüklenen onca kötü şöhretine rağmen bize bir yamuğu yoktur. Tam tersi biz ona yamuk üstüne yamuk yapmaktan geri durmamışız. Dünya sularında 350 çeşit türü olan bu balığın 14 aileden 34 türü bu sularda yaşıyor. Bu türler arasında 6 metreye yakın boyuyla pamukbalığı da var, 20 santimlik boyuyla cüce kedi balığı da var. Bu balıklar bizde pek itibar edilmese de çok lezzetli balıklardır. Hatta lezzetleri ve diğer özellikleri yüzünden bazı türleri yok olma tehlikesiyle yüz yüze geldi.

Nasıl pişer
Balığı ayıkladıktan sonra az sirkeli suda bekletin, aralıklarla suyu değiştirin ki lakerda yapılırken ki gibi iyice kanından temizlensin. Bundan sonra damak lezzetinize göre hazırladığınız bir sosla ızgaraya fileto veya şiş olarak atabilirsiniz. Fırına gönderip güveç olarak çıkartabilir, az zeytinyağında harlı ateşte içindeki suyu kaybetmeden de kızartabilirsiniz.

Nasıl avlanır?
Diğer türlere dokunmamak için olta ayarını kedi balığına göre veriyoruz. Yine de misinayı biraz kalın tutmakta fayda var. Zira her ne kadar kedi balığı küçük köpek balığı türünden olsa da oltayı çekerken uygulayacağı kuvvet kendi ağırlığının kat kat üstünde olacaktır. Ucuna akyem takılmış sarımsak zoka iyi netice verir. İki köstekli dip oltası veya dip yeldirmesi de uygundur. Sürtmeye de atladıkları olmuştur. Lakin bu oltaların hiçbirine çelik tel takmamak lazım. Çünkü balığın oltayı kesip kurtulma şansını da baki tutmak gerek. Yem olarak, kolyoz, hamsi, istavrit gibi akyemler uygundur. Kimileri iğneye dalak, ciğer gibi sakatat takmakla birlikte bunlar kedi balığının tercih edeceği yemler değildir.

Nereler de bulunur ?
Akdeniz, Ege ve Marmara'da bol miktarda bulunur. İstanbul'da Bostancı açıkları ve Adalar civarı avlanmaya uygundur. Lodos neticesinde Marmara'dan Karadeniz'e doğru yüzeyden orkos akıntısı oluştuğu zaman Ortaköy'ün önlerine kadar da gelirler.

KARASULAR IMIZDA RASTLANAN LEZZETLİ KÖPEK BALIĞI TÜRLERİNDEN BAZILARI
Pamukbalığı (veya mavi köpek balığı): 3 ila 6 metre boyunda, yumurtalığı ve balık sütü pamuk gibi beyaz olduğundan dolayı bizde bu balığa eskiler pamuk balığı demiştir. Yumurtalığı ve sütünün tadı mükemmeldir. Eti de çok lezzetlidir.
Asıl köpek balığı: 2 metre civarında boyuyla çok leziz bir tada sahiptir.
Camgöz: Bu sularda en çok bulunan balıktır ve gözleri cam gibi parladığı için bu isim verilmiştir. 1,5-2 metre civarında boy gösterirler. Lezzetlidir.
Mahmuzlu camgöz: Camgöze çok benzer, tek farkı sırt yüzgeçlerinin ikisinde de boyu yüzgeçleri geçen dikenlere sahip olmasıdır. Lezzeti makbuldür. Boyu 1-1,5 metre civarındadır.
Harharyas (Büyük beyaz): 6-7 metre boyunda, Jaws filminde maketi yapılarak başrolü oynayan balıktır. İridir, cevval ve ataktır. Sıtkı Üner'in Marmara'nın yerli balıklarındandır dediği Hashasyan 30 yıldan beri Marmara'da görünmüyor. 2008'de de Edremit Körfezi'nde iki tane yavru yakalandı. Afiyetle yenir.
Kedibalığı: Köpek balıklarının en küçükleridir. Üzerlerinde sarman gibi lekeleri vardır. Eti sert ve lezzetlidir. Makbul bir balık olduğundan dolayı 'sakız levreği' de denir.
Köpek balıklarının bazı türleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı için bütün dünyada koruma altına alınmalarına rağmen av hızını kesmeden devam ediyor. Zira köpek balığı, etinin ekonomik değerinin yanı sıra ilaç sektörünün de en cazip hammaddelerinden biri. Neyse ki nesli tükenmekte olan türler bizim sularda bulunmadığı için bu kaygıdan uzak oltayı suya bırakabiliriz. Tek istisna Büyük Camgözdür. O da sadece planktonla beslendiği için oltaya gelmez, gelse bile 15 metreye ulaşan boyu ile onu çekmeye çalışmanız sadece bir çizgi film efekti olur. Yine de her ihtimale karşılık oltaların boyunu kedi balığına göre ayarlamakta fayda var... Lakin oltanıza diğer türlerin şaşkın bir yavrusu gelirse onu aynen denize geri göndermek balıkçılığın farzlarından biridir.