Kimyanın Temel Kanunları Nelerdir? Kimyanın Temel Yasalarını Bulan Bilim İnsanları Kimler?

Dünyadaki karmaşık ve kaotik görünen maddeler, aslında kendi içinde belli bir düzene ve kurallara sahiptir. Doğadaki birbirinden farklı elementlerin, kendine has özellikleri vardır. Bu elementlerin her biri diğerleriyle etkileşime girdiğinde de çeşitli kurallar çerçevesinde düzenli şekilde dönüşüme uğrarlar. Kimya, doğadaki tüm maddelerin karmaşık görünümüne rağmen sahip oldukları temel düzeni ve kuralları ortaya koyan bilimdir. Kimyasal hesaplamalar konusunda, kimyanın temel kanunları çok önemlidir. Kimyanın temel kanunları, dört temel başlık altında ifade edilir: Kütlenin Korunması Kanunu (Lavoisier Yasası), Sabit Oranlar kanunu (Proust Yasası), Katlı Oranlar Kanunu, Birleşen Hacim Oranları.

KİMYANIN TEMEL KANUNLARI

• Kütlenin Korunması Kanunu (Lavoisier Yasası)

Birbirleriyle etkileşime ve tepkimeye giren tüm maddelerin toplam kütlesi ile bu maddelerin tepkimeden çıktıktan sonraki halinin toplam kütlesi birbirine eşittir. Kimyanın bu temel kanunu doğanın önemli bir kuralıdır. Çünkü bu kanun kütlenin korunumunu ortaya koyduğu gibi, aynı zamanda doğadaki hiçbir maddenin varken yok olmayacağını ve doğada olmayan hiçbir maddenin kendi kendine var olmayacağını ifade eder.

• Sabit Oranlar Kanunu (Proust Yasası)

Farklı elementler bir bileşim oluşturduğunda, birbirleriyle sabit oranlarda birleşirler. Birleşen iki elementin atom kütlelerinin birbirine olan oranı, bu iki elementin birbirleriyle oluşturacağı bileşimde miktar olarak birbirlerine oranını verecektir.

• Katlı Oranlar Kanunu (Dalton yasası)

Bu kanuna göre herhangi bir element, herhangi bir başka element ile birbirinden farklı birden fazla bileşik oluşturabiliyorsa, bu durumda elementlerden birinin sabit miktarı ile diğerinin değişen miktarları arasında tam sayıyla ifade edilebilecek bir oran vardır.

• Birleşen Hacim Oranları Kanunu (Gay-Lussac yasası)

Bu kanun, Katlı Oranlar Kanunu'na oldukça benzer bir kanundur. Yalnızca gaz formundaki maddelere has bir kanundur. Bu kanuna göre gazlar sabit sıcaklık ve basınç altında mutlaka belli hacim oranlarında birleşirler. Bu oranlar, tepkimeye giren maddelerin kendi katsayılarının birbirlerine oranına eşittir.

KİMYANIN TEMEL KANUNLARINI BULAN BİLİM İNSANLARI

Kimyanın temel kanunlarından biri olan Kütlenin Korunması Yasası'nı bulan bilim insanı, Fransız kimyacı Antoine Laurent de Lavoisier'dir. Sabit Oranlar Kanunu'nu, bir diğer Fransız kimyager Joseph Proust bulmuştur. Katlı Oranlar Kanunu'nu bulan bilim insanı, İngiliz kimyacı John Dalton'dur. Birleşen Hacim Oranları Kanunu ise Fransız kimyacı Joseph Louis Gay-Lussac tarafından ortaya konulmuştur. Lussac'ın teorisi, daha sonra İtalyan Fizikçi Amedeo Avogadro tarafından doğrulanmıştır.