Aldıkları yüksek primler nedeniyle 'Şişman kediler' olarak nitelendirilen bankacılar dün Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) çifte vergi önerisiyle sarsıldı. Fon bu hafta Washington'da yapılacak G-20 Maliye Bakanları toplantısı için hazırladığı raporda, dünyanın en büyük bankalarını kâr ve ücretlerini vergilendirerek küçültmeyi amaçlayan sert önlemler önerdi. Geçtiğimiz yıl nisan ayında yapılan Londra'daki G-20 zirvesinde, kurtarma paketlerinin faturasının bankalara da ödettirilmesi kararlaştırılmıştı. G-20 ülkeleri IMF'den bu konuda öneri getirmesini istemişti. Önerilerini dün G-20 ülkelerinin hükümetlerine ileten IMF'nin raporu İngiliz yayın kuruluşu BBC'nin de eline geçti. Rapora göre IMF gelecekteki banka kurtarma operasyonlarını finanse etmek için bankaların ve diğer finansal kurumların, iki yeni vergi ödemelerini önerdi. Buna göre tüm finans kurumları, ilk adımda sabit bir banka kurtarma vergisi ödeyecek. Ardından da, kârları oranında ve maaşlar üzerinde yeni vergilerle karşılaşabilecek. İlk başta herkesten eşit oranda alınacak katkı payının, ileride kuruluşun büyüklüğü ve aldığı risklerin boyutuna göre değişebilecek. Bankaların etkinliklerinin bir kısmını, sigorta, ihtiyat fonu hizmetleri gibi isimlendirip vergiden kaçmaya çalışabilecekleri tahmin eden IMF, bu kuruluşların da vergi ödemeleri gerektiğini savunuyor.
KANADA KARŞI ÇIKIYOR
G-20'nin maliye bakanları IMF'nin planlarını bu hafta sonu tartışacak, ancak toplantıda kesin bir karar alınması beklenmiyor. Aynı konu G-20 toplantısından önce yarın biraraya gelecek en gelişmiş yedi ülke (G-7) mali yöneticileri tarafından da ele alınacak. Uzmanların çok radikal bulduğu önerileri olumlu karşılayanlar da var. Örneğin İngiltere Maliye Bakanı Alistair Darling, IMF'nin önerilerinin önemli olduğunu ve olumlu karşılanması gerektiğini söyledi. Darling, bankaların içinde bulundukları toplumlara bir katkıda bulunmaları gerektiği fikrinin doğru olduğunu da belirtti. Son mali krizde bankaları fazla yara almayan Kanada ise öneriye karşı. Kanada maliye bakanlığından bir yetkili, G-20'nin vergi yerine daha sıkı sermaye koşulları ve kaldıraçlı işlemlere sınır konması üzerinde yoğunlaşmasını istedi.
2.5 trilyon dolarlık kurtarma fonu oluşabilir
AVRUPALI bankacıları ayağa kaldıran IMF önerisiyle 2.5 trilyon dolar büyüklüğünde bir kurtarma fonu oluşturulması öngörülüyor. Her ülkenin gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 2'si ile 4'ü arasında bir tutara denk geleceği hesaplanan vergilerle küresel çapta 1.2 ila 2.5 trilyon dolar arasında bir fon oluşturulacağı hesaplanıyor. Kıta Avrupası ve ABD 300 ila 600 milyar dolar, İngiltere ise 60 ila 110 milyar dolar arasında bir vergi sağlayabilir. Credit Suisse ise sözkonusu vergilerin Avrupa'nın bankacılık sektöründe vergi öncesi karın yüzde 20 oranında düşüreceğini öngördü. Credit Suisse'e göre kâr ve ücret vergilerinden en çok etkilenecek bankaların başında Royak Bank of Scotland geliyor. Onu Commerzbank, Dexia ve Swedbank izleyecek. Görecili olarak kazançlı çıkacak bankalar ise HSBC, Standart Chartered, Standander, Intesa ve Unicredit olacak. Haziran ayında yapılacak G-20 zirvesinde vergi konusunun netleşmesi bekleniyor. Türkiye de G-20 üyesi olduğu için vergiler konusunda alınacak karara uymak zorunda kalacak.
ABD Başkanı Obama'nın elini güçlendirecek
BANKALARA küresel vergi konması önerisi ilk olarak İngiltere Başbakanı Gordon Brown tarafından gündeme getirilmişti. AB'nin en büyük ekonomileri İngiltere, Almanya ve Fransa da vergi mükelleflerini gelecekteki olası mali krizlerin yükünden kurtarmak için bankalara küresel düzeyde vergi konmasını istiyor. Risk alma konusundaki aşırı iştahları nedeniyle küresel ekonomik krizi neden olmakla suçlanan bankaların birçoğu devletler tarafından batamayacak kadar büyük oldukları gerekçesiyle kurtarılmıştı. Girişime ABD'nin de destek vermesi bekleniyor. Söz konusu verginin bankalara milyarlarca dolarlık maliyet getirmesi bekleniyor. Almanya Başbakanı Angela Merkel ülkesindeki bankalardan yıllık 1.3 milyar dolar, ABD de 10 milyar dolar vergi toplamayı planlıyor. ABD Başkanı Barack Obama'nın finansal düzenleme yasa tasarısının detaylarını bugün açıklaması bekleniyor. IMF ve G-20 desteği Obama'nın eline güçlendirecek.
