ABD Merkez Bankası FED, faiz artışını eylül toplantısında da 'pas' geçerken, başta Çin olmak üzere gelişmekte olan ülkeleri yakından izleyeceğini açıkladı. Herkesin gözünün kulağının FED'de olduğu bir dönemde gelen bu açıklamalar, tüm dünya piyasalarının gözünü kulağını Çin'e çevirmesine neden oldu. Çin'in yüzde 7'nin altına gelen büyüme hızı dünya ticaret hacmi artışın yüzde 1-2 civarına inmesine neden oldu. Çin ile ticaret yapan ülkelerin ekonomisi yavaşlarken, uzmanlara göre Çin'in ekonomik sorunları gelişmekte olan ülkeleri, Çin'den daha fazla vurur hale geldi. Öte yandan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası önceki hafta yaptığı açıklamada hamle yapmak için FED'i bekleyeceği mesajı verdi. Türkiye ise küresel ekonomide sert dalgalanmaların yaşandığı bu ortamda yeni bir seçime gidiyor. Peki hem dışarıda hem de içeride yaşanan bu kritik dönemde ekonomide bizi neler bekliyor? HSBC Hazine Grup Başkanı Fatih Keresteci ve İş Yatırım Uluslararası Piyasalar, Hisse Senetleri ve Türev Müdürü Şant Manukyan, küresel ekonomide yaşananları ve bu gelişmelerin Türkiye'ye yansımalarını HABERTÜRK'e değerlendirdi.
Merkez Bankası için "Türkiye ekonomisi neyi gerektiriyorsa onu yapmalı" diyen HSBC Bank Hazine Grup Başkanı Fatih Keresteci, "FED'i bekleyeyim derken her şey çok geç olabilir" yorumunu yaptı.
MERKEZ'İN YAPTIĞINI 'BOLT'TAN SONRA YARIŞA BAŞLAMAYA' BENZETEN KERESTECİ:USAİN BOLT'UN RÜZGÂRINI DAHİ HİSSEDEMEYİZ!
Merkez Bankası'nın FED'i takip edeceği mesajını vermesini gereğinden fazla cesur bulan HSBC Bank Hazine Grup Başkanı Fatih Keresteci, "Usain Bolt yarışa başlasın, ben sonra başlarım demek gibi bir şey. Bolt'un rüzgârını dahi hissedemeyiz!" dedi. Keresteci, sorularımızı şöyle yanıtladı:
FED'in faiz artırımlarına ne zaman başlamasını bekliyorsunuz?
FED, sadece ABD'nin değil, tüm dünyanın merkez bankasıymış gibi davranıyor. Büyük Buhran sonrasında dünya merkez bankası fikrini ortaya atan, ama bu fikri rağbet görmeyen Keynes bugünleri görseydi, herhalde, gözleri dolardı. FED, ABD'de enflasyon artmadan faizlerde anlamlı bir artırıma gitmeyecek. FED, faiz artırmayı normalleşme olarak nitelendiriyor. Basit bir mantıkla, faiz artıramamak, normalleşememek demek. Dört motorlu bir uçağa benzetilebilecek olan dünya ekonomisinin şu an itibarıyla sadece bir motoru çalışıyor: ABD. FED, o motoru durdurma riskini göze alamaz. Yoksa kendisinin de içinde olduğu uçak düşebilir.
TCMB, FED'i takip edeceğini söyledi. Bu doğrultuda Merkez nasıl bir yol haritası izler?
Gereğinden fazla cesurca bir ifade... Usain Bolt yarışa başlasın, ben sonra başlarım demek gibi bir şey. Bolt'un rüzgârını dahi hissedemeyiz! Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türkiye ekonomisi neyi gerektiriyorsa onu yapmalı. Sırf FED'i bekleyeyim derken her şey çok geç olabilir. Ama Merkez, atmayı planladığı adımları yürütme erkine anlatamayabileceğinden endişe ediyor hissi var ve bunun için de ABD faiz artırdı, ben de artırmak zorunda kaldım senaryosunun oluşmasını bekliyor. Bu arada, TCMB'ye çok da haksızlık etmemek lazım! Eğer ekonomide bir yangın varsa, TCMB'nin elindeki araçlar bu yangını söndürmeye yetmez. Ama kontrol altına almak, daha fazla yayılmasını engellemek için yeterli araçları var. Ben, bu noktada geç kalındığı kanaatindeyim.
'İSTİKRAR GELECEKSE YABANCI, KOALİSYONLA DA MUTLU OLABİLİR'
7 Haziran'dan sonra yabancı yatırımcı koalisyon mu, tek parti mi istiyor?
Yabancı yatırımcı siyasal istikrar istiyor. Eğer istikrar koalisyon ile gelecekse, bundan da pekâlâ mutlu olabilir. Çünkü siyasal istikrarın tam manasıyla tesis edilemediği bir ekonomide kredi notunuz "Yatırım yapılabilir" olsa dahi bu realitede pek bir anlam ifade etmez. Daha somut bir şeyler söylemek gerekirse, Türkiye birçok noktada tıkanıklık yaşıyor. Ekonomi, dış politika, eğitim, hukuk... Farklı bir bakış açısı geliştirmek lazım. Mevcut siyasal konjonktürde bunun tek yolu koalisyondan geçiyor.
Türk varlıklarının değerleri gelişmekte olan ülkelere göre ne durumda?
İstatistik lastik gibidir. Nereye çekersen o yöne gider. Bu nedenle bütüne bakabilmeli. Türk varlıklarının değerini Brezilya ile karşılaştırırsak durumumuza şükredebiliriz. Ancak, unutulmamalı ki, Brezilya emtia üreticisi ve çakılan emtia fiyatlarından oldukça mustarip.
'YUMUŞAK KARNIMIZ REEL SEKTÖRÜN DÖVİZ BORCU'
Yıl sonu sonu için dolar/TL ve Euro/dolar beklentiniz nedir?
Seçimlerin ardından siyasal istikrar tesis edilebilirse, tek parti ya da koalisyon hükümeti, hiç fark etmez, TL hatırı sayılır oranda değer kazanır. Aksi durumda, bizi sorunlu günler bekler. Türkiye ekonomisinin en yumuşak karnı reel sektörün yüksek döviz borcu. Euro/dolar tarafında bir ara 1.00 civarına doğru bir hareket olabilir. Ama yeniden 1.10'ların üzerine gelir diye tahmin ediyorum.
PETROL VE ALTINLA İLGİLİ ORTA VADELİ BEKLENTİSİNİ AÇIKLAYAN MANUKYAN: ALTIN 1.00 PETROL 30 $'IN ALTINA İNEBİLİR
İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Hisse Senetleri ve Türev Müdürü Şant Manukyan, faizlerde yükseliş ve likidite krizine bağlı olarak altın fiyatlarının 1000 doların altına inebileceğine işaret etti.
Çin ekonomisinin yüzde 3-5 büyümede dengeleneceğini öngören İş Yatırım Uluslararası Piyasalar, Hisse Senetleri ve Türev Müdürü Şant Manukyan, petrol fiyatlarında kısa vadede 50 dolar ve üstüne doğru bir hareket beklese de orta vadede uzun süre düşük fiyatların ve 30 dolarların görüleceğini belirtiyor. Manukyan, altın fiyatlarında ise 1.000 doların altına doğru bir satışı son derece mümkün görüyor.
FED, son toplantısında Çin'i ve gelişmekte olan ülkeleri yakından izlediğini açıkladı. Bu kapsamda Çin son dönemde ekonomisinde yaşananları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Uzun süredir Çin büyümesinin yüzde 3-5 arası bir seviyede dengeleneceğini savunuyorum. Yüksek yatırımlar ve bunun kaynağında bulunan verimsiz kredi lokasyonlarının oluşturduğu büyüme modeli sürdürülemez noktada. Bu nedenle önümüzdeki yıllarda Çin'in yavaşlamaya devam ettiğini göreceğiz.
Petrol ve altında nasıl bir seyir bekliyorsunuz?
Petrolde ana düşüş yaşandı ve artık tek sorunun fazla arz değil aynı zamanda büyüme de olduğu görülüyor. Kısa vadede 50 dolar ve üstüne doğru bir hareket beklesem de orta vadede 1986 döneminde olduğu gibi uzun süre düşük fiyatlar ve 30 dolarlar görülecektir. Altın ise 1.070 seviyesinde dibini görmüş olabilir. Ancak gerek reel faizlerde yükseliş gerekse likidite krizine bağlı olarak dolarda talep artışı beklemem nedeni ile 1.000 doların altına doğru bir satışı son derece mümkün görüyorum.
Almanya'nın bu yıl 800 bin dolayında mülteci kabul edeceği ve bunun maliyetinin 9 milyar Euro olacağı söyleniyor. Mülteci krizinin Avrupa'ya ekonomik etkisi nasıl olur? Bu trajedi kısa vadede politik ve ekonomik anlamda maliyet yaratsa da Avrupa genelinde ve Almanya özelinde giderek kötüleşen demografik gelişmeler açısından bir fırsat da olabilir. Bu nedenle uzun vadeli baktığımızda göçmenlerin olumlu ekonomik katkıları olacaktır.
'FED'İN FAİZ ARTIŞINI TARTIŞMAK ARTIK KÜLFET'
FED'in faiz artırımlarına ne zaman başlamasını bekliyorsunuz?
Artırması mı artırmaması mı iyi? Bu artık piyasalar için külfet haline gelen bir konu. Kendi söylemleri 2015 olmasına rağmen aralık ayı likiditenin çok az olduğu bir dönem olduğundan dolayı FED piyasayı kasımda bu artışa hazırlamaz ise konu 2016'ya kalacaktır. 6 sene süren genişlemeden sonra şayet FED faiz artıramayacak noktada ise bu olumsuz bir durum.
Habertürk
