Geçen hafta perşembe günü Limak Holding'in Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir ile İstanbul'un yeni havalimanını helikopterle gezdik. Özdemir, söz verdikleri gibi 2018'in ilk çeyreğinde havalimanının ilk etabını tamamlayacaklarını belirterek, takvimde sarkma olmadığı hatta programa dakikası dakikasına uyulduğunu söylüyor. "2016 bizim için çok önemli bir yıl" diyen Özdemir, havalimanına karşı olanların da artık sesinin eskisi gibi çıkmadığını vurguluyor. Ekonomiye güvendikleri için 3 milyar dolarlık 9 yatırıma devam ettiklerinin altını çizen Özdemir, "Türkiye iki seçim ve jeopolitik risklere rağmen geçen yıl yüzde 4 büyüdü. Gezi olayları ve 17-25 Aralık siyasete darbe girişimi Türkiye'yi yavaşlattı. Bunlar olmasaydı kişi başı milli gelir 15 bin dolar olurdu" diyor.
Türkiye ekonomisinde şu anda sıkıntı var mı?
Türkiye ekonomisi geçen yıl yüzde 4 büyüdü. Avrupa ve ABD dahi böyle bir büyüme rakamı görmedi. İki seçim ve jeopolitik risklere rağmen gerçekleşen bu büyüme ivmesinin devam edeceğini düşünüyorum. Biz Türkiye'nin geleceğine inanan bir grubuz. O nedenle de en sıkıntılı dönemlerde dahi durmadık. Enerji, çimento ve turizmde 3 milyar dolarlık 9 ayrı yatırımımız devam ediyor.
Turizm yatırımlarınız ne durumda?
Rusya ile uçak krizi, ardından da terör olayları nedeniyle turizmde bir zayıflama oldu. Bu açık, başka ülkelerden telafi edilmeye çalışılıyor. Örneğin, Nevruz tatili nedeniyle bugünlerde hiç hesaplamadığımız İranlı, Kazak, Kırgız, Azeri ziyaretçiler turizmcinin yüzünü güldürdü. Ben yılın yüzde 20 kayıpla kapatılacağını düşünüyorum. Devlet de sektördeki tıkanıklıkları gördü, önlem aldı. Turizmdeki bu duraklama geçici bir olaydır.
Sektörde konsolidasyon olur mu?
Konsolidasyon beklenebilir ama Türkiye'de bu olaylar yaşanmasaydı yatak kapasiteleri potansiyele uygundu. 'Last minute' (son dakika) denilen bir sistem var. Hem Avrupa'daki 'last minute'ciler hem de iç pazarla kaybın büyümesi sınırlanır.
TAKVİMDE SAPMA YOK
İstanbul'un yeni havalimanında son durum nedir?
Takvimizde herhangi bir şaşma yok. 2018'in ilk çeyreğinde havalimanımız inşallah hizmete girecek. İş programını dakika dakikasına takip ediyoruz. Geçtiğimiz kış Türkiye açısından belki biraz kurak geçti ama biz İGA olarak şanslı bir yıl geçirdik. Tahminlerimizin üzerinde bir iş yaptık. Aralıktan mart sonuna kadar yapacağımız iş toplamı neredeyse 3 misline çıktı.
Havalimanına tepkiler azaldı mı?
3 Mayıs 2013'te ihaleyi kazandığımızda kimse projenin 2018'de biteceğine inanmıyordu. Bugün yerli-yabancı herkes inanıyor. İhaleyi kazandıktan sonra Çed raporları ve zemin etüdlerinin tamamlanması uzun sürdü. 2013'te Türkiye son 10 yılda çok hızla büyüyerek gelmişti. Yurtdışı faizi yüzde 2'ye, TL faizi 6-7'ye düşmüştü. 2023 hedeflerine ilerlerken, Gezi olayları başladı. 17-25 Aralık siyasete darbe girişimi ve art arda yapılan seçimler nedeniyle büyümede bir yavaşlık oldu. O tarihe kadar yüzde 6 civarında büyüyorduk. Ama şunu söyleyebilirim, Gezi ve 17-25 Aralık olmasaydı bugün 10 bin dolar olan kişi başı gelir 15 bine rahatlıkla çıkardı. 2023 hedefi olan 25 bin dolara daha erken ulaşabilirdik. 500 milyar dolar ihracat hedefini tutturabilirdik. Bu hesaplama yapılırken, dünya ticaretinin 25 trilyon dolar olacağı varsayıldı. Bugün küresel durgunluk nedeniyle bu rakamın 17-18 trilyon dolar olacağı öngörülüyor. Onun içinden alacağımız 350 milyar dolarlık pay da önemlidir. Türkiye'nin önünü kesen olaylar olmasaydı 2023 hedefleri rahatlıkla tutturulabilirdi. Geçtiğimiz gün Uludağ'da yaptığım konuşmayı bazı mecralar çarpıttı.
BAŞKANLIK SİSTEMİ BİR ZORUNLULUK
Başkanlık sistemine nasıl bakıyorsunuz?
Hızlı yatırım kararlarının alınması, bürokrasinin yaşanmaması için sistem zorlanıyor. Parlamenter sistemin yanında başkanlık sisteminin de olması gerekir. Türkiye'nin artık başkanlık sistemine geçme zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Bu halkın karar vermesi gereken bir olaydır. Ama referanduma gidilirse destek görülür.
FİNANSMANIN YÜZDE 30'UNU KULLANDIK
6 milyar euroluk kaynağın ne kadarı kullanıldı?
Havalimanında 1.5 milyar eurosu özsermaye, 4.5 milyar eurosu ise 6 bankadan sağladığımız finansmanın yüzde 25-30'a yakın kısmını kullandık. Bu yıl önemli kesimini kullanacağız. 2017 yılı haziran-temmuza kadar kaynağın yüzde 80'e yakınını kullanmış olacağız.
ENERJİDE SORUN ÇIKMAZ
Enerjide özel sektörün 60 milyar dolarlık borcu var. Bu sorun yaratır mı?
10 yıldır Türkiye'deki enerji yatırımlarının yüzde 95'ini özel sektör gerçekleştirdi. Bunun bir bölümünü kredi bir bölümünü de özkaynakla yaptı. Ama borçlar uzun vadeli. Bugün kurulu gücümüz 37 bin megavattan 74 bine çıktı. Dünyada enerji fiyatları düşüyor. Enerji bakanlığımız gerekli müdahaleleri yaptı, mart ayının başındaki fiyatlardan daha iyileri ortaya çıkıyor, sektör üzerindeki baskı azaldı. Moraller düzeldi, sıkıntıyı atlatırız.
Yenilenebilir enerjideki yatırımlarınız ne durumda?
İçdaş ile aldığımız 1.050 megavat kurulu gücü olan Yeniköy- Kemerköy santralinden 7 milyar 250 milyon kilovatsaat enerji elde ettik. Bunda hem 50 milyon dolarlık iyileştirme yatırımının hem de özel sektör mantığındaki işletmenin etkisi oldu. Hedefimiz santralin kapasitesini 2 bin megavata çıkarmak. 130 milyon euroluk Kargı Barajı 2017 başında devreye girecek. Konya Çumra'da 13.5 megavatlık güneş enerjisi yatırımına başlıyoruz. Aydın'da 20 megavatlık jeotermal santral kuracağız. Hamitabat'ta kurulu güç 1.200 megavat. Buraya 520 milyon euro yatırım yapılıyor.
2 çimento fabrikası kuruyor
Çimentoda yeni yatırım planlarınız neler?
Ankara ve Kilis'te her biri 150 milyon euroya mal edilecek iki fabrika kuruyoruz. Her bir fabrikada günde 5 bin ton klinker elde edilecek. Fildişi ve Mozambik'te tesis kuruyoruz. Afrika'da büyümeyi hedefliyoruz.
Irak ve Suriye sıkıntısı size yansıyor mu?
Dünya büyümezse çimentoda büyüme olmaz. Geçen yıl ihracatta sıkıntılar oldu, bunu iç piyasayla kapatmaya çalıştık. Yeni pazarlar arıyoruz. Sektörde kalıcıyız.
LABORATUVARLA BETONUN KALİTESİNİ İNCELİYOR
Yeni havalimanının terminal binası ne zaman bitecek?
Ana terminal binasının betonunun yüzde 40'ını tamamladık. 2017 ortasında bitirmeyi planlıyoruz. Şantiyede, 1 milyon euro harcayarak Türkiye'nin en modern ve hızlı çalışan laboratuvarını kurduk. Yaptığımız dolgunun mukavemet değerini ölçüyoruz. İnşaat demiri dahil gelen her malzemenin kalitesine bakıyoruz. Teknik şartnamede istenilenin üzerinde yapılıyor. Tüpraş'tan alınan bitum analizini dahi laboratuvarda yapıyoruz. Birinci etabı 2 pistle açacağız. 2018'in ortalarında 3'üncü pist devreye alınacak. Temmuzdan itibaren park ve pist sahalarında asfalt ve betonlama işlemleri başlayacak. 2016 yılı bizim için çok önemli. Bu işin belini kıracağımız yıl olacak. Şimdiye kadar projenin köşe noktalarının hepsini zamanından önce yaptık. Havalimanında kullanılacak tüm malzemeleri bağlıyoruz. Terminal binasının camları için bile şimdiden görüşüyoruz. Bu ay bağlayacağız.
Yabancılardan teklif var mı?
Çok ziyaret eden var. İstanbul'un yeni havalimanı dediğimizde dünyanın neresine gidersek gidelim bu projeyi biliyorlar. Ayrıca takip etmeyen de yok. Bu proje Türkiye'nin çok önemli reklamı olacak
