İnternet projelerine yatırım yapan melek yatırımcı Aslanoba, AA muhabirinin Türkiye girişimcilik ekosistemine ilişkin sorularını cevapladı.
Türk girişimcilik ekosisteminin arzulanan gelişim için önce "cehaletini" kabul etmesi gerektiğini belirten Aslanoba, dijital ekonomi oyununun kurallarının tamamen farklı bir yapıda olduğunu söyledi.
Aslanoba şunları kaydetti:
"Maalesef biz start-up'ları büyük şirketlerin küçüğü zannediyoruz. Aslında bunlar doğadaki farklı bir tür. Fille çita gibiler. Çita filin küçültülmüş hali değil, tamamen farklı hayvanlar bunlar. Oynanan oyuna bakıyorlar ve diyorlar ki, 'Biz bu oyunu tanıyoruz, sonuç olarak ticaret yapılıyor.' Halbuki öyle değil. Bunlar data şirketleri. Dinamikleri farklı...
Dijital ekonominin yeterince anlaşılmaması büyük bir sorun Türkiye'de. Start-up'lar asıl oyuncu. Bizler, yatırımcılar, kamu, üniversite, hızlandırma merkezleri... Hepimiz yardımcı oyuncuyuz. Hepsinin merkezinde start-up'lar var. En önemli konu o yetenekler, yeteneklerin kurduğu start-up'lar..."
"KISA FİLM YARIŞMASI GİBİ MİNİK ÖDÜLLÜ GİRİŞİMCİLİK YARIŞMALARI YAPIYORLAR"
Aslanoba, Türkiye'de son yıllarda "Kurumsal Girişimcilik" isimli bir furyanın başladığını ifade ederek, bunu anlamsız bulduğunu söyledi. Aslanoba, "Kurumsal Girişimcilik' diye bir kavram geliştirilmeye çalışılıyor. Kurumların kendi işlerinde devrimsel, distruptive dönüşümler inovasyon yapılabilirmiş gibi. Bu mümkün değil. kurumların bugünkü teknoloji dünyasında kendilerini dönüştürebilmeleri mümkün değil. O yüzden büyük kurumları ve holdingleri dijital dalgadan koruyabilecek olan tek şey start-up'lara yatırım yapmak." değerlendirmesinde bulundu.
Ekonomik kaynakların hala "eski ekonomi" aktörlerinin elinde olduğunu ifade eden Aslanoba, "eski ekonomi" oyuncularının "yeni ekonomi"yi tam olarak anlayamadığını söyledi.
Aslanoba, şu değerlendirmeleri yaptı:
"Yeni ekonomiyi anlayan internet zenginlerimiz yeterince oluşmadığı için, 'yeni ekonomi'yi anlayan yabancı yatırımcılar Türkiye'ye yeterince gelmediği için döngü henüz başlamadı. Bizim şu anda en fazla 10 tane internet zenginimiz var. Eğer yüzlerce internet zenginimiz olsa yabancı yatırımcı Türkiye'de start-up'lara yatırım yapar. Koca koca kurumlar, holdingler resmen inovasyon tiyatrosu oynuyorlar. Bu kavram bana ait değil, tüm dünyada böyle görülüyor maalesef bu...
Kısa film yarışması gibi minik minik ödüllü girişimcilik yarışmaları yapıyorlar, hızlandırıcı programlar yapıyorlar, 5 bin lira hediye, 10 bin lira hediye, laptop hediyeleri... Start-up'ları kendi mekanlarında topluyorlar ama yatırım yapmıyorlar, ellerini taşın altına koymuyorlar. Bunun için yapmaları gereken şey çok basit. Kurumların kendi Kurumsal Girişim Fonları'nı (Venture Capital Fund) oluşturmalı ve bu fonların başına dijital zekası yüksek kişileri oturtmalı."
Whatsapp'ın sıfır geliri olmasına rağmen neden Facebook tarafından 19 milyar dolara satın alındığını anlayabilen insanların dijital zekasının iyi olduğu örneğini veren Aslanoba, Kurumsal Girişim Fonları'nın birkaç start-up'tan büyük başarı yakalaması için en az 20 start up'a yatırım yapması gerektiğini söyledi.
"ESKİ EKONOMİ' KARAR VERİCİLERİNDE DİJİTAL EKONOMİYİ ANLAMA NOKTASINDA BİLGİ EKSİKLİĞİ VAR"
Ülke ekonomisinin 2023 hedeflerine ulaşabilmesi için hala bir şansı olduğunu anlatan Aslanoba, şöyle konuştu:
"Türkiye'nin demografik avantajı var, çok ciddi bir genç nüfusumuz var. Start-up'ların çekirdeğinde de kurucu gençler vardır. O gençlerin motivasyonu çok önemli. Yaşlı Avrupa'ya göre çok fazla avantajımız var. Ancak dediğim gibi kamu olsun özel sektör olsun 'eski ekonomi' karar vericilerinde dijital ekonomiyi anlama noktasında bilgi eksikliği var. Cehalet var resmen. Bunun kabulü çözüm için son derece önemli. Çünkü kesinlikle anlamıyorlar.
Gelecekte bugünün klasik şirketleri sanki yaşayabilecekmiş gibi görüyorlar. Bu mümkün değil. Gelecekte 3 tip firma olacak. İlki dijital devler olacaktır. İki numarada devleri sadece belli dikeylerde zorlayan start-up'lar. 3'üncü sırada ise kas gücü firmaları olacak. Kas gücü firmaları 1 ve 2 numaralı firmaların tenezzül etmediği, katma değeri düşük işleri yapanlar olacak. Mekanlar belki 3. tip kas gücü şirketlerine ait olacak ama müşterileri bunlara 1 ve 2 numara şirketler getirecek. Çünkü dijital firmalar, data şirketleri bizim datamızı her an izleyen şirketler olacak. 360 derece hayatımızın içinde olacaklar."
