Dünyanın dört bir tarafındaki Hristiyanlar, Paskalya Bayramı'nı kutluyor. Bu pazar tüm Hristiyanlar için çok büyük önem taşıyor. Peki nedir Paskalya'nın anlamı? Hristiyanlar bu günü neden ve nasıl kutluyorlar? Paskalya adetleri neler? Hristiyanlıktaki en eski ve en önemli bayram olan Paskalya'da, Hz. İsa'nın çarmıha gerilmesinden sonra dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak Mart sonundan Nisan sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda Pazar günü kutlanan Paskalya Günü ise, 'Kıyam Yortusu', 'Diriliş Pazarı' ya da 'Diriliş Günü' olarak da adlandırılır. Hristiyan inancında, Hz. İsa'nın M.S. 29 ila 33 yılları arasında öldüğü kabul edilir. Paskalya bayramına dair en eski kayıtlar 2. yüzyıla aittir, bununla birlikte İsa'nın dirilişinin anılması muhtemelen daha eski tarihlere dayanır. Hz. İsa'nın dirildiği günü belirleme hususu, 8. yüzyıla kadar Doğu ve Batı kiliseleri arasında başlıca tartışma konularından biri oldu. Anadolu'daki Hıristiyanlar İsa'nın çarmıha gerildiği günü, Yahudilerin Pesah (Hamursuz Bayramı) olarak kutladığı, baharın ilk dolunayından sonraki 14. gün (Yahudi Takvimi'ne göre 14 Nisan) olarak belirlediler. Diriliş gününü de haftanın hangi gününe geldiğine bakılmaksızın, bundan iki gün sonrası, yani 16 Nisan olarak belirlediler. Ancak Yahudi Takvimi'nde de adı Nisan olan bu ay, günümüzde kullandığımız Gregoryen Takvimi'deki Nisan ayı ile örtüşmemektedir. Modern Mart ve Nisan aylarının bir kısmını kapsamaktadır. Batı Kiliselerinde ise İsa'nın bir Pazar günü dirildiğine inanıldığı için, Yahudi 14 Nisan'ından sonraki ilk Pazar günü 'Diriliş Günü' kabul edildi. Zamanla diğer kiliseler de bu geleneğe uydu ve kutlamalar Pazar günü yapılmaya başlandı. Günümüzde Quartodesiman (14. günü) denen ve Diriliş gününü haftanın hangi gününe geldiğine bakmaksızın kutlayan kiliselerin sayısı oldukça azdır. 325 yılındaki İznik Konsili'nde, Paskalya'nın bahar ekinoksundan (21 Mart) sonraki ilk dolunayın ardından gelen Pazar günü kutlanması kararı alındı. Bu nedenle Paskalya, Gregoryen Takvimi'ne göre 22 Mart ile 25 Nisan arasındaki Pazar günlerinden birine denk gelir. Doğu Ortodoks Kiliseleri, Jülyen Takvimi'ni temel aldıkları için kutlamalar genellikle Protestan ve Katolik kiliselerinden sonra gerçekleşir. Ayrıca yine Ortodoks kiliselerinde Paskalya'nın Yahudi Pesah Bayramı ile aynı güne denk 'gelmemesine' dikkat edilir. 20. yüzyılda Paskalya bayramı için sabit bir tarih belirleme çalışmaları yapıldı. Özellikle Nisan ayının ikinci Pazar'ı üzerinde durulduysa da uygulamaya geçilemedi. PASKALYA ADETLERİ Paskalya tüm Hıristiyanlar tarafından kutlanır. Yaygın olarak kiliselerde düzenlenen ayinlerin dışında, kutlandığı ülkeye göre değişik gelenekler vardır. Bunlar arasında en yaygını şahısların birbirine genellikle çikolatadan yapılan Paskalya tavşanı ve Paskalya yumurtası hediye etmesidir. Paskalya, perhizle geçen beş haftalık (büyük perhiz) bir hazırlık dönemi ile son haftayı (kutsal hafta) kapsar. Paskalya Günü'nde (Diriliş Günü) sona erer. Paskalya Günü için evlerde özel çörekler (Paskalya çöreği) yapılır; yumurta (boyalı paskalya yumurtası) haşlanır; mumlar yakılır; dualar okunur. Süryanilerin temmuz ayında kutladıkları Meryem Ana Paskalyası adı verilen yortu da Paskalya kavramı içine girer. Katolik Kiliselerinde, Paskalya gecesi ayininde yeni ateş kutsanır, Paskalya mumu yakılır; Kitabı Mukaddes'ten bölümler okunur, vaftiz törenleri yapılır. Hristiyanlığın başlangıç döneminde vaftiz törenleri, yılda yalnızca bir kez, Paskalya gününde yapılırdı. Rum ve Rus Ortodoks Kiliselerinde gece ayinlerinden önce kilise dışında bir ayin alayı düzenlenir. Alay kiliseden çıkarken hiç ışık yakılmaz; dönüşte ise, İsa'nın dirilişini simgelemek için yüzlerce mum yakılır. PAPA ÖLÜMSÜZLÜK REÇETESİNİ VERDİ Roma Katolik Kilisesi'nin lideri Papa 16. Benediktus, Katoliklerin Paskalya arifesinde düzenledikleri 'ateşi kutsama ayini'nde yaptığı konuşmada, 'Ölümsüzlük ilacı, mevcut hayatın olabildiğince uzatılmasıyla değil, hayatımızın bir iç değişime uğramasıyla elde edilebilir. Ölümsüzlük, ancak vaftiz aracılığıyla bizde yeni bir hayat yaratılmasıyla mümkündür' dedi. TÜRKİYE'DE DE BÖYLE KUTLANDI Hristiyan dünyasının en büyük bayramı olarak kabul edilen 'Paskalya Bayramı' Türkiye'de Fener Rum Patrikhanesi'nde Paskalya Ayini ile kutlandı. Ayin çıkışında katılanlara 'yeni yaşamın ve dirilişin simgesi' olan boyalı yumurtalardan dağıtıldı. Bulgar Ortodokslar ise, Edirne'de bulunan Sveti Georgi Kilisesi'nde düzenlenen Paskalya Ayini'nde bir araya geldi. Edirne'de yaşayan Bulgaristan'dan gelen çok sayıda Bulgar'ın katıldığı ayini Rahip Aleksandır Çıkırık yönetti. Mardin'de yaşayan Hristiyan vatandaşlar, Paskalya Bayramı'nı Kırklar Kilisesi'nde kutladı.