MİT'in eski İstanbul Bölge Başkanı Osman Nuri Gündeş 1980'li yıllarda ASALA operasyonlarını yürüten ekibin başındaydı. Gündeş, röportajımızın bu bölümünde ASALA operasyonunun bilinmeyen yönlerini, CIA'e çalışan MİT görevlisi Turan Çağlar'ın yakalanması olayını ve KGB'nin Türkiye'deki darbe planlarını ilk kez anlattı.
ASALA operasyonlarını yöneten MİT yetkilisiydiniz. ASALA'nın, MİT operasyonlarıyla değil, kendi içindeki çekişmezler yüzünden bittiği söylendi. Bu doğru mu? Kendi kendine bittiği iddiası kara propagandadır. Bu hainlerle uğraşma görevi bize verilmişti. Devlet sırrıdır, açıklayamam. Ama yurtdışında ve yurtiçinde yapılan operasyonlar ASALA'nın kanlı eylemlerinin durdurulmasında etkili olmuştur. Mesela Ankara Esenboğa Havaalanı katliamını bir ay önce ilgililere haber verdik. İstanbul Atatürk Havaalanı'nda kurye çantasında çıkan silah ve patlayıcıları anında tespit ettirip benzer bir katliamın önlenmesini sağladık. Gebze'de bir çiftlikte elde edilen bilgilerle ele geçen onlarca Kalaşnikof otomatik silahı ile el bombalarının Ankara Mısır Sefareti baskınında kullanılması önlenmiş, Ankara'daki baskın olayı büyük felaketle sonuçlanacağı yerde bir polisimiz şehit olmuştur. ASALA'ya başka operasyonlar da yapıldı. Bu operasyonları ben yönettim. Türk gizli servisinin yaptığı şeyleri küçültmeye çalışmak doğru değildir. ASALA'nın nasıl bitirildiği devletin ilgili kayıtlarında bellidir ama uluslararası sorunlara yol açmamak nedeniyle bunlar açıklanmıyor. Bir ülkenin askerinin ya da bir örgütün militanının savaşma arzusunu bitirirseniz örgütü de bitirirsiniz. Biz ASALA konusunda işte bunu yaptık.
Ne tür operasyonlar yapıldı ASALA'ya karşı? Sadece işin psikolojik boyutundan bir örnek vereyim: Ara Toranyan'ın Paris'te arabasına bu elektrik santrallerindeki kuru kafa resimlerinden çizildi. Korkup kendisini tehlikede hissetmesini sağladık ve yaptığı işlerden vazgeçmesini temin ettik.
Toranyan'ın arabasına bomba konulması olayı... O ayrı. Onu anlatmayayım. Patlamadı diyorlar. Öyle bir şey yok. O operasyonun amacı da Toranyan'ı öldürmek değil, korkutmaktı. Ve amaca ulaşıldı. ASALA'ya karşı kullanıldığı söylenen ülkücü kadro devletin asıl kadrosu değildir. Abdullah Çatlı'ları filan kast ediyorum. Onlar sadece yangına iki kova su dökmüşlerdir. Asıl işi yapanlar başkalarıdır. Bu iş için özel görevlendirilmiş insanlar vardı. Bunları biz sevk ve idare ettik. Para ve milliyetçilik motifini beraber kullandık. Metin Günyol bunlardan biridir. Kuzey Irak'ta Türkmenler vardı. Rahmetli Sabah Ketene de bize adam buluyordu. ASALA operasyonları 4-5 yıllık bir süreçte gerçekleştirildi. ASALA konusunu daha fazla konuşmayalım. Bunlar gizli konular, sonra sıkıntı oluyor.
'KGB DARBE YAPACAKTI'
Soğuk Savaş'ta İstanbul Bölge Başkanlığı yaptınız. Sovyet Gizli Servisi KGB'nin Türkiye faaliyetleri nelerdi? Herkes o dönemde Türkiye'de yalnızca CIA ajanları at oynatıyor sanıyordu. Halbuki kendisini, karşı süper güç sayan Sovyet Rusya'nın gizli servisi KGB de boş durmuyordu. Ülkede illegal faaliyetler çoğaldıkça yabancı ajanlar İstanbul'da cirit atıyorlardı. Mesela KGB'nin devşirdiği adamlardan biri de Türk Silahlı Kuvvetleri'nden uzaklaştırılmış Muzaffer isimli bir teğmendi. Muzaffer 12 Mart müdahalesinden sonra hapse girmiş biriydi. TSK'dan ayrıldıktan sonra İstanbul Cağaloğlu'nda bir yer sergisi kurarak kitap satıp para kazanmaya karar vermişti. Kitap sattığı dönemde bir KGB ajanı Muzaffer'i angaje etmiş. Muzaffer'in adını KGB'ye veren kişi, muhtemelen 12 Mart'tan sonra Bulgaristan'a kaçan Yüzbaşı Yücel'di. Bir gün Sovyet ajanı yanında başka birisiyle geldi. Bu da meslektaşı olan bir Bulgar ajanıydı. Bu sefer Bulgar ajanı esas kullanıcı hüviyetiyle ortaya çıktı. Artık aralarında gizli bilgi alış veriş safhası başlayacaktı. Muzaffer'e verilen görev Silahlı Kuvvetler içinde kendi kafa yapısına uygun kişilerden kurulu bir topluluk oluşturmasıydı. Amaçlanan şey bu kargaşa ortamında Türkiye'ye sosyalist bir devletin, Bulgaristan'ın müdahale etmesini sağlamaktı. Bulgaristan'ın arkasındaki güç de KGB idi. Biz bu planı deşifre ettik. Sovyetler, ASALA yöneticilerinden Yaseph adında birini de devşirmişlerdi.
NOT: Röportajımızın dünkü bölümünde yer alan "İfade verdikten sonra Müsteşar Emre Taner'le de görüştüm. 'Geçmiş olsun' dedi" cümlesi birinci sayfada sehven "MİT Müsteşarı Emre Taner arayıp 'Geçmiş olsun' dedi" şeklinde yer almıştır. Gündeş, Emre Taner'i kendisinin aradığını bildirdi. Düzeltir, özür dileriz."
