GİRİŞ
Bu hafta sayfamızı milyonlarca genç insanımızın kaderini belirleyen üniversiteye giriş sınavlarının hazırlayıcısı ve uygulayıcısı ÖSYM'nin Başkanı Ünal Yarımağan'a açtık. İşte, "Türkiye tam bir sınav ülkesine dönüştü. Hayat sınavdan ibaret değildir!" diyerek ilginç bir çıkış yapan Yarımağan'la gerçekleştirdiğimiz o söyleşi...
Katsayı düzenlemesinin imam hatip liselerinin önünü açmak için yapıldığı iddia ediliyor. Öyle düşünenler büyük yanılgıya uğruyorlar.
Neden? İstisna olabilir 1-2 kişi ama orada okuyan bir öğrenci tıp fakültesine giremez o altyapıyla. Ya da hukuk fakültesine.
Gitmeye kalkarsa? Gitmeye kalkarsa yarı yolda kalır. Ayrıca gidebiliyorsa da helal olsun. Ama çok zor! Lisede okutulan matematiği, fiziği, kimyayı, biyolojiyi iyice bilmiş olması isteniyor. Sınavda da biz bu bilgileri ölçeceğiz. Bırakın imam hatiplileri, meslek liselileri, düz lisenin sosyal bilimler bölümünde okuyanlar bile bu dersleri almıyor. O puan türündeki dersleri bilmeyen kişinin girmesi zor. Anlayacağınız imam da olsa giremez.
Peki neden bu değişiklik? Kime ya da kimlere yarar sağlayacak? Bir teknik liselere yarar getirir. Çünkü teknik liseler Milli Eğitim Bakanlığı'nın ifade ettiğine göre lisede okutulan bütün dersleri okuyorlarmış. Lise fen kolundaki dersleri okuyorlarsa lise fen kolu mezunları ile eşit haklarla belli programlara gitmeleri savunulabilir. Ve bu yeni sisteme göre de gidebilecekler. İki, imam hatip liselerinin de lisenin sosyal bilimler alanında okutulan derslerin tamamını okuduğu söyleniyor. Eğer öyle ise onlar da bu yeni düzenleme ile lise sosyal alanların gittiği bütün alanlara giderler. Mesela iletişim, coğrafya, tarih, edebiyat, Türkçe öğretmenliği gibi programlara gidebilirler.
Ama bir öğrencinin meslek lisesinde onca yıl torna bölümünü okuyup, sonra mühendis olmak için bu sınava girmesi doğru mu? Tabii aslında sadece istisnada kalması gerekir. Yani bir öğrenci eğer mühendislik okumak istiyorsa bunda kararlı ise başından seçimini yaptıysa genel liseye gitmeli bir kere... Ama değişik nedenlerle meslek lisesine gitmiş olabilir. Sonradan düşünceleri değişmiş olabilir. Bu insanın en doğal hakkıdır. Bu hakkı kullanmasını sağlamak da devletin görevidir.
Siz tamamen destekliyor musunuz bu katsayı meselesini... Şöyle. Ben katsayının yaklaştırmasını savunanlardandım. Tamamen eşitlenmesi değil. Çünkü 03, 08 büyük bir farklılıktı. Oran düşürülebilirdi ama YÖK böyle uygun gördü, böyle karar verdi. Ama bu da çok büyük değişikliklere neden olmayacak. Bazı değişiklikler olacak. Özellikle teknik lise ve imam hatip mezunları daha çok lisans programlarına yerleşecekler. Diğerlerinde çok büyük değişiklikler olmayacak.
Bu arada dershanelere yine gün doğacak. En büyük tehlikeyi orada görüyorum. Ben şunu iddia ediyorum. Lise dört yıllık bir eğitimdir. Genel bir çerçeve sunar. Lise de belli bir alan türünde okuyan aday sonradan bir yıl dershaneye giderek eksiğini kapatamaz. Kapatacağını ona söyleyenler onu aldatmış olurlar. Bunu hiçbiri mi kapatamaz? İstisnalar olabilir.
Yani dershaneler, "Para tuzağıdır" diyebiliyor musunuz? Evet öyle diyorum. Çünkü dört yıllık eğitimin farkını bir yıllık dershane ile kapatamazlar. Yazık olur verilen o paralara...
Bir de harç meselesi var, kıyamet kopardı öğrenciler. Kıyametlik bir durum yok. Bence harçlar çok yüksek değil. İmkanı olanların bunu ödemesi lazım. Bugün özel üniversitelerdeki yıllık ücretler 10 bin liranın üzerinde. Bence bunun yüzde yirmisini de devlet üniversiteleri alabilir pekala...
Aman hocam ne diyorsunuz siz? Bakın. Üniversitelerin ihtiyacı var. Kendi dönemimden örnek vereyim. Bölüm laboratuvarındaki bilgisayarlar aniden bozulduğunda yaptırmanız gerekiyor. Para yok kasada. Yaptıramıyorsunuz. Öğrencilere, "Küçük bir katkı payı gönüllü olarak veriniz. Sizin ihtiyaçlarınız için karşılansın" dedik. Çok büyük bir tepki gördük. İmkanı çok fazla olan öğrenci bile vermek istemedi. Ayağındaki ayakkabıya bakıyorsun 500 liralık ayakkabı. 'Sen kendi bölümün için 20-30 lira bir katkı payı ver' diyorsun. Buna itiraz ediyor. Bir kısmı ideolojik olarak itiraz ediyor; "Devlet beni okutmak mecburiyetinde" diyor.
Hayat bir sınavdan ibaret değildir!
Ne zaman kurtulacağız bu sınav belasından... Doğruyu söylemek gerekirse zor görünüyor...
Peki neden? Hala bu ülkede lise mezunları iş bulamıyor. O nedenle liseden mezun olan her genç yüksek okul okumaya çalışıyor. Talebe cevap vermenin tek yolu da sınav yapmak oluyor.
Milyonlarca gencin bir at yarışında olduğu gibi yarıştırılması sizi üzmüyor mu? Üzülmez miyim? Bu tabloyu değiştirmek lazım ama değiştirmek için gerekli ortam yok Türkiye'de. Öyle olmalı ki öğrenci meslek lisesini bitirdikten sonra işi hazır olmalı. Ama maalesef...
"Hayat bir sınav değildir, yeter artık!" diyor musunuz? Diyorum. Çok sağlıklı olmadığını da kabul ediyorum. Bakın bizim düzeyimizde her şeyin sınavını yapan başka bir ülke yok. Ancak benzerleri sanıyorum Uzak Doğu'da var. Çin'de mesela...
Tercih için yarın son gün!
Adayların tercihlerini belirlemesine sadece 1 gün kaldı. Son olarak mesajınız nedir? "Okuyamayacağınız, kayıt yaptırmayacağınız, benimsemeyeceğiniz yeri yazmayın" diyorum. Ama tabii ki öğrencinin ayağının da yere basması lazım. Eğer öğrenci vasat öğrenci ise başarısı çok yüksek değilse bu öğrenci de en yüksek puanlı yerleri istiyor ise hiçbir zaman oraya erişemeyecek ise o zaman bunun da biraz kendisini tanıması lazım. İsteklerinin imkanları ile kendi durumu ile uyumlu olması lazım. Gönlünüze yatandan başlayın diyorum. Boğaziçi elektronik mühendisliğini istiyorsanız sizin sıralamadaki yeriniz ne olursa olsun birinci sıraya onu yazın ama bütün tercihlerinizi öyle yapmayın. Sonunda gerçekçi tercihleriniz olsun o gerçekçi tercihleriniz de benimseyip, sevip, okuyabileceğiniz yerlerde dursun...
