Alman Federal Meclisi (Bundestag), 1915 olaylarına ilişkin Ermeniler'in soykırım iddialarını tanıyan karar tasarısını dün kabul etti. Türkiye'den Almanya'nın tutumuna ve çıkan karara sert tepki geldi. Almanya'da uzun tartışmaların ardından meclise getirilen "1915-1916 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu'nda Ermenilere ve diğer Hıristiyan azınlıklara uygulanan soykırımın hatırlanması ve anılması" başlıklı karar tasarısı oy çoğunluğu ile kabul edildi. 11'i Türk kökenli 631 milletvekilinin bulunduğu parlamentodaki oylamada 1 çekimser, 1 hayır oyu çıktı. Türkiye'nin ve Almanya'da yaşayan Türk vatandaşlarının tepkilerini dikkate almayan meclis üyelerinin bu tutumu, ülke içinde de yoğun protestolara neden oldu.
SÖZDE 'SOYKIRIM' TASARISINI KABUL EDEN ÜLKELER
'JÖN TÜRK' VURGUSU
1915-1916 yıllarındaki Ermeni tehcirini "soykırım" olarak nitelendiren karar tasarısı, iktidardaki Hıristiyan Birlik partileri (CDU/CSU) Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile muhalefetteki Yeşiller'in ortak girişimi ile meclise geldi. Mecliste okunan metinde iki ayrı yerde de soykırım kelimesine yer veriliyor. Jön Türk hükümetinin talimatıyla 101 yıl önce Ermenilere sürgün ve sözde katliamın gerçekleştirildiğine dikkat çekilerek, aynı dönemde "Asuriler, Süryaniler, Pontuslular ve Keldaniler gibi diğer Hıristiyan azınlıkların da sürgün ve katliamlardan etkilendiğine" yer verildi.
ALMANYA'NIN SÖZDE SOYKIRIM KARARINA ORTAK BİLDİRİYLE TEPKİ
Osmanlı İmparatorluğu'nun askeri müttefiki konumundaki Alman İmparatorluğu'nun, "Alman diplomat ve misyonerlerin organize sürgün ve imha uygulamalarıyla ilgili verdikleri bilgilere rağmen, insanlığa karşı işlenen bu suçu durdurmaya çalışmayarak 'yüz kızartıcı' bir rol oynadığı" da kaydedildi. İktidardaki koalisyon ortakları Hıristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU), Hıristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) ve Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile muhalefetteki Yeşiller Partisi tarafından hazırlanan karar tasarısına Sol Parti de destek verdi. Oylamaya CDU milletvekillerinin çoğu katılmadı.
'TÜRKİYE SORUMLU DEĞİL'
Meclis Başkanı Norbert Lammert, meclisin bir mahkeme olmadığını ancak sorumluklarından da kaçınamayacağını ifade ederek, "Türk hükümeti 100 yıl önce yaşanan olaylardan sorumlu değil ancak gelecekte ne olacağından sorumlu" dedi.
O VEKİL: BİZE DÜŞMEZ
Başbakan Angela Merkel, Başbakan Yardımcısı ve SPD Genel Başkanı Sigmar Gabriel ve Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier'in katılmadığı oturumda, karar tasarısı için yapılan oylamada CDU'lu bir milletvekili ret oyu kullanırken bir milletvekili de çekimser kaldı.
Ret oyunu veren tek vekil olan Bettina Kudla, Almanya dışında ülkelerle ilişkili tarihi değerlendirmelerde bulunmanın Alman meclisinin işi olmadığını kaydetti
Karardan önce söz alan milletvekilleri, amaçlarının Türkiye'yi suçlamak olmadığını, kurbanları anarak Türkiye ve Ermenistan arasındaki barışma sürecini teşvik etmek istediklerini belirtti. Katliamlara müdahale etmeyen eski Alman İmparatorluğu'nun da olaylarda sorumluluğu olduğunu ifade eden konuşmacılar, bugün Türk halkının ve Türkiye'nin suçlanamayacağını, tam aksine Türkiye'ye sığınmacılara yaptığı ev sahipliğinden dolayı müteşekkir olunması gerektiğini dile getirdiler.
KARARIN YAPTIRIM GÜCÜ YOK
Hıristiyan Birlik partileri (CDU/ CSU) adına konuşan Christoph Begner de bir asır önce sistematik bir şekilde Ermenilerin ve diğer Hristiyan unsurların soykırıma uğradıklarını ileri sürdü. SPD milletvekili Dietmar Nietan ise, "Ancak yapılanın bir soykırım olduğunu söylüyoruz" dedi.
'TÜRKİYE İLE GÜÇLÜ İLİŞKİLERİMİZ VAR'
Almanya Başbakanı Angela Merkel yaptığı açıklamada, Türkiye ile Almanya arasındaki ilişkinin kapsamlı ve güçlü olduğunu söyledi. Merkel, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile gerçekleştirdiği basın toplantısında, "Almanya'yı Türkiye'ye bağlayan çok şey var ve bir konuda görüş farklılığımız olsa da bağımızın, dostluğumuzun ve stratejik bağlarımızın boyutu büyük" dedi. Merkel, Almanya'nın Türkiye ile Ermenistan arasında diyalog yanlısı olduğunu ve Ankara ile iyi ilişkiler istediğini de söyledi. Yeşiller Partisi Eş Başkanı Cem Özdemir ise amacın Türkiye'ye ahlak dersi vermek olmadığını ancak eskiden yapılan hatalara kayıtsız kalınamaycağını söyledi.
