2019 yılında İçişleri Bakanının Van'a gelerek düzensiz göçün önlenmesiyle alakalı eylem planı oluşturması dahilinde başlayan çalışmalar sürdürülüyor. Vali Mehmet Emin Bilmez bu doğrultuda alınan tedbirler sayesinde 2019'dan bu yana yıllık olarak bakıldığında azalan bir düzensiz göç baskısı olduğunu belirtti.
Sınırın nasıl korunduğunu anlatan Vali Bilmez "Biz Van'da 6 hudut taburu, 3 komanda taburu2 komutan yardımcılığı 46 karakol 117'si yeni olmak üzere 184 kule ile güvenlik sağlamaktayız. Bu kuleler arasında sürekli devriye gezen araçlar bulunmakta. Öte yandan son bir yıldır İHA'lar 24 saat esaslı çalışmaktadır. Gözetleme kulelerimizde de termal kameralar bulunmaktadır. Anlık olarak merkezlere buradan bilgi akışı sağlanmakta. Sınırın gerisinde ise Polis Özel Harekat (PÖH) yapılanmaları bulunuyor. PÖH'ler hem sınır güvenliğine destek oluyor hem de duvar ve hendek çalışmalarındaki personelin ve bölgenin güvenliğini sağlıyor. Bununla birlikte 500 korucu daha bölgede görevlendirildi" dedi.
BAHARA HAZIRLIK
Geçtiğimiz yıllarda kış aylarında soğuk hava şartları ve coğrafi koşullar sebebiyle düzensiz göçmen yoğunluğunda azalma olsa da bu yıl geçmiş yıllar kadar azalma yaşanmadı. Bahar ayında artış bekleniyor ve bunun için tedbirler alındı. Kendi birliklerine geri dönen bir kısım jandarma geri gelecek. Takviye personel ve araç desteği bölgeye devam ediyor.
DENİZDE DE MÜCADELE
Nadir olarak göllere kurulan Sahil Güvenlik Komutanlığı'nın Van Gölü'nü koruduğunu aktaran Bilmez "Düzensiz göç rotaları ile sadece karada değil denizde de mücadele ediliyor. Bölgemizde deniz olarak biline Van Gölü de kaçakçıların göçmen taşımak için kullanmaya çalıştığı bir yol oldu. Hatta geçtiğimiz yıl göçmenleri taşıyan bir gemi batarak onlarca ölüme sebep oldu. İçişler Bakanı'nın talimatıyla Van Gölü korunması amacıyla Sahil Güvenlik Komutanlığı kuruldu. Bu aslında göller için yapılan bir uygulama değildi" dedi.
VAN'DA ARTIK BARINAMIYORLAR
Sadece sınırda değil merkezde de düzensiz göç ile mücadelesi sürdüğünü aktaran Bilmez "Van merkezde 2021 yılında 153 şok ev yıkıldı. Şok ev dediğimiz bu evler organizatörlerin yoğun olarak kullandığı ve göçmenleri geçiş için beklettiği yerlerdi. Bu yıl ise 17 ev yıkıldı. Kent giriş çıkışında 24 saat esaslı 9 sabit kontrol noktası bulunuyor" ifadesini kullandı.
2023'TE TAMAMLANACAK
Sınır güvenliğinde en önemli unsur olarak karşılaşılan ve yapımı devam eden Türkiye-İran arası duvar ile ilgili bilgi veren Vali Bilmez "Duvar yapım aşamasında, şu ana kadar 64 kilometre 3 bölüm şeklinde tamamlandı. Bu bölgeler tamamlanırken 22 mayınlı bölge temizlendi. Kalan 231 kilometre bahar ayında 16 bölüm şeklinde ihale edilecek. 16 bölge aynı anda yapılmaya başlayacak ve 2023'te tamamlanması planlanıyor. Duvarın yanısıra hendek çalışmaları yapılıyor. 4 metre genişliği ve 4 metre derinliği olan hendeklerin çıkış kısımlarında teller olacak. Duvar geçilse bile hendek geçilemeyecek. 2020 yılından itibaren 231 km hendek kazıldı" ifadelerini kullandı.
UÇAKLA AFGANİSTAN'A
Yakalanan binlerce göçmen kimlik tespiti, sağlık kontrolü gibi işlemlerden sonra geri gönderme merkezlerine yerleştiriliyor. Burada 1 gün ila 2 hafta arasında kalan göçmenler kendi talepleri sonucu geri gönderiliyor. Van'a gelen ve kaçak göçmenlerin yaklaşık yüzde 80'ini oluşturan Afganlar bir süredir charter seferler ile İstanbul ve Van'dan Afganistan'a gönderiliyor. Taliban sonrası uçuşlar bir süre durmuştu şimdi tekrar başladı.
GÖÇMEN PROFİLİ DEĞİŞTİ
Yıllardır gelen göçmenlerin bu yıl daha farklı kişilerden oluştuğunu aktaran Mehmet Emin Bilmez "Taliban olayları sonrasında gelen göçmen profili değişim gösterdi. Şimdi ekonomik koşulları daha iyi olan bir kitle gelmeye çalışıyor. Aile sayısında önemli bir artış var. Önceden ağırlık Peştunlardayken şimdi gelen Özbek, Tacik ve Hazara sayısında artış var. Daha çok Amerika ile iş yapan ve seküler kesim gelmeye çalışıyor. Öteyandan eskiden düzensiz göç organizatörlerinin kişi başı 750 ila 1500 dolar arası fiyat alırken şimdi 3000 dolardan başlayıp 15000 dolara kadar çıktığını biliyoruz.
TERÖR'DEN AYRI DEĞİL
Terörle mücadele formatında düzensiz göç için tedbirler alındığına değinen Vali Bilmez, "Bizim bu mücadelemiz sadece düzensiz göç ile değil terör ve kaçakçılıkla da mücadele kapsamında. Çeşitli terör örgütlerine mensup kişiler de bu şekilde yakalanıyor. Bu sebeple terör ve düzensiz göç birbirinden ayrı düşünülemez. Öte yandan göçmenler de uyuşturucu kaçakçılığı yapmaya çalışıyor. Bu kaçak geçişler sırasında üzerinde 1-2 kilo uyuşturucu getirmeye çalışanlar olduğunu görüyoruz."
UYUŞTURUCUDAN GÖÇMENE
Vali Mehmet Emin Bilmez düzensiz göç ile mücadelede kaçakçı diye tabir edilen ve göçmenlerin ölümüne dahi sebep olan organizatörler ile ilgili de bilgi verdi: "Emtia kaçakçılığından göçmen kaçakçılığına geçiş yaşandı. Çünkü göçmen kaçakçılığının geliri daha fazla ve yakalansa da el konulan bir sermaye yok. Son zamanlarda yakalanan organizatörlerin daha önce uyuşturucu kaçakçılığı yaptığını görüyoruz."
126 BİN GEÇİŞ DURDURULDU
2021 yılındaki faaliyetlerin rakamalrını paylaşan Bilmez: Geçen sene 1960 civarı organizatör yakalandı. Mükerrer olmakla birlikte 126 bin göçmenin girişi engellendi. Bu mükerrerliğin oluşmasının bir sebebi organizatörler 2-3 geçiş garantisi vermesi. 955 araç ve 8 adet deniz aracı yakalandı.
CEZALAR YETERSİZ
Kaçakçılar için verilen cezalar yetersiz kalıyor. İnsan kaçakçılığı kişinin kendi iradesi ile olsa 15 yıl hapis cezası mümkün ama göçmenlerin rızası ile yapılan bu iş için 3 ila 8 yıl arası ceza isteniyor. Şu anda fiili olarak 3 yıldan az olan cezalarda yatış gerçekleşmediği için göçmen kaçakçıları hapis cezalarını cezaevinde geçirmiyor. Bu nedenle bu şahıslar yakalandıklarında kısa sürede serbest kalıyor ve aynı işi yapmaya devam ediyor. Geçtiğimiz aylarda kaçak göçmen taşıyan minibüste gerçekleşen kazada ölen organizatörün daha önce 6 kez sabıkası olduğu tespit edildi.
SOSYAL MEDYA YALAN DOLU
Türkiye sınır güvenliğinin önemli bir parçası olan düzensiz göç ile ilgili çalışmalar Van'da sürüyor. SABAH'a konuşan Vali Mehmet Emin Bilmez düzensiz göçün terör kadar önemli olduğunu belirtti.
Yaz aylarından beri sosyal medyada paylaşılan manipülatif görüntülerle ilgili açıklama yapan Vali Bilmez "Sosyal medyada paylaşılan görüntüler bizim için sıkıntı çünkü yalan görüntülerle dolu. İran Afganistan sınırları içerisinde çekilen veya organizatörler tarafından reklam amaçlı çekilen görseller ilimizde yaşanmış gibi gösteriliyor. Geçtiğimiz gün Ümit Özdağ tarafından bizim sınırımızda yaşanmış gibi paylaşılan görüntüde sınırda teller var ama bizim sınırımızda öyle bir tel yok. Yalan buradan anlaşılıyor" dedi
İRAN TÜRKİYE'DEN ETKİLENDİ
Sınırın diğer tarafı İran ile ilişkilere de değinen Vali Bilmez; "İran ile sürekli diyalog halindeyiz. Bizim aldığımız tedbirler onları da etkiledi ve onlarda önlemleri arttırdı. Göçmenlerin Türkiye'ye geçemeyeceğini anlamaları üzerine onlar da Pakistan ve Afganistan sınırlarının güvenliğini arttırdı" dedi.
AVRUPA'NIN GÜVENLİĞİ VAN'DAN BAŞLAR
Tüm dünyanın ilgisini çeken bir konu olduğu ve yabancı basın ve siyasilerin de bu konuyu görüşmek için sık ziyaret ettiğini belirten Bilmez "Biz Avrupa'dan gelenlere kendilerinin sınır güvenliğinin Edirne'den değil Van'dan başladığını söylüyoruz. Çünkü buradan geçen kişi her şeyi deneyerek Edirne'ye gitmeye çalışacaktır. Bizim umudumuz Afganistan'da düzenin sağlanması ve tüm dünyanın bunun için çalışması çünkü düzensiz göç kaynağından çözülmesi gereken bir sorundur" şeklinde konuştu.
