Safiye Sultan (asıl adı: Sofia Baffo, d. 1550 - ö. 10 Kasım 1605[1]) Osmanlı padişahı III. Mehmet'in annesi, Valide Sultan ve III. Murat'ın eşidir. Sofia Bellicui Baffo adıyla 1550'de Venedik'te dünyaya geldi. Dönemine göre oldukça iyi koşullarda bir eğitim aldı.

Henüz 14 yaşındayken Akdeniz'de gemiyle yapılan bir seyahat sırasında Osmanlı korsanları tarafından kaçırıldı. Bir yıl sonra ise kendisini İstanbul'da bir köle pazarında bulan genç Sofia'nın güzelliği Osmanlı imparatoru Sarı Selim'in karısı ve Veliaht III. Murat'ın annesi Nurbanu Sultan'ın kulağına kadar geldi. Manisa sancağındaki genç veliaht Murad'ın devlet meselelerinden uzak pasif karakteri, annesi Nurbanu Sultan'nı düşündürmekteydi. Nurbanu Sultan, Sofia'yı görür görmez onun oğlu için aradığı kız olduğuna karar verdi ve bir servet ödeyerek kızı satın aldı.

İki yıl süreyle haremde eğitim gören Sofia'nın adı, Safiye, yani arı, duru, saf güzellik olarak değiştirildi. On beş yaşında III. Murad'a sunulan Safiye, beline kadar uzanan sarı saçları, iri gözleri, uzun boyu, beyaz teni ve yürüyüşüyle Murad'ı kendisine âşık etti. III. Murad, tahta geçince baş kadın oldu.

26 Mayıs 1566 günü şehzade Mehmed'i doğurdu. 45 yaşında dul kalınca hayatının en büyük safhası kapanmış. Artık valide sultan ve imparatoriçe idi. Amacına ulaşmış yeryüzünün birinci kadını olmuştu. Artık bu makamı elinde tutmak için çalıştı. Safiye sultan 10 kasım 1605 te vefat etti.