Güncel olarak sinema her zaman popülaritesini korusa da sözkonusu Türk sinema tarihi olunca Burçak Evren, Giovanni Scognamillo, Agâh Özgüç, Nijat Özön, Alim Şerif Onaran ve Atilla Dorsay gibi birkaç sinema tarihçisi ve yazarının kitapları dışında elde pek kaynak yok. Boğaziçi Üniversitesi Mithat Alam Film Merkezi, bu açığı kapamak için, sözlü tarih çalışması Türk Sineması Görsel Hafıza Projesi ile Türk sineması tarihini, bu tarihi yaratan sinemacılara anlattırıyor. Proje yöneticisi Elif Ergezen, "Sinemamızda yılda 200 - 300 film çekildiği yıllar olsa bile birçok film kayıp. Bu filmleri çeken insanları kaybettiğimiz zaman, bir tarihi de kaybetmiş oluyoruz. Birinci ağızlardan sinemacıları dinleyip onların serüvenlerini kaydedip sinema tarihimize kaynak oluşturmak, Türk sinema tarihini kayıt altına almak istedik," diyor. 2003'te başlatılan proje kapsamında bugüne kadar 30 sinemacı ile görüşülmüş. Sırada pek çok sinemacı var. Ergezen görüşmeler sonucunda sinemacıların kendi kariyerleri ve Türk sinemasıyla ilgili de özeleştiri yaptıklarını belirtiyor.
ÖĞRENCİLER ÇALIŞIYOR
Proje aslında gönüllü öğrencilerin çabalarıyla kotarılıyor. Ergezen her yıl 30 öğrencinin bu projeyi sırtlandığını söylüyor. Öğrenciler bir dizi atölye çalışmasına katıldıktan sonra projeye dahil oluyor, sonra belirlenen isimlerle ilgili kapsamlı araştırmalar yapılıyor ve sinemacıyla görüşmeler başlıyor. 50 - 60 saatlik görüşmelerde sinemacılar çektikleri filmlerle ilgili tüm bildiklerini anlatıyor. Görüşme kurgulandıktan sonra yarım saatlik kısmı DVD'ye basılarak kütüphanelere, sinemayla ilgili kurum ve kuruluşlara gönderiliyor. Ama asıl malzeme Mithat Alam Film Merkezi'nin arşivinde araştırmacıları ve sinemaseverleri bekliyor.
YENİ BİLGİLER
Görüşülecek sinemacılar doğum tarihlerine göre seçiliyor. Sağlık durumu iyi olmayanlara öncelik veriliyor. Ergezen "Kimi sinemacıları, hakkında araştırma yaptığımız dönemde, kimilerini de görüşme yaparken kaybettik," diyor ve projenin zamanla yarıştığını belirtiyor. Çalışmalar sırasında sinema tarihimizdeki kimi yeni bilgilere ulaşılırken, kimi bilgilerin de yanlış olduğu ortaya çıkmış. Bunun çok normal olduğunu söyleyen Ergezen, "Çünkü," diyor, "Geçmişte nesnel çalışmalar çok yapılmamış, bu çalışma sayesinde yeni bilgiler de ortaya çıkabiliyor".
GEÇMİŞLE GELECEK ARASINDA KÖPRÜ
ŞİMDİYE dek Sezer Sezin, İlhan Arakon, Bülent Oran, Giovanni Scognamillo, Yılmaz Atadeniz, Filiz Akın, Memduh Ün, Kadri Yurdatap, Rekin Teksoy, Vedat Türkali, Orhan Günşiray, Safa Önal, Fikret Hakan, Nijat Özön, Muzaffer Tema, Birsen Kaya, Aydemir Akbaş, Duygu Sağıroğlu, Jeyan Mahfi Ayral Tözüm, Eşref Kolçak, İzzet Günay, Şeref Gür, Sami Şekeroğlu, Ekrem Bora, Ahmet Mekin, Nevin Aypar, Şadan Kâmil, Erol Günaydın, Ülkü Erakalın, Aram Gülyüz'le görüşüldü. Projenin geçmişle gelecek arasında köprü kurduğunu düşünen oyuncu Tuncel Kurtiz, "Proje Türk sineması nasıl oluştu, nereden nereye geldi sorularına çok güzel cevap veriyor," diyor.