Kıdem tazminatı milyonlarca çalışan için çok önemli. Çalışanlar işten ayrılırken bu toplu parayı almak istiyor. Ancak bazı şartları var. Genel anlamda baktığınız zaman kıdem tazminatı almak için öncelikle en az 1 yıl aynı işyerinde çalışmak lazım. İkincisi de kendi istek ve kusurunuz dışında çıkartılmış olmanız isteniyor. Peki istisnası var mı? Evet birçok istisnası var. bunlarda 1475 sayılı yasanın halen yürürlükte olan 14. maddesinde belirleniyor. Buna göre, emeklilik için ayrılanlar, evliliğinin üzerinden 1 yıl geçmemiş olan kadın sigortalılar, askere gidenler, haklı fesih ile istifa edenler kendi istekleriyle ayrılsalar da kıdem tazminatlarını alıyorlar.
Burada en önemli istisnalardan birisi de emeklilik için yaşı bekleyenler. Eğer emeklilik için prim ve yılınızı tamamlamışsanız yaşı beklemek için istifa ederek tazminatınızı alabilirsiniz.
O İKİ TARİH ÖNEMLİ
Bu hüküm maddede şu ifadelerle yer alıyor: "Öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle tazminat alabilirler." Şimdi bu konuyu biraz daha açalım.
Bu şekilde istifa edenler kıdem tazminatı alabiliyorlar. Bu şartları ise işe giriş tarihiniz belirliyor.
9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için yaş dışındaki emeklilik şartları 15 yıl ve 3600 gün olarak belirleniyor.
Bu tarihten sonra ilk defa sigortalı olanlar ise 25 yıl 4500 gün veya 7.000 günü tamamlayarak tazminatı hak ediyorlar.
Yukarıda belirttiğimiz yıl ve prim şartını tamamlayanlar eğer son işyerlerinde 1 yıl ve daha fazla çalışıyorlarsa isterlerse istifa ederek tazminatlarını alabiliyor.
NE YAPMAK GEREKİYOR?
Bunun için öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamladıklarına dair bir yazı almalılar. Bu yazıyla birlikte işyerlerine müracaat etmeleri gerekiyor. Yani ilgili hüküm gereğince ve ekteki yazı ile istifa dilekçenizi yazmanız gerekiyor. İstifa yazınıza 15 yıl 3600 günü doldurduğunuz gerekçesiyle ya da 7 bin günü doldurduğunuz gerekçesiyle ayrılmak istediğinizi ve aldığınız yazıyı eklemeyi de unutmayın. Hatta tavsiyemiz bu tür dilekçeleri noter aracılığı ile göndermeniz. Böylece ileride oluşabilecek bir hukuki durumda elinizde belge olacaktır.
HER YIL ALMAK NASIL OLACAK
Gelelim asıl konumuza. Yani bu şekilde tazminatını alıp ayrılan birisi ne yapabilir ona bakalım. Öncelikle işlerinden 3600 gün ya da 7 bin günü doldurup tazminat alanlar isterlerse hemen yeni bir işyerinde çalışırlar. Bu konuya Yargıtay son noktayı koydu. Emeklilik için yaşı beklemek üzere tazminat talep edenlerin çalışabileceğine hükmetti. Yargıtay, işçinin işten ayrılmadan başka bir işyeri ile görüşme yapmasının, başka bir işte çalışmaya başlamasının kanuna karşı hile olarak nitelendirilemeyeceğini belirtti.
Böylece Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 5 Kasım 2020 tarihli (Esas No: 2016/29768, Karar No: 2020/14937) kararı tüm çalışanlar açısından bir emsal oluşturdu. Dolayısıyla SGK'dan prim dolduğuna dair yazı alıp ayrılanların tekrar çalışmalarının önünde bir engel yok.
Bu şekilde çalışan birisi yeni işyerinde 1 yılı doldurduğunda yine 1475 sayılı yasanın 14. Maddesi gereği SGK'dan yazı alarak tazminatını isteyebilir. Bunun önünde de yasal bir engel bulunmuyor. Yasa bu tazminatı alabilmenin yolunu belirlerken kaç kere alınacağını söylemiyor. Yeniden çalışabilen birisi yeniden tazminatı hak etmiş demektir. 1 yıllık süre dolunca da istediği kadar bu yazıyı alıp tazminatını alabilir. Böylece 10 iş yeri değiştiren birisi 10 kere tazminatını alabilir.
