Geçtiğimiz hafta gerçekleşen 'Ben Tarama Günleri'nde , 25 şehirde anlaşmalı 40 hastanede, gönüllü dermatologlar gün boyu ücretsiz muayene gerçekleştirdi. Euromelanoma Derneği Türkiye Başkanı Prof.Dr. Nahide Onsun'un liderlik ettiği ve deneyimli dermatoloji uzmanlarının sorumluluğunda yapılan etkinlik sonunda yaklaşık 12 bin kişiye ulaşıldı. Etkinliğin ardından Derneğin Türkiye Başkanı Prof.Dr. Nahide Onsun ile cilt kanserine karşı alınması gereken önlemleri konuştuk.
- Risk altında olduğumuzu nasıl anlayabiliriz?
- Deri kanserleri diğer organ kanserleri gibi gizli saklı değil gözümüzün önünde gelişiyor ve bunu kişinin kendinin görmesi mümkün. Bireyler derisinde sıkıntılı olduğunu düşündüğü bir şeyi ilk fark ettiği zaman deneyimli bir dermatoloji uzmanına başvurmalıdır, ilerlemesini beklememelidir. Euromelanoma web sayfasında (www.euromelanoma.org/turkey) deri muayenesinin nasıl yapılacağı detaylı olarak anlatılmaktadır. Şüpheli lezyon kahverengi-siyah bir leke, sivilce gibi başlayıp kapanmayan yara şeklinde olabilir. Özellikle 40 yaşından sonra deride meydana gelen her yeni oluşumu şüpheli olarak kabul etmek lazım. Ancak son yıllarda yaş daha da aşağılara inmiş durumda. 20'li, 30'lu yaşlarda da çeşitli deri kanserlerini görüyoruz.
- Deri kanseri riskini ortadan kaldırmak için ne yapmalıyız? Kanser tehlikesi olan benleri nasıl tanıyabiliriz? Vücudumuzdaki benleri ne kadar zamanda bir analizden geçirmeliyiz? Ben taramaları ile cilt kanserinin önüne geçebilir miyiz?
- Ailesinde deri kanseri olanlar genetik olarak daha fazla risk taşırlar. Kızıl saçlı, çilli, açık tenli, renkli gözlü olanlar, güneşte her zaman yanan, kolayca bronzlaşmayanlar, 50'den fazla beni olanlar özellikle çocukluk döneminde güneş yanığı geçirenler çok fazla güneş altında kalanlar, mesleki olarak (denizciler, çiftçiler inşaat işçileri vs.) ve tatil amaçlı veya bronzlaşmak için solaryum kullananların riski daha fazladır. Bu risk gruplarında kanser benler üzerinden değil sağlam deri üzerinden gelişir. Benler üzerinden değişim de olabilir, bu da yaklaşık yüzde 30 oranında gözlemlenir. O yüzden çocukluktan beri var olan bende değişimlere dikkat edilmeli ayrıca yeni bir bene benzeyen leke çıktığında doktora başvurmalıdır. Melanom deri kanserleri arasında en kötü huylu tümör. Ancak erken tanı yapılırsa yani henüz deri içinde belirli katmanlar içinde sınırlıysa derideki kan ve lenf damarlarına ulaşmadıysa basit bir cerrahi eksizyonla tedavisi mümkün ve daha sonra sadece belirli aralıklarla izlemek yeterli olacaktır.
- Güneşin melanom gelişmesinde rolü var mıdır?
- Yazın güneşten korunmak son derece önemli. Saat 11:00 -16:00 arasında açık alanlarda bulunmamalı. Bu saatlerde hiçbir güneş koruyucu güneşin zararlı etkilerinden tam olarak koruyamaz. Bu saatler dışında da 30-50 faktör güneş koruyucu kremler kullanılmalı, şapka, tişört gibi koruyucu kıyafetler tercih edilmeli. Özellikle bebekler ve çocuklar giysisiz şapkasız güneşe maruz bırakılmamalı kullanılan güneş koruyucunun kimyasal madde içermemesine dikkat edilmelidir.
- Deri kanserine karşı bilinçlendirme ve ben taraması ne zamandır yapılıyor?
- 1990'lardan beri Avrupa'da her yıl Mayıs ayında bir hafta Euromelanom haftası olarak belirlenip aktiviteler yapılıyor. İlk Belçika'da başladı, şu anda 33 ülkede yapılıyor. Türkiye olarak biz 2013 yılında katıldık. Projeye başından itibaren La Roche- Posay en büyük destekçimiz.
