İki yıl önce Pazar SABAH'ta yasa dışı bahis ile ilgili dosya haber yaptığımızda Türkiye'de yasa dışı bahis cirosunun 2.5 milyar TL olduğunu yazmıştık. 2014'te 1 milyar TL olan bu rakam sadece bir yılda bir buçuk kat artmıştı. 2017'de ise yasa dışı bahsin ticari hacmi 10 milyar TL'ye yükseldi.
Dünyada yasa dışı bahis sitelerinin yıllık cirosunun 500 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor. Bu illegal yapının sadece ABD'deki yıllık ticaret hacmi 150 milyar dolar. Yani yasa dışı bahis, dünyanın da Türkiye'nin de önemli sorunlarından biri. Türlü türlü toplumsal ve ekonomik problemlerin ana kaynağı. Sporda şikeye, ekonomide kara para aklamaya, sosyal hayatta ise ailevi ve bireysel trajedilere sebebiyet veriyor.
Türkiye, tehlikeyi önceden gören ülkelerden biri. Buna göre yasal mevzuatını güncelleyip bu yapılarla ciddi mücadele ediyor. Ediyor ama yine de yasa dışı bahisle ilgili rakamlar arzulanan düzeyde değil. Peki neden?
Uzmanlık alanlarından biri de spor hukuku olan, yasa dışı bahis sitelerinin tehlikesi konusunda kamuoyunu sık sık uyaran, iki yıl önceki haberimizde de görüş aldığımız avukat Emin Özkurt "Türkiye'de yasal mevzuat iyi. Ama yasa dışı bahis hacminin artmasının sebebi teknolojinin gelişmesi. Teknoloji geliştikçe, buna ulaşım imkanı genişledikçe, bu illegal yapılar türlü türlü yöntemler buluyor ve bu da hem vatandaş hem de devlet nezdinde zararları artıyor" diyor.
SİTELERİ İŞSİZLERİN ÜZERİNE AÇIYORLAR
10 milyar TL'lik ciro ciddi bir rakam.
Devlet de durumun farkında ve bunun için topyekun bir mücadelenin fitili geçtiğimiz aylarda yakıldı. Özkurt bu mücadelenin etkili olacağını söylüyor: "Geçen ay Maliye Bakanı Naci Ağbal'ın öncülüğünde bir çalışma başlatıldı. Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Mali İşleri Araştırma Kurumu (MASAK) ortak bir çalışma yaparak yeni bir yasal düzenlemeye imza attılar. Artık para takibi daha sıkı yapılacak. Yani devlet kurumları birbirinden kopuk bir şekilde soruşturmalarını yürütüyorken, artık birlikte hareket edecek. Zaten para takibini iyi yaparsanız netice alırsınız. Yasa dışı bahis oynayan ve oynatanların IP numaraları ve kimlikleri tespit edilecek. Sonra bu kişilerin banka hesap bilgileri kontrol edilecek, bu kontrol sonucu paranın biriktiği asıl havuza gidilecek."
Bu sitelerin genelde evsiz ve işsiz insanlar adına kurulduğunu, yine para akışında da bu insanların adına açılan hesapların kullanıldığını anlatıyor Özkurt. Lakin bu hesaplar iki-üç gün içinde sürekli boşaltılıyormuş. Özkurt "Devlet bu sitelerin sahiplerini buluyor ve hesaplarını inceliyor. Ama siz hesap sahibine ulaştığınız zaman mağduriyeti gideremiyorsunuz. Çünkü hesap sahibinin üzerinde bir varlık görünmüyor. Asıl paranın da takibi yapılamıyor. İşte şimdi bu yapılacak" diyor.
Yasalarımızda yasa dışı bahis suç. Oynatanlara hapis, oynayanlara da para cezası uygulanıyor. Ama buna rağmen talep de görüyor. Özkurt bu talebin sebebinin açgözlülük ve hırs olduğunu düşünüyor: "İnsanlar bahis oynarken yasal bahis alanlarında oranların düşüklüğünden bahsediyor. 'Yasa dışı bahis siteleri daha fazla oran veriyor' diyorlar. Ama o fazla oran aslında bir illüzyon. Tabiri caizse sizi yasa dışı alana çekmek için uzatılmış bir havuç. Eğer o havucun peşine takılırsanız hem para kazanamıyorsunuz hem de yüksel ihtimal başınıza türlü türlü işler gelebiliyor."
MAĞDUR ÇOK
Özkurt'un bahsettiği 'türlü işler' aslında dolandırıcılığa maruz kalmak. Çünkü bu illegal yapılar aynı zamanda oynayanları dolandırıcılık batağına da çekiyor: "Bu siteler insanlardan banka bilgilerini ve kişisel bilgilerini istiyor. Mesela annenizin kızlık soyadı soruluyor. Sonrasında suç örgütleri sizin banka hesaplarınızı boşaltabiliyor. Ya da sizin adınıza kredi kartlarınızdan bilginiz dışında işlemler yapılıyor. Bunlar çok sık rastladığımız mağduriyetler."
Aslında mağdurların şöyle bir çıkışsızlığı var. Yasa dışı bahis oynamak suç olduğu için gidip mağduriyetlerini şikayet etme konusunda insanlar çekimser kalıyor. Fakat buna rağmen son yıllarda şikayetlerde artış olduğunu söylüyor Özkurt. "Çünkü" diyor "İnsanlar büyük kayıplar, önemli mağduriyetler yaşayınca suç duyurusunda bulunuyorlar."
Özkurt Türkiye'nin yasa dışı bahis siteleriyle mücadelede sonuç alacağını düşünüyor: "Teknoloji geliştikçe, o teknolojinin hızını yakalamak zorlaşıyor. Ama devletlerin ve hükümetlerin elinde ciddi imkanlar var. Kurumlar arası koordinasyon ve işbirliğini iyi ve hızlı yaparsanız bunun sonuçları görülür. Türkiye'de olan bu. Türkiye yaptığı bu hamle ile 10 milyar TL'ye çıkan yasa dışı bahis hacmini kısa sürede yarı yarıya düşürecektir."
ABD'DE 150 MİLYAR DOLAR
"ABD'de, Super Bowl denilen Amerikan futbolu şampiyonluk maçında ve Mart Çılgınlığı adı verilen kolej basketbol ligi play off mücedelelerinde yüksek miktarda bahis oynanıyor. Mart Çılgınlığı sırasında 10. 4 milyar dolar bahis cirosu oluşuyor. Bunun sadece 295 milyon doları yasal. Geriye kalan 10.1 milyarı yasa dışı. Zaten ABD'de yasa dışı bahis cirosunun yıllık 150 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor."
HER ŞEYİ BÜYÜK SUÇ ÖRGÜTLERİ YÖNETİYOR
Peki bu yasa dışı bahis sitelerini açanlar kimler? Özkurt bu siteleri açanların, paraları kazananların ve insanları mağdur edenlerin büyük suç örgütleriyle irtibatlı olduğunu söylüyor: "Yaşa dışı bahis ile ilgili çeteler adi suçluların bir araya gelip oluşturdukları yapılar. Eskiden kapkaççılık, dolandırıcılık yapıyorlardı şimdi yasa dışı bahis siteleri açıyorlar. Mafya denilen yapılanmalar da artık yasa dışı bahislerle uğraşıyorlar. Mesela Amerika'da mafya, 150 milyar dolarlık yasa dışı bahis pazarını kontrol ediyor ve buradan gelir elde ediyor. Kimin, nerede, neyi oynatması gerektiğini büyük suç örgütleri organize ediyor. Küçük evler, bodrum katları internet bağlantıları, hesap kontrolleriyle güçlendiriliyor ve buralardan online oyunlar oynatılıyor. Ve takibi zor olsun diye mesela ABD'de oynatılan yasa dışı bahisler başka küçük ülkelerin server'larında tutuyorlar. Para akışı da başka ülkelerdeki hesaplara yönlendiriliyor. Bu suç örgütlerinin uluslararası çalıştığı düşünülürse yasa dışı bahisle mücadelenin de uluslararası mücadeleye dönüşmesi gerektiği ortaya çıkıyor. Uluslararası suçla mücadele anlaşmaları ile bu yapılmaya çalışılıyor. Belki ek protokollerle bu işbirliği daha da güçlendirilebilir."
SİNGAPUR FİNANSIN TUTULDUĞU YER
"Asya'da başlı başına bir yasa dışı bahis sektörü var. Mesela birçok yasa dışı bahis sitesinin banka hesapları Singapur kaynaklı. Bir anlamda Singapur bu işin finansının tutulduğu yer olarak öne çıkmış durumda. Bu da mücadelenin uluslararası yapılması gerektiğinin bir göstergesi."
ŞİKENİN SEBEBİ BAHİS
"Şike denilen olgunun en temel sebebi bahistir. Artık yasa dışı bahis siteleri ve onları oynatan suç örgütleri, oyuncuların, kulüplerin sportif bakımdan elde edeceği başarının mali yansımasının çok ötesinde bir gelir vaat ediyor. Bu nedenle hem Avrupa'da hem de dünyada şikenin temel motivasyonu bahis. Mesela Latin Amerika'daki, Avrupa'nın eski demir perde ülkelerindeki kimi takımlar bu tür şike olaylarına karıştığı için ceza aldı. Şimdilerde elektronik spor denilen yeni alan, yasa dışı bahis sitelerinin gündeminde. Bu suç örgütlerinin, gelişen, gençlerin yoğun ilgi gösterdiği elektronik spor alanına yönelik çalışmaları var."
