Gala Modern 2009 yılından bu yana İstanbul Modern'in eğitim programlarına destek amacıyla yapılıyor. Geceden elde edilen gelirle yılda 50 bin çocuk ve genç bu eğitimlere katılıyor. 2009 yılından bu yana 450 bin çocuk ve genç bağışlar sayesinde sanatla buluştu. İstanbul'un önde gelen isimlerinin katılmak için birbiriyle yarıştığı, günler öncesinden hazırlıklar yaptığı bu gece, eğitim kadar destekçileriyle de dikkat çeken bir organizasyon. İstanbul Modern Kültür Elçileri olarak anılan, Esra Ekmekçi Çalıcıoğlu, Levent Çalıkoğlu, Banu Çarmıklı, Şeli Elvaşvili, Ronit Gülcan, Melkan Gürsel, Merve Gürsel, Cem Hakko, Banu İpeker, Esra Özsüer, Maya Portakal Bitargil, Raffi Portakal, Okşan Atilla Sanön, Aslı Soyak, Asuman Şener, Rana Erkan Tabanca ve Taha Tatlıcı'dan oluşan elçiler, bir yıl boyunca dur durak bilmeden bu gece için çalıştı. Elçilerin sözcüsü ise İstanbul Modern'in başındaki isim Oya Eczacıbaşı...
Bu yıl gecenin ana destekçisi Emaar Türkiye. Yurtiçi ve yurtdışından yapıtlarını bağışlayan sanatçıları da es geçmek olmaz... Onlar gelirin ana kaynağı.
Bu yıl 11 sanatçı yapıtını geceye özel bağışladı. Geceye katılanlar Bahar Oganer, Kemal Seyhan, Olafur Eliasson, Murat Akagündüz, Turan Aksoy, Angel Otero, Katharina Grosse, Ali Kazma, Tanju Özelgin, Julian Opie ve Murat Pulat'ın eserlerini almak için yarışacaklar. Oya Eczacıbaşı'yla müzede buluştuk ve bu özel geceye uzanan yolu konuştuk:
- 13 yıldır müzecilik yapıyorsunuz. Türkiye'de sanata yön veren isimlerden biri olarak son 20 yıldaki değişimi yeterli buluyor musunuz?
- Evet, önümüzdeki ay 13 yılı bitirmiş olacağız. Modern ve çağdaş müze hayaliyle yola çıktığımız süre daha da uzun tabii... Zorlu bir sürecin ardından müzenin kapılarını açtığımızda bu hem bizim için hem de ülkemiz için bir milat olmuştu. O günden bugüne çok yol kat ettik. 7 milyonu aşan ziyaretçi sayısına ulaştık. Yurtdışı ile karşılaştırdığımızda tabii ki çok yeni bir gelişimden bahsediyoruz. Ama Batı ile aramızdaki fark en az yarım yüzyıl. Elbette daha iyisi, daha fazlası yapılabilir, yapılmalı da. Ben iyi tarafından bakıyorum. Şu anda bütün şehir bienali konuşuyor, sergi mekânlarında kuyruklar oluyorsa ciddi bir gelişim ve değişimden söz ediyoruz demektir.
- Malum ülkemize gelen turist sayısı son yıllarda düştü. Bu sizi nasıl etkiledi?
- Turist sayısının düşüşü ister istemez müze ziyaretçi sayılarına da yansıyor. Ancak son birkaç aydır hareketlenme olduğunu görüyoruz. İstanbul Bienali ile birlikte yabancı ziyaretçi sayılarımızda dikkat çekici bir artış var.
- Genç sanatçılara nasıl katkı sağlıyorsunuz?
- Özellikle genç sanatçılara katkı sağlamak amacıyla kızım Esra'nın kuruculuğunu üstlendiği Genç Modern adlı bir üyelik programımız var. Mastercard'ın desteği ve Genç Modern üyeliklerinden sağlanan gelirle müze koleksiyonuna genç sanatçıların yapıtlarını katmayı hedefliyoruz. Sanatçılara desteğin sanatsever bilinciyle olacağına inanıyoruz. O yüzden üyelerimizin modern ve çağdaş sanatın Türkiye ve dünyadaki gelişimini takip etmelerine aracılık ediyoruz. Genç Modern üyeleri yıl boyunca müzedeki etkinliklerin dışında, galeri ve sanatçı atölyelerine ziyaretler yapıyor, koleksiyonerlerle buluşuyor, küratör eşliğinde rehberli turlara, sergi açılışlarına, yurtdışı sanat etkinliklerine, film ön gösterimleri gibi pek çok sanatsal faaliyete katılıyor.
- İstanbul Modern kimi projelerde sponsor desteği alıyor. Sponsor bulmakta zorluk çekiyor musunuz?
- Özel sektör desteği müzemizin en önemli kaynaklarından biri. Müzeyi kurarken geliştirdiğimiz modelde sponsorluğu ana gelir kalemlerimizden biri olarak belirledik. Sanata destek vermek isteyen kurum ve kuruluşlar düzenlediğimiz sergi, program ve etkinlikleri destekliyor, sponsor oluyor. Bu kuruluşumuzdan bu yana böyle. Mesela; ücretsiz girişin sağlandığı 'Sizin Perşembeniz' gününün sponsoru Ülker. Eğitim bölümümüzde Keşif Alanı'nın sponsorluğunu Garanti Bankası üstleniyor. LC Waikiki salı günleri 'Genç Salı' ile 18-25 yaş arası gençlerin belirli bir saat aralığında ücretsiz müze girişlerini sağlıyor. Genç Modern üyeliğimizin sponsoru ise Mastercard. Kurumsal ve bireysel üyelerimizin destekleri de bizim için çok kıymetli. Yeni program ve projeler üreterek şirketleri sanatın destekçisi olmaya teşvik ediyoruz. Önemli olan istikrar ve bu alana yapılan yatırımların sürdürülür olması. Yeni fikirler ve yeni projeler için sürekli çalışıyoruz.
MODERN SANATA DAİR SORU İŞARETLERİNİ GİDERMEYE ÇALIŞIYORUZ
- Sizin zamanınızın ne kadarı İstanbul Modern'in işleriyle ilgilenerek geçiyor?
- Zamanımın çoğunu İstanbul Modern'de geçirmeye çalışıyorum. Müzedeki ekip arkadaşlarımla birlikte yoğun bir çalışma temposu içindeyiz.
- Büyük küçük herkesin müzeye gitmesini hedefliyorsunuz. Bunun için özellikle annelere önerileriniz neler?
- Evet 7'den 70'e herkesin müzeye gitmesini hedefliyoruz. Çünkü müze ziyaretinin artık bir kere yapılacak bir aktivite olmaması gerekiyor. Ben İstanbul Modern'i sanatla dolu bir yaşam alanı olarak tanımlıyorum. Sergi, etkinlik ve sinema, eğitim atölyeleri, kütüphanesi, restoranıyla bir ailenin en az yarım gününü geçirebileceği bir yaşam alanı. Kuruluş amaçlarımızdan biri de bu aslında. Her gün yüzlerce öğrenci okul otobüsleriyle müzemize geliyor, rehber eşliğinde geziyor. Çocuklar sözgelimi, yerleştirmenin ne olduğunu, bu alanda üretim yapan sanatçıların kimler olduğuna dair ipuçlarıyla müzeden ayrılıyor. Bir sonraki gelişlerinde başka bir terim öğrenip, bunun uygulamasını gerçekleştiriyor. Bizi takip eden ebeveynler yeni içeriklerle zenginleştirdiğimiz atölyelerimize çocuklarını getiriyor, kendileri de katılıyor. Annelere önerim çocuklarıyla kaliteli zaman geçirmeleri için müze ziyaretlerini düzenli ve sık yapmaları.
- Modern sanat müzeleri toplumun bazı kesimlerinin hâlâ çekindiği yerler. Modern sanatın her kesime hitap edebilmesi için neler yapılmalı, siz neler yapıyorsunuz?
- Modern ve çağdaş sanata belirli bir mesafenin olduğu doğru. Bu durumu biraz anlamaya çalışmak, üzerine düşünmek, okumak, dinlemek gerekiyor. Bizim hemen hemen her yaşa yönelik gerçekleştirdiğimiz eğitim programlarını hazırlayan 10 kişilik ekibimizle aslında tam da bunu hedefliyoruz. Sergi metinlerimiz, broşürlerimiz, yapıtların hikâyelerini her yaş ve profile uygun olarak anlatan, 'beacon' teknolojisiyle oluşturulan altyapımız, uzman rehberlerimizle ziyaretçilerimizin modern sanata dair soru işaretlerini gidermeye çalışıyoruz. Daha fazlasını talep eden ziyaretçilerimiz ise Atölye Modern seminerlerine katılıyor. Her dönem yeni programlar ekleyerek, modern ve çağdaş sanat penceresini biraz daha aralıyoruz.
- Müzede en çok kimleri gördüğünüz zaman mutlu oluyorsunuz?
- En çok cıvıl cıvıl sesleriyle müzeye giren çocukları gördüğümde mutlu oluyorum.
Gala Modern hazırlıkları için İstanbul Modern Kültür Elçileri olarak adlandırılan toplumun önde gelen isimleri yıl boyunca çalışıyor.
DETAYA ÖNEM VERİRİM, HEDEF ODAKLIYIM
- Dünyanın en iyi üniversitelerinden birinde eğitim almış iki çocuğunuz var. Onların başarısında sizin ve eşinizin nasıl bir katkısı var?
- Her ebeveyn gibi çocuklarımızın eğitimine önem verdik. Onların istek ve yönelimlerine göre bir kariyer çizmeleri için elimizden geleni yapmaya çalıştık.
- Onların sanata ilgisi nasıl?
- Emre de Esra da çocukluklarından beri sanatla iç içe. Çeşitli ilgi alanları var elbette. Esra, 21-40 yaş arası üyelik programımız olan Genç Modern'in kuruculuğunu üstlendi. Onların iyi bir eğitim alıp, kendilerine heyecan veren amaçların peşinden gitmeleri ve dünyaya açık insanlar olmaları bizim için en önemli değer. Sanatı da hayatlarının bir parçası haline getirmelerinden son derece mutluyum.
- Ailede en çok müze gezen kişi kimdir? Sanırım işiniz gereği sizsiniz?
- Ailece gezmeye özen gösteriyoruz.
- Dışardan baktığımızda sanata düşkün, sade ama şık, mütevazı bir Oya Eczacıbaşı görüyoruz. Evde nasıl bir kadınsınız?
- Teşekkür ederim. Mümkün olduğu kadar sadeliği ve rahatlığı tercih ediyorum.
- Kendinize ait zamanlarınızda neler yaparsınız?
- Yeni açılan sergileri ziyaret etmeye çalışıyorum. Düzenli spor yapıyorum. Hobim ise binicilik. Fırsat buldukça at binmeye gidiyorum.
- Canınız çok sıkkın olduğunda kafanızı dinlemek için kaçtığınız bir yer, oluşturduğunuz bir ortam olur mu?
- At binmek tamamen o ana odaklanmak gerektirdiği için beni dinlendiriyor.
- Ekip arkadaşlarınız sizi nasıl tanımlar?
- Sanırım detaya önem verdiğimi, hedef odaklı olduğumu söylerler diye tahmin ediyorum.
- Türkiye'de modern sanat adına katkınız yadsınamaz. Bu noktada "Bu başarılı kadının arkasında eş desteği var" diyebilir miyim?
- Tabii ki. Sanata ve özellikle modern sanata olan ilgisi sebebiyle her zaman destek oluyor.
