Sağlıklı diş ve çene yapısına sahip olmak için, düzenli fırçalamanın dışında doğru çiğnemeyi de öğrenmek gerekiyor. Tanfer Klinik Diş ve Çene Cerrahi Direktörü Nihat Tanfer bu konudaki sorularımızı yanıtladı:
Yanlış çiğneme alışkanlığı diye bir şey var mıdır?
Evet, maalesef birçoğumuzda yanlış çiğneme alışkanlığı var. Bu durum kalıcı sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Yıllar içinde kaybedilen dişler veya çürükler yüzünden bu alışkanlık kazanılabiliyor. Kaybedilen dişlerin yerine uzun süre protez yapılmaması ya da yanlış protez takılması nedeniyle kişi bir süre sonra tek tarafıyla çiğnemeye başlıyor. Yanlış çiğneme; çene kemiğinde geri dönüşü olmayacak sorunlara sebep olabiliyor. İleri aşamalarda hastalar, ağzını açamayacak, konuşamayacak hatta yemek yiyemeyecek hale geliyor.
AĞRI YAPAR
Tek taraflı çiğneme nasıl bir soruna yol açıyor?
Çiğneme mutlaka eşit şekilde ve çift taraflı olmalıdır. Tek taraflı çiğnersek, çiğneme kuvvetine tek taraflı maruz kalan çene kaslarında deformasyon olur. Bu hem ağrı yapar, hem de yüz ve ağız yapısında asimetriye neden olur. Çiğnemenin tek taraflı yapılması; çene kaymasına, çeneden ses gelmesine, çene hareketinin kısıtlanmasına ve hatta çene kemiğinin kafatasına kaynamasına bile yol açabilir.
En sağlıklısı lokmaları uzun süre çiğnemek midir peki?
Evet, bir lokmayı 40 kez çiğnediğimiz takdirde, kalori alımının da azaldığı söylenir. 'Ne kadar çiğnerseniz, o kadar az yemek yersiniz' teorisi yeni değildir. Rahat ve yavaş yemek, beyinde tokluk hissi yaratır. Bu sayede açlık hormonunun seviyesi de düşer. Ayrıca besinleri fazla çiğnemenin daha fazla lezzet sağladığını da söyleyebilirim. Yemekleri fazla çiğnemediğinizde ise büyük lokmalar, bakterilere, şişkinliğe ve gaza neden olur. Ağzınızda lokmaları çevirdikten sonra çenenizin iki tarafıyla en az 45 saniye çiğnemeniz gerekiyor.
Doğru çiğnemenin nasıl yapılacağını öğrettiğiniz hastalarınız var mı?
Evet, var. Öncelikle hastaların neden hatalı çiğnediği tespit ediyoruz. Örneğin; sol tarafında çürük varsa ve bundan dolayı sağ tarafını kullanıyorsa, bu çürük dişin tedavisi yapılmalıdır. Tek taraflı çiğnemenin önüne geçmek için; eksik dişlerin protez dişlerle tamamlanması, iltihaplı dişlerin de tedavisinin yapılması gerekir. Bu arada gece dişlerini sıkan hastalarda da çene eklemine çok fazla yük biner. Buna bağlı olarak çenede ağrı olabilir. Dolayısıyla bu sorunun da tedavisi mutlaka yapılmalıdır.
Yeterli miktarda çiğneme kişiye ne kazandırıyor peki?
Sindirim kolaylaşıyor. Tuvalete çıkarken zorlanma olmuyor. Çiğneme hareketi, bağırsakların çalışmasına yardımcı oluyor ve dişleri kuvvetlendiriyor.
Uzun süreli diş eksikliği nelere mal oluyor?
Bir dişi kaybettiğinizde; yanındaki diğer dişler hareket etmeye başlıyor ve kaybolan dişin yerine doğru kayıyor. Bunun yanı sıra alt ve üst dişler, çiğneme için birbirlerine ihtiyaç duyuyorlar. Fakat dişlerden biri kaybolduğunda; karşı çenede, aynı bölgedeki diş, eksik kalan dişin yerine doğru uzamaya başlar. Bu da eklem problemlerine ve ağrılara neden oluyor.
