Çağın hastalığı fibromiyalji özelikle kariyer kadınını ve orta yaş grubunu esir alıyor. İş hayatının stresi, dengesiz beslenme ve hareketsiz yaşam gibi etkenler; kariyer yolundakileri fibromiyalji ediyor. Özellikle kişilerde 'Her tarafım ağrıyor', 'Sabahları uyanamıyorum', 'Sürekli yorgunum' gibi şikayetlerin ortaya çıktığı fibromiyaljide tedavinin kişiye özel olması gerektiğini söyleyen Medical Park Ankara Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Abdullah Cindaş, "Hasta hayatını düzenlemeli" diyor. Doç. Dr. Abdullah Cindaş; özellikle masa başı çalışanlarda ve stresli kişilerde görülen kronik ağrı sendromu fibromiyalji hakkında şu bilgileri verdi:
Yaygın kas ağrıları ile karakterize olan fibromiyalji hastalığı, kronik ağrı sendromu olarak tanımlanabilir. Kas romatizması olarak da adlandırılan hastalıkta; kişide yaygın kas ağrıları görülür.
Özellikle sırt ve bel bölgesinde oluşan yaygın kas ağrıları, hastanın doktora başvurmasındaki ilk belirtilerdendir.
Kas ağrıları dışında, bazı birtakım semptomlar da görülür. Hasta; sinirlerinde herhangi bir problem olmamasına karşın, el ve ayaklarında uyuşukluklar hissedebilir, vücudunda şişlikler görülebilir.
KADINLARI ESİR ALIYOR
İrritabl bağırsak sendromu ve buna bağlı kabızlık ya da ishal atakları geçirebilir. Kadınlarda adet dönemleri ağrılı geçebilir. Baş ağrısı ya da baş dönmesi görülebilir.
Görülme sıklığı kadınlarda yüzde 3-4, erkeklerde yüzde 0.5 olarak bildirilmiştir. Hastaların yüzde 70-80 kadarı kadındır. Her yaş grubunda görülebildiği gibi, en sık 30-40 yaş grubunda rastlanmaktadır. Bir romatolojik hastalığı olanlar (romatoid artrit), enfeksiyöz bir hastalığı olanlar (viral veya bakteriyel hastalıklar) veya psikiyatrik hastalığı olanlar (majör depresyon); fibromiyalji sendromu açısından risk taşırlar.
KARİYER HIRSI=FİBROMİYALJİ
Yapılan birçok araştırma olmasına karşın, fibromiyaljinin temel nedeni bilinmemektedir. Stres, sıkıntı, soğuk ve rüzgarlı havalar, uykusuzluk, masa başında olumsuz çalışma şartları gibi faktörlerin hastalığı tetiklediği bilinmektedir.
Kariyer yapmak için gereken aşırı çaba ve çalışma saatlerinin fazlalığı, kişide kronik yorgunluk ve strese neden olmaktadır. Aşırı stres ise fibromiyaljiye zemin hazırlamaktadır.
Ofis ortamındaki strese bir de yanlış ofis ergonomisi eklenince fibromiyaljinin ortaya çıkması kaçınılmaz oluyor. Doktora başvuran hastaların tanısında en önemli faktör strestir.
STRES, AĞRI EŞİĞİNİ DÜŞÜRÜYOR
Özellikle stresli ve sıkıntılı bir ortamda çalışan kişilerin, ağrı eşiği düşüyor. Bu nedenle de normalde hissedilmeyecek ya da az hissedilecek ağrıyı daha fazla hissedebiliyorlar.
Fibromiyalji gibi yoğun kas ağrılarının olduğu hastalıklarda, kişi daha fazla ağrı hissedebiliyor. Bunun dışında stres ve sıkıntı; fıtık, kireçlenme gibi diğer hastalıkları da tetikleyebiliyor.
ORTOPEDİK YATAK
Düzensiz ve sedanter yaşam tarzı, hatta yatak seçimi bile fibromiyaljiyi etkileyebilir.
Kanepe ve yer yatağı gibi aşırı sert ya da aşırı yumuşak yataklar da sorun yaratabiliyor. Bunun yerine yarı ortopedik denilen yataklar tercih edilebilir.
Beslenme ile ilgili suçlanan birtakım gıdalar var. Daha çok, stresi azaltan yiyecekleri tercih etmeniz; rahatlamanıza ve fibromiyaljinin ortadan kalkmasına yardımcı olur.
SOĞUK HAVALARDA ARTIYOR
Özellikle soğuk havalarda ve mevsim değişikliklerinde hastaların şikayetlerinde bariz bir şekilde artış gözlenir. Bu dönemlerde hastalarımızın hayat kalitelerinde ve iş gücünde gözle görülür bir azalma olur.
Soğuk havalarda artan yaygın kas ağrıları, halsizlik, yorgunluk ve isteksizlik şikayetleri için hastalara bu dönemde daha çok egzersiz öneriyoruz. Dengeli beslenmeleri, açık havada bol bol yürüyüş yapmaları, başlıca önerilerimiz arasında yer alıyor.
FİZİK TEDAVİ VE MASAJ AĞRILARI DİNDİREBİLİR
Hasta; fibromiyalji demeden önce guatr, depresyon, iltihaplı eklem romatizması, fıtıklar ve enfeksiyonlar gibi hastalıklar açısından değerlendirilmeli, iyi bir şekilde muayenesi ve tetkikleri yapılmalı.
Fibromiyaljinin yüzde 100 geçerli tedavisi yoktur. Multidisipliner bir program düzenlenerek, belirtilere yönelik tedavi uygulanır. Programın içinde; ilaç tedavisinin yanı sıra, egzersiz, masaj ve fizik tedavi gibi tedaviler yer almaktadır.
Hastalarımız yaşam tarzı ve davranış değerlendirmeleri gibi çok yönlü eğitim programlarına alınabilir. Kişi, fibromiyalji sendromu hakkında bilgilendirilmelidir.
Hastalığın oluşmasını sağlayan tetikleyici faktörlerin ortadan kaldırılmasına yönelik tedaviler uygulanıyor.
Ağrıyı ve yorgunluğu azaltmak, depresif semptomları gidermek ve diğer semptomları en aza indirmek amacıyla düzenlenir. Burada azalmış fiziksel aktivite ve artmış ağrı kısır döngüsünü kırmak amaçlanır. Örneğin hastada stres yaratan durum varsa, öncelik bu durumların ortadan kaldırılması olur. Özellikle sırt ve boyun ağrıları olan kişilerin fizik tedavi seansları ve masajlar, kişinin ağrılarını hafifletebilir. Depresyonu azaltmak için antidepresan ilaçlar kullanılabilir, psikiyatri ya da psikoloji bölümüne yönlendirilebilir.
DEPRESYON İLE KARIŞTIRILIYOR
Depresyon ve fibromiyalji hastalığı birbirinden farklı şeyler olsa da sürekli birbiri ile karıştırılabiliyor. Hastalar her iki durumda da kendini halsiz, yorgun, isteksiz hisseder. Bu nedenle tanı konulurken, doktorun hastayı daha dikkatli takip etmesi gerekiyor.
Her ne kadar iki hastalık birbiri ile karıştırılsa da depresyon, fibromiyalji hastalığını tetikleyebiliyor.
Fibromiyalji hastaları genelde kaynağı belirlenemeyen ağrılar nedeniyle, çok sık doktor değiştirir. Hatta kimi zaman farklı branş doktorlarına başvurarak ağrının kaynağını tespit etmeye çalışırlar.
FİBROMİYALJİDEN KORUYAN ÖNERİLER
1- Düzenli egzersiz yapın.
2- Fast-foodla aranıza mümkün olduğu kadar mesafe koyun.
3- Sigara içmeyin.
4- Alkol kullanmayın ya da miktarını azaltın.
5- Uykunuza dikkat edin. Günde yedi-sekiz saat uyuyun.
6- Gece uykusuna özellikle önem verin ve karanlık bir odada uyuyun.
7- Çok sert ya da çok yumuşak yatakları tercih etmeyin.
8- Stresi azaltmak için yeni hobiler edinin.
9- Evinizi ve ofisinizi mümkün olduğu kadar havalandırın.
10- İş hayatınızdaki stresi azaltın.
