KÜLTÜRÜN VE SANATIN GÖBEĞİNDE...
Güneşli bir öğle saati indik Viyana'ya. Avusturya'nın başkentindeyiz; kültürün ve sanatın göbeğinde... Fakat bu kez hedefimiz Viyana mutfağı. Yemekten, gezmekten hoşlanan, bunu yaşam şekli haline getirmiş kişilerden oluşan bir ekip içindeyim. Hepimiz heyecanlıyız, sürekli gezi programını inceliyor, gideceğimiz restoranlar hakkında birbirimize ufak tefek bilgi aktarıyoruz, herkes dersine çalışmış. Elimde değil, gözümün önünde şnitzeller, türlü çeşit pastalar, strudel'ler resmi geçit yapıyor... Ne diyet var aklımda ne kolesterol ne de kalori... Bir kez geliyoruz dünyaya, değil mi? Fakat önlem olsun diye seyahate çıkmadan hemen önce diyetisyenden randevu aldım. Bu randevu vicdanımı rahatlatmaya yetiyor. Gerisini diyetisyen düşünsün!
MİMARİ AÇIDAN ÇOK GÜZEL BİR ŞEHİR...
Özenle seçilmiş, her biri Viyana yemek kültürünü yaşatan, hatta bazıları kilometre taşı olmuş mekanları ziyaret edeceğiz. Kolay değil... Yemek keyifli olduğu kadar meşakkatli ve ciddi bir iş. Bu gezinin mimarı Prontotour. Bir süredir gurme turları düzenliyorlar. Malum artık herkes iyi yemek, farklı tatlar peşinde... Başta da söylediğim gibi bu seyahatin merkezinde yemek var, o nedenle kültüre, tarihe, sanata azıcık mesafeli duruyoruz. Ama tüm bunlardan kaçmak mümkün değil çünkü bu şehir tam da bu saydıklarımın merkezi. Estetik, kültür, sanat hayatın tam göbeğinde. Mimari açıdan çok güzel bir şehir Viyana. Sokaklar tertemiz. Kalabalık var ama kaos yok. Şahane parkları var, yemyeşil... Sık sık kuş sesleri duyuyorsunuz.
BİSİKLET DOSTU BİR ŞEHİR
Her köşede bir müzisyen, kimi saksafonunu konuşturuyor kimi arpını... Kaos yok dedim ama rehberimiz Alirıza Kızıltan'ın dediği gibi "Viyana'da trafik terörü yok ama bisikletli terörü var." Şaka bir yana Viyana bisiklet dostu bir şehir. Öyle ki yolların, kaldırımların büyük çoğunluğu bisikletlilere ayrılmış. Ve hiç acımaları yok. Kazayla bisiklet yoluna bir adım mı attın, birden düğmeye basılmış gibi ziller ötmeye, bisikletliler yayaları ikaz etmeye başlıyor. Viyana halkı üzerinde bisikletin faydalarını görmemek mümkün değil. Ya bana rastlamadı ya da algıda seçicilik, bilmiyorum ama neredeyse hiç kilolu insan görmedim.
KAHVE KÜLTÜRÜ OSMANLI'DAN
Dönelim Viyana'nın meşhur lezzetlerine. Evet, Osmanlı iki kez Viyana'yı kuşatmış ve kapıdan dönmüş, bu şehri imparatorluk topraklarına dahil edememiş. Fakat Viyana kültürünün üzerinde öylesine izler bırakmış ki Osmanlı, inkar etmek mümkün değil. Osmanlı'nın varlığı sanata da yansımış mimariye de, elbette mutfağa da... Kahve kültürüyle UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne giren Viyana'yı kahveyle tanıştıran da Osmanlı, o meşhur strudellerine ilham veren de. Viyana'dan Fransa'ya kadar giden kruvasanda da Osmanlı izi var. Macar yemeği olarak bilinen Viyana'da çok yapılan gulaş (kul aşı) da bir Osmanlı yadigarı... Zaten mutfağın, sofranın da güzelliği burada. İyi yemek sirayet etmeseydi, bu kadar zenginleşir miydi sofralar? İnsanları birleştiren ama aynı zamanda ayıran bir şey yemek ve kültürü... Biz ayırma kısmını gözardı edip, bizleri birleştiren sofralar kuralım... Hayat pişirdikçe, pişirip paylaştıkça, yedikçe güzel.
BİR MASAL DÜNYASI: DEMEL
Bir kraliyet kafesi. Ürettiği lezzetlerle kralları, kraliçeleri tüm aristokrasiyi kendine bağlamış zamanında. Tam 1786'dan beri hizmet veriyor. Garsonlar siyah beyaz üniformalar giymişler. Yüzlerinde ciddi bir ifade. Amaçları en doğru en hızlı servisi sunmak. Başarıyorlar da. Masaları dolup dolup boşalıyor. Pastaların sergilendiği vitrini gördüğümde "Allahım sana geliyorum" cümlesi döküldü dilimden. Bir ben değil, tüm grup hipnotize olmuş gibi kalakaldık. İstisnasız tattığım her ürün çok ama çok güzeldi.
SOSİZSİZ OLMAZ
Şehrin her köşesinde sosis satan bir yerler bulmanız mümkün. Bizim seçimimiz ünlü sosisçisi Bitzinger oluyor. Tam bir Viyana klasiği. Sosisçinin önünde uzun bir kuyrukla karşılaşıyoruz. O şık operaların, baloların ardından insanlar şık kıyafetleriyle soluğu burada alırmış. Haklılar. Dana etinden yapılan, üzerine köri eklenen sosisleri bize uygun, lezzetine diyecek yok. Hele kızarmış patateslerinden hiç bahsetmeyeyim. Pazartesi, çarşamba ve pazar günü 10.00-01.00; perşembe ve cuma günleri ise 10.00-04.00 arasında hizmet veriyor.
KAFELER ŞEHRİ
Kafeleri çok ünlü bu şehrin. Her köşede irili ufaklı, eski yeni sayısız kafe var. Hepsi birbirinden özel. Cafe Landmann, Cafe Zentral, Cafe Sacher... Hepsine gitmek mümkün değil. Bizim tercihimiz yine bir Viyana klasiği: Gerstner. Gerstner 1847 yılında kurulmuş. Şahane bir bina. Tüm masalar dolu. Rezervasyon şart. Duvarlarda goblenler, tablolar... Tavanlarda insanın bakmaya kıyamayacağı kadar güzel avizeler... Ürünlerin sergilendiği vitrini anlatmakla olmaz, görmek lazım. Fakat söylemem lazım: Bizde de çok sevile,n Viyana'da doğan, şehrin özel pastalarından biri olan sacher, ekibin çoğunu hayal kırıklığına uğrattı. Kuru ve pastadan çok kek gibi olduğunu söyledi bu işten anlayanlar, bilemem. Karar sizin. Mekan öğle yemeği de veriyor.
ŞNİTZEL NEYMİŞ MEĞER!
Viyana için şnitzel bir et değil adeta şehrin bir parçası. Bilinenin aksine Viyana şnitzeli domuz ya da tavuk etinden değil dana etinden yapılıyor. Ve iyisi gerçekten insana parmaklarını yediriyor. Dövülerek inceltilen, kadife kıvamına getirilen et, panelenerek yağda kızartılıyor. Yanında genellikle patates salatasıyla servis ediliyor. Demem o ki Viyana'da yemeden şnitzel yedim dememeli insan. En azından benim bugüne kadar yediklerim şnitzel değilmiş. Bir aile restoranı olan Plachutta zur Oper ve Meissi & Schadn adlı iki restoranda şnitzel yedik. İkisi de birbirinden farklıydı. İlki ipeksi diye tarif edebileceğim bir kıvamdaydı. Meissi & Schands ise inanılmaz gevrek, çıtır çıtır yapmıştı şnitzeli.
VİYANA'DA BİR İTALYAN DONDURMACI
Eissalon Am Schwedenplatz bir aile şirketi. 1886'dan beri dondurma yapıyorlar. Ama ne dondurma. Önünde sürekli kuyruk var. Arı gibi işliyor dükkan. Mutlaka gidilmeli, atlanmaması gereken bir durak.
ELMALI STRUDEL PEK ÜNLÜ
Ispanaklısı, peynirlisi... Ama elmalı strudel'in yeri başka. Schoenbrunn Sarayı'nda yer alan strudel atölyesinde bir şovla anlatıyorlar elmalı strudel'in nasıl yapıldığını. Ve elbette ziyaretçilere servis ediyorlar. Açık ara Viyana'da yediğim en güzel strudel burada yapılan.