Merhumun kimliğine ilişkin bilgilerin yazıldığı mezar taşları, çoğu zaman ölenin vasiyeti üzerine edebi, öğüt verici ve benzeri mesajları içeren yazıt haline de gelebiliyor.
Edirne'deki çeşitli kabristanlardaki mezarlarda yer alan yazıların bazılarının amansız hastalıklara yakalananlar tarafından sağlıklarında vasiyet edildiği ya da mezar sahibi tarafından bizzat yazdırıldığı belirtildi. Bazı mezar taşı yazılarının ise ölen kişinin yakınları tarafından sonradan, kendi yaşam felsefesine ve yaşadıklarına uygun olarak düzenlendiği kaydedildi.
Mezar taşlarındaki yazılarda öğüt verildiği, bölgenin kültürünün yansıtıldığı, ibret verici, tavsiye edici ibarelerin yer aldığı belirtiliyor.
Edirne'deki Acıçeşme Kabristanı'ndaki bazı mezar taşlarında yer alan yazılar şöyle:
''Zamansız gelen kalp krizi aldı canımı/ Sevenlerim akıttı göz yaşını/ Unutamam karımın yavrularımın bakışını/ Gelen geçen okusun bir Fatiha ile mezar taşımı. -Bir dağın başında bir kuzu meler/ Kuzunun feryadı bağrımı deler/ Anneler gidiyorum temelli yerime/ Üç kuzumu bırakıyorum kendi yerime. -Dertli doğdum anamdan/ Zevk almadım dünyadan/ Vesile ile göçtüm yalan dünyadan. -Fani dünya neler geldi bu başıma/ Kader yardım etmedi ölüm geldi/ Bu dünyaya doymadan girdim kara toprağa. Çok çalıştım/ Çok didindim/ iyiliğim bilinmedi. -Ahirette seni kurtaracak bir eserin olmadığı takdirde/ Fani dünyada bıraktığın eserlere de kıymet verme. -Bir dert geldi başıma/ Çok derman aradım/ Bulamadım, deva/ Doyamadım eşime dört evladıma. Mendilimin yeşili/ Ben kaybettim nazlı eşimi/ Ben bıraktım altı yavrumu/ Sil gözünün yaşını. Ölürsem yavrularım size doyamadan/ Bir mezar kazdırın hiç ağlamadan/ Okuyun taşımda ağlamayın başımda/ Bu mezarda bir ölü var inan tam altmış sekiz yaşında.''
ONUR'UN ÇALIŞMASI
Edirneli araştırmacı yazar Oral Onur da, mezar taşlarında bulunan yazılarla ilgili yaptığı çalışmada, ilginç sonuçlar elde ettiğini bildirdi. Onur, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Edirne, Tekirdağ, Kırklareli ve İstanbul'da yaptığı araştırmada, bulduğu 200 ilginç mezar taşı yazısını bir kitapta toplamayı amaçladığını kaydetti.
Araştırmacı yazar Onur'un belirlediği ilginç mezar yazılarından bazıları şöyle:
''-Fırın küreği tam düzeldiğinde/Ekmek yapacak hamur bitermiş/İnsan işinin tam düzeldiğinde/Ne yazik ki ömür bitermiş. -Tabaka, beşik/Beşik, tabaka/Düşe kalka/Giden bu ömür/Bir cigara boyu be aga/Bir gün bakarsın ki olmuş cigara yarı/Geçmiştir ömrünün baharı, yazı/Cigara baştan yanar/Baştan yanar cigara/Ucundan dökülen küller/Güller/Tabla, mezar/Mezar tabla/Derken azar azar/Yaklaşıyoruz toprağa. -Bir çay beyhude/İki çay kaide/Ancak üç çay cana faide/İç dördü, at derdi/ O ki çıktın beşe/Sürgit onbeşe. -Evlat belden/Karı elden/Ana candan imiş. -Yaya gözüyle at/Bekar gözüyle avrat alınmaz. -Kahvelerim pişti gel/Köpüklerim taştı gel/İyi günün dostları/Kötü günüm geçti gel/ -Beni alıp getirdiler/Koyup gittiler/Bu gece ben garip oldum/Bu taş oldu ayak taşım. -Ölümü çağırma/Fakat unutma -Saman servet, suya gider -Zengin olur, ekabir olamaz -Cahilin zengininden kork -Takdirde yazılan/Tekbirde bozulmaz -Çoğu kocana gösterme/Azı da çocuğa gösterme -Gençler ara sıra/İhtiyarlar sıra sıra -Yazı gelirse ben kazanırım/Tura gelirse sen kaybedersin.''
HAYAT HİKAYESİ
Taşlardaki yazılar, mezardaki kişinin dünyadaki halini ve yaşadığı mutluluğu ve hüznü yansıtıyor.
Edirne'deki Buçuktepe, Yeniimaret (Bademlik) kabristanlarındaki mezar taşlarında da ilginç yazılar yer alıyor.
Derdine çare bulamayan bir kişinin mezar taşında, ''şu dünyada her tabibe başvurdum. Bulamadı derdime bir çare'' yazarken, diğer mezar taşlarında şu ilginç mesajlar göze çarpıyorş:
''-Darıdünya bir misafirhanedir/ Malı mülkü cümlesi efsanedir/ İşte bende vefat ettim/ İhtiyacım rahmet süphanedir. -Görmedim yedi yıl ana, baba kardeşlerimi/ Hasret ateşi dağladı yanık yüreğimi/ Nasip gurbette içmekmiş acı şerbeti/ Ecel üç yavrumdan ayırdı beni/ Kader böyleymiş diyoruz/ Rahmetle anıyoruz. -İnsanlar hayatta iki kere ölür/ İlki toprağa verildiğinde, ikincisi unutulduğunda/ Sevenlerim beni unutmasın. -Genç yaşımda mesken tuttum dağlar başını/ Garip anam babam akıttınız göz yaşını/ Allah'a emanet ettim bir evladımı ve nazlı eşimi/ Ahirete intikal eyledim tank çarpmasıyla. -Dünyama doyamadan gittim yoldan dönemedim/ Sevdiklerimi son kez sevemedim. Teladımın taşı evime karşı/ Eğer soracak olurlarsalar yazdırdım yazılı taşı/ Şehit anası şehit babası/ Ben evladımın derdinden gittim.''
