İsrail'in Türkiye Büyükelçisi olarak 3 yıldır görev yapan Bergama doğumlu Gabby Levy, 4 yaşındayken Türkiye'den İsrail'e uzanan göç hikayesini anlattı. İsrail'e Türkiye'de kötü bir muameleye maruz kaldıkları için değil, bir ideal uğruna göç ettiklerini söyleyen Levy, "Dünyada İsrailliler kadar Türkleri seven, Türkiye'yi seven başka hiçbir grup yoktur" dedi. O dönemde adı "Gabriel Esmersoy" olan Levy, annesi Kadın, babası Hayim ve iki aylık erkek kardeşi Motti'yle birlikte 1949'da Bergama'yı terk ettiğinde henüz 4 yaşındaydı. Göç edene kadar Levy'nin annesi terzide, babası da pamuktan yağ çıkarılan bir fabrikada çalışıyordu. Dünyada olduğu gibi, Türkiye'de de savaş nedeniyle ekonomik sıkıntı vardı. Levy, Bergama'da ilk adımlarını attığı sırada Türkiye'de çok partili hayata geçiş süreci yaşanıyordu. CHP'ye alternatif olarak 1946'da Demokrat Parti (DP) kuruldu. DP'ye üye olan baba Hayim Levy, partinin İzmir teşkilatında aktif görev aldı. Aile İsrail'in kuruluş aşamasında, bu idealin bir parçası olmak için 1949 yılında İsrail'e göç etti.
KURU-PİLAV SEVİYOR
İsrail' de Batyam kentinde bir Türk sokağı kuruldu. Türkiye'den gelenlerin yerleştiği sokağın adına, İzmir'i çağrıştıran "Karşıyaka" adı verildi. O günlerin sıkıntılarla geçtiğini ifade eden Levy, annesinin babasına "Biz niye Bergama'yı terk ettik? O kadar güzel hayatımız vardı" dediğini aktardı. Sonraki dönemde aile hep Bergama'ya özlem duydu. Levy, bu özlem için "Çocukken yaramazlık yaptığımda, bir şeyi yapmak istemediğimde ailem bana 'seni çaya atacağım' diyordu. Bergama'da yaşadığımız yerde bir çay varmış. O zamanlar o çaydan korkuyordum. Bergama'ya gidip o çayı görünce, hayalimde canlandırdığım korkunç çay değil ince bir su akıyordu" diye konuştu. Levy, evlerinde sık sık kuru fasulye, pilav ve kebap piştiğini, baklava, sütlaç, aşure ve şamalıyı çok sevdiğini söyledi. Eşi İrit'le, Diti ve Carmit ismini verdikleri 2 kız çocuğu babası olan Levy'nin Türkiye'ye ilk dönüşü 1988'de oldu. Levy, İstanbul'a genel konsolos olarak atandı. Ancak yasalara göre Türk vatandaşı olan biri yabancı bir ülkeyi temsil edemezdi. Levy bu nedenle Türk vatandaşlığından ayrıldı.
BERGAMA'YA SİNAGOG
Levy, Aralık 2006'da Türkiye Büyükelçisi olarak atandı. Büyükelçi olarak görevlendirildiğinde İsrail'de Levy için "güle güle" partisi düzenlendi. Levy Türkiye'ye "İkinci vatanına gidiyor" diyerek uğurlandı. Levy ise Türkiye'nin birinci vatanı olduğunu söyleyerek, "Yok efendim ben Bergamalıyım" cevabını verdi. Sonuçta da Levy, eşi İrit'le birlikte yeniden Türkiye'ye geldi. Yaklaşık 3 yıldır İsrail'in Türkiye Büyükelçisi olan Levy, fırsat buldukça kendisine babası Hayim'i hatırlatan 80 yaşındaki Yahudi Mustafa'yı görmek için Bergama'ya gidiyor. Anne ve babası çalıştığı için Levy'e 15- 16 yaşlarında "Fatma" isimli bir Türk kızı bakmıştı. Geçen yıl Fatma'nın öldüğünü öğrenen Levy, "Onu 1988'de gördüğümde 50-60 yaşlarında ve çarşaflıydı" diye konuştu. Bundan sonra ilk hedefinin Bergama'daki sinagogu yaptırmak olduğunu belirten Levy, "Şimdi Bergama'da hiç Yahudi yok. Ama bu turizm için faydalı olur" dedi.
