Hacıların Türkiye'ye dönüşte getirdiği ve tanıdıklar vasıtasıyla her evde mutlaka hatıra olarak bulunan tesbihler, seccadeler, inci kolyeler ve çeşit çeşit hediyelikler var ya, işte onlar "Mekke'nin Mahmutpaşa'sı" Mesfele'den alınıyor. Mesfele, Kâbe'ye birkaç kilometre uzakta. Türk hacıların otellerinin çoğu bu bölgede. Ne ararsan var; hem de sudan ucuz. Hac tespihleri 1 riyalden (50 kuruş) başlıyor, inci kolyeler 3 riyale (Yaklaşık 1.5 lira), sürmeler 2 riyale (1 lira) satılıyor... Takke, tesbih ve kokudan oluşan üçlü setler de var. Onların fiyatı da 3 riyal. Seccadeler biraz daha pahalı bunlara göre, onlar 15 riyalden başlıyor. Esnafın çoğu göçmen. Köşe başındaki dükkânın sahibi Bangladeşli. Abdüllaziz 15 yıldır Mekke'deymiş. Çat pat Türkçe biliyor. 3 çocuğu var. Yok yok dükkânında. "Satışlar nasıl?" diyoruz; "Elhamdülillah, Türkler var satış var. Türkler yok satış da yok" diyor. Bu sırada namaz vakti geliyor ve peş peşe kapanıyor dükkânlar. Herkes Kâbe'ye, namaza gidiyor.
AFGAN MERYEM'İN DRAMI
Hac dışında pek çok farklı hayat yaşanıyor Mekke'de. O hikâyelerden biri Afganistanlı Meryem Osman'a ait. 17 yıldır Mesfele bölgesinde yere açtığı tezgâhta satış yapıyor. Ailesiyle birlikte savaştan kaçıp önce İran'a, ardından da Suudi Arabistan'a sığınan Meryem, "Ben kayıtlı değilim. Afganistan'a da dönemem. İkametgâh olmadığı için çocuklarımı okula da gönderemiyorum" diyor. Eşi ise hapiste. 4 çocuğuyla birlikte ailesinin yanında kalıyor Ecyad'da. "İşler eskiden iyiydi de şimdi iyi değil. Artık zabıta müsaade etmiyor satış yapmamıza, yakalarlarsa hemen hapse atıyorlar" diye dert yanıyor.
