Corona virüsü salgını nedeniyle sokağa çıkma yasağı ilan edilmesi ile birlikte bayram namazı camilerde kılınamaycak. Hal böyle olunca; Diyanet İşleri Başkanlığı bayram namazı yerine Duha namazı yani kuşluk namazının kılınabileceğini belirtti. Bu açıklamanın ardından vatandaşlar kuşluk namazı nasıl kılınır, kuşluk namazına nasıl niyet edilir, duha namazı nasıl kılınır şeklindeki soruların yanıtlarını araştırmaya başladılar. Buna göre; Bayram namazına nasıl niyet edilir? Ramazan Bayram namazı yerine kılınacak kuşluk namazına nasıl niyet edilir?
Niyet edilirken hangi bayram namazı kılınacaksa o zikredilir. Örnek olarak "Niyet ettim Allah'ım senin rızan için Ramazan Bayramı namazı kılmaya, uydum hazır olan imama" veya aynı şekilde "Niyet ettim Allah'ım senin rızan için Kurban Bayramı namazı kılmaya, uydum hazır olan imama" şeklinde niyet edilir.
İşte konuya yönelik detaylar...
BAYRAM NAMAZINA NASIL NİYET EDİLİR?
Niyet edilirken hangi bayram namazı kılınacaksa o zikredilir. Örnek olarak "Niyet ettim Allah'ım senin rızan için Ramazan Bayramı namazı kılmaya, uydum hazır olan imama" veya aynı şekilde "Niyet ettim Allah'ım senin rızan için Kurban Bayramı namazı kılmaya, uydum hazır olan imama" şeklinde niyet edilir.
BAYRAM NAMAZI NASIL KILINIR?
Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı namazları ikişer rekâttır ve kılınışları aynıdır.
Bayram namazları cemaatle kılınır. Namaz vakti girince, ezan ve kamet getirilmeksizin imam-hatip, Ramazan veya Kurban bayramı namazına niyet eder. Cemaat de aynı şekilde bayram namazını kılmak üzere mevcut imam-hatibe uymaya niyet eder.
İmam, "Allâhü ekber" diyerek tekbir alır ve ellerini bağlar. Cemaat de aynı şekilde tekbir getirip ellerini bağlar. İmam ve cemaat içlerinden "Sübhâneke" duasını okur. Sonra İmam ve cemaat, "Allâhü ekber" diyerek tekbir alır, eller kulaklar hizasına kadar kaldırılıp yana bırakılır. Sonra aynı şekilde "Allâhü ekber" diyerek bir tekbir daha alınır ve eller yine yana bırakılır. Üçüncü kere "Allâhü ekber" diyerek tekbir alınır ve bu sefer eller bağlanır. Tekbirler arasında üç defa "sübhanellâhi'l-azîm" diyecek kadar beklenir. Bundan sonra cemaat susup bekler. İmam, gizlice eûzü-besmele çeker, Fatiha ve zamm-ı sûreyi sesli olarak okur, sonra rükû ve secdeler yapılır ve ikinci rekâta kalkılır. İkinci rekâtta imam, gizlice besmele çeker, "Fatiha" ve "zamm-ı sûre"yi yine sesli olarak okur. Ardından imam ve cemaat, "Allâhü ekber" diyerek tekbir alır, eller kulaklar hizasına kadar kaldırılıp yana bırakılır. Peşinden aynı şekilde "Allâhü ekber" diyerek bir tekbir daha getirilip eller yine yana bırakılır. Sonra aynı şekilde üçüncü bir tekbir daha alınır ve eller yine yana salınır. İlk rekâtta olduğu gibi ikinci rekâtta da tekbirler arasında üç defa "sübhânellahi'l-azîm" diyecek kadar beklenir. Üçüncü tekbirin akabinde "Allâhü ekber" diyerek rükûa varılır. Tıpkı birinci rekâtta olduğu gibi rükû ve secdeler tamamlanır. İkinci secdeden sonra oturulur. "Tahiyyât", "Salli" "Bârik", "Rabbenâ âtinâ" ve "Rabbena'ğfirlî" duaları okunur. Sağa ve sola selam verilerek namazdan çıkılır.
Buna göre bayram namazlarının her iki rekâtında, diğer namazlara göre fazladan üçer tekbir getirilmiş olur ki bunlara "zevâid tekbirleri" denir. Bu tekbirleri getirmek vaciptir.
Selam verildikten sonra İmam-hatip minbere çıkıp bir hutbe okur. Bu hutbe Cuma hutbesinde olduğu gibi iki kısımdan oluşur. Hutbeye "Allâhu ekber, Allâhu ekber, lâ ilâhe illallâhu vellâhu ekber, Allâhü ekber ve lillâhi'l-hamd" diye tekbir getirilerek başlanır. Cemaat de tekbire katılır.
İmam-hatip, bayram hutbelerinde genel olarak bayramın birleştirici özelliğinden bahseder. İslâm kardeşliği, yardımlaşma gibi konulara değinir. Ayrıca, Ramazan bayramı hutbesinde, zekât ve sadaka ibadetleri; Kurban bayramı hutbesinde ise Kurban ibadeti ve teşrik tekbirleri hakkında bilgiler verir.
"Teşrik tekbirleri"; Kurban Bayramı arefesinde sabah namazından başlayıp bayramın dördüncü günü ikindi namazı sonrasına kadar yirmi üç vakitte farz namazların ardından getirilen tekbirlerdir. Bu tekbirler vaciptir.
Teşrik tekbirleri; "Allâhü ekber, Allâhü ekber, lâ ilâhe illallâhu vellahu ekber, Allâhü ekber ve lillahi'l-hamd" cümlelerinden oluşur.
Diyanet İşleri Başkanı Erbaş: Dileyen evinde bayram namazını kılabilir
Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş, corona virüs nedeniyle bayram namazının camilerde kılınamayacağını belirterek, "Dileyen evinde bayram namazını, dileyen de nafile niyetiyle iki ya da dört rekat kuşluk namazı kılabilir" dedi.
Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş, yaptığı açıklamada, mübarek Ramazan ayının son gününde olunduğunu hatırlatarak, "Rahmet mevsimiyle vedalaşmanın hüznünü yaşıyoruz" dedi.
Yarın ise Ramazan Bayramı olduğunu ve bayramların müminler için sevincin, coşkunun, muhabbetin en yoğun yaşandığı zamanlar olduğunu belirten Erbaş, şunları ifade etti:
"Şüphesiz bu heyecanın başlangıç vakti de bayram namazıdır. Ancak hepimizin bildiği gibi bir salgın sebebiyle zor ve çok hassas zamanlardan geçmekteyiz. Bu sebeple üzülerek ifade etmeliyim ki; camilerimizde bayram namazı kılamayacağız. Çünkü yüce dinimiz İslam'a göre insan hayatı ve sağlığı her şeyden daha önemli ve daha önceliklidir. Ancak camilerimizden uzak kalmanın hüznünü bir nebze azaltmak maksadıyla, bayramın ilk gününde her ilimizin kendi bayram namazı vaktinde, minarelerimizden bayram günlerinin şiârından olan tekbirler yükselecektir. Bayramın gerçek manasını anlamaya, yüreklerimizi aynı duyguda buluşturmaya ve beraberce daha güzel bir hayat inşa etmeye dair Ankara'da bayram hutbesi irad edeceğim inşallah. Dolayısıyla mevcut şartlarda bayram coşkusunu en güzel şekilde yaşayabilmek için evlerimizde aile fertlerimiz ve özellikle çocuklarımızla beraber tıpkı önceki bayramlarda olduğu gibi tüm hazırlıklarımızı yapalım. Sabah namazının ardından güneşin yükseldiği bayram namazı vaktine kadar heyecanla, dualarla, zikirlerle bekleyelim. Minarelerden okunan tekbirlere eşlik ederek bayram sevincine ve coşkusuna katılalım. Diyanet TV'nin ve birçok televizyon kanalının sabah 6'dan itibaren canlı yayınlayacağı bayram hutbesini dinleyelim. Dileyen evinde bayram namazını, dileyen de nafile niyetiyle iki ya da dört rekat kuşluk namazı kılabilir. Böylece bayram namazı vaktinin bereketinden ve bayramın güzelliğinden ailemizle beraber en iyi şekilde istifade edelim. Şimdiden bayramınızı tebrik ediyor, bu bayramın hüzünlü gönüllerin sevince dönüşmesine vesile olmasını yüce Rabbimizden niyaz ediyorum."
İŞRAK VEYA DUHA (KUŞLUK) NAMAZLARI NE ZAMAN VE NASIL KILINIR?
İşrak veya duhâ namazı; güneşin doğup ufukta beş derece (bir mızrak boyu) yükselmesi ile kerâhet vakti çıktıktan sonra yani güneşin doğuşundan yaklaşık 40-50 dakika sonra ilk kuşluk vaktinde kılınır. Bir hadis-i kutsîde bu namazın faziletine işaretle şöyle buyurulur: "Ey Âdemoğlu, gününün ilk vakitlerinde benim için dört rekât nafile kılmaktan acizlik gösterme ki, günün sonunda seni korumayı tekeffül edeyim." (Ebû Dâvûd, Tatavvu', 12)
Hadis kaynaklarında çokça teşvik edilen duhâ (kuşluk) namazı; dört, sekiz ve on iki rekât olarak kılınabilir (Müslim, Salâtü'l-müsâfirîn, 78-83). En az iki rekât olarak kılınabileceği de söylenmiştir. Bu namazda iki rekâtta bir selam vermek daha sevaptır. Ancak dört rekâtta bir de selam verilebilir (Tahtâvî, Hâşiye, s. 395).
