"Cumhurbaşkanı adayımız herkesi birleştirecek normal biri olmalı" dedi Zülfü Livaneli.
Trafikte sıkışmış, radyoları karıştırıyordum. Karşıma Can Dündar'la Zülfü Livaneli'nin sohbeti çıktı.
Can'ın üzgün bir tonla "bizi yeni bir faşizm dalgası daha bekliyor" türünden bir konuşma yapmasını bekliyordum ama sesi keyifliydi.
Belli ki, iktidar karşıtı bir blok kurulursa Cumhurbaşkanlığı alınabilir umudu taşıyordu.
Konuğu Zülfü Livaneli işte tam o noktada devreye girdi.
Önce "biz böyle değildik, bu yaşadıklarımız normal değil" minvalinde şeyler söyledi.
Sonra Cumhurbaşkanlığına "normal biri"ni istediğini açıkladı.
Yetmedi! "Gösterilecek aday normal Türkiye'nin adayı olmalı" dedi.
"Anormal" bir gülme aldı beni, radyoyu kapattım.
***
Kelimeler, kavramlar, deyimler masum ve tarafsız değillerdir.
Tarihseldirler, kültürel farklılıklara yaslanırlar ve aynı an içinde bile farklı bağlamlarda kullanıldıklarında anlamları değişiverir.
"
Normal" kavramı bu bakımdan en oynak ve en politik, kavramlardandır. Üstelik
silah gibidir, vurur.
Bir kez kendi normalini dile getirdin mi, dışarıda kalanlar bir anda "
anormal", "
aykırı", "
mutat olmayan", "
norma uymayan" haline geliverir.
Az uyanıklık değildir hani!
Kelimeler, kavramlar dedim de...
Hiç unutmuyorum.
Afganistan'ın Rus işgalinde olduğu zamanlarda Batı medyası Afganlı mücahitler için sürekli "
asiler" terimini kullanıyordu.
Edebiyat dünyasında henüz parlayan
Milan Kundera "Başka yerlerde aynı şeyleri yapanlara
Ulusal Kurtuluş Savaşçıları diyorsunuz da, onlara neden
asiler diyorsunuz?" diye sormuş, sonra şöyle demişti: "Çünkü biliyorsunuz,
kelimeler yener ve yenilirler; birilerine
asi derseniz, onun isyanını şimdi hoş karşılasanız bile
eninde sonunda yenilmesini istiyorsunuzdur, yenilirler de..."
***
Cumhurbaşkanı adayı "
normal biri" olmalı, ha!
Eh anlıyoruz, Livaneli'ye göre daha baştan
Erdoğan ve Gül anormal biri...
Tabii Livaneli bu yolla muhalefetin "
marjinal bir aday" gösterme ihtimaline muhalefet etme imkânını da elinde tutuyor.
"
Normal"in "
norm"dan geldiğini düşünecek olursak...
Norm'u yasalar belirlemiyor, Livaneli belirliyor; partiler bilmiyor, Livaneli biliyor; seçmen zaten cahil falan, o yüzden anlamıyor, Livaneli anlıyor.
O ne güzel, ne rahat ve bembeyaz bir "
aydın"lık!
Fakat sonra hep üzülüyorlar, neden sandıktan çıkamıyoruz diye.
Bu "
bakış"ta bir anormallik olduğunu fark edinceye kadar da üzülecekler.
Blok mlok da kurtarmaz. Seçmen her zaman
kendisini anormal görene karşı blok oluşturur.