Sağlıkla ilgili haberler SABAH'ın radar alanından çıkmaz. Bunun geleneğe dönüşmesi, halkın sağlıkla gündelik ilişkisinin yoğunluğu. Bu nedenle haklı bir editoryal tercih olarak sağlık haberleri baş sayfaya sıkça taşınır.
7 Mart tarihli gazetede 105 Nakil 42 Ölüm ifadesiyle manşete yerleşen haber de böyle bir içeriğe sahipti.
Abdurrahman Şimşek ve Ferhat Ünlü'nün çabalarıyla hazırlanan habere göre, Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Kemik İliği Nakli Merkezi'nin eski direktörü, Prof. Yener Koç hakkında, nakil yapılan hastalarının yüzde 40'ının ölmesi dolayısıyla Sağlık Bakanlığı'nca inceleme başlatılmıştı. Soruşturma, bakanlık müfettişlerinin Kasım 2006-Temmuz 2008 arasındaki nakilleriyle ilgili saptamaları üzerine başlatılmıştı. Yine habere göre, Bilim Kurulu konuyu görüşme gündemine almıştı.
İç sayfada geniş yer ayrılan haber, inceleme kararına varıncaya kadar geçen süreci kronolojik olarak ayrıntılarla ele almaktaydı. Gerek baş sayfada gerekse iç sayfada Koç'un birer fotoğrafı kullanılmıştı. Ayrıca bir de "ameliyat masası" resmi eklenmişti.
Yayın ardından, Prof. Koç'tan ayrıntılı bir şikâyet başvurusu aldım.
"Bana fikrim bile sorulmamışken, 'açıklama yapmaktan kaçınan' gibi bir ifade kullanılması bile bu haberin nasıl nasıl özensiz bir şekilde hazırlandığı konusunda epey bir ipucu vermektedir. Haber tek bir kaynağa dayanılarak ve konuyla yani kemik iliği nakliyle ilgili yeterli bilgi almadan hazırlandığı için birçok hata, bilerek ya da bilmeyerek çarpıtma ve okuyan kişide çok yanlış algılara neden olabilecek ifadelerle doludur. Keşke haberi yapan muhabir, kemik iliğiyle, kök hücre nakliyle ilgili biraz bilgi toplayıp haberi öyle hazırlasaydı. En azından o zaman nakil işlemini 'ameliyat' olarak anlatmazdı!" diyor Koç.
İtiraz noktalarını şu başlıklar altında topluyor:
Ameliyat değil; fotoğraf yanlış: Kemik iliği naklinden ameliyat olarak bahsedilmesi verici adaylarını caydırabilir, bu işlem bir ameliyat değildir. Haberde verilen ameliyat grubu ve ameliyat resmi gerçeğe aykırıdır.
İlik kardeşinden alındı, şirketten değil: Şule Elvan Abdurrahmanoğlu adlı hastanın ilik nakli için gerekli kök hücreleri, ATİ Teknoloji Şirketi'nde görevli olan Prof. Dr. Ercüment Ovalı'dan temin edilmemiştir. İlik nakli, hastanın kardeşinden alınan kök hücrelerle gerçekleştirilmiştir. Yeditepe Üniversitesi hiçbir ilik naklinde bu şirketten kök hücre temin ederek ilik nakli yapmamıştır.
Hastalar ilik nakli sırasından ölmedi: İlik nakline bağlı ölüm oranımız yüzde 40 değil yüzde 5.7'dir. İlik nakli işlemine bağlı ölüm; ilk 100 gün içerisinde olan ölümlerdir. Hastalığın tekrarlamasına bağlı ölümler, ilik nakline bağlı ölüm olarak değerlendirilemez.
Yorumcular da yanıltılmış: 105 hasta içinde ilk 100 günde 8 kişinin öldüğü bildiriliyor; gerçek rakam 8 değil 7'dir. Bunlardan 6 tanesi ilik nakline bağlı ölümdür. Böylece ilk 100 günde ilik nakline bağlı ölüm oranımız yüzde 5.7'dir. Yüzde 5.7 olan bu oran, bilirkişilere yüzde 40 olarak yansıtılarak soru sorulmuştur.
Bilirkişiler dünya ortalamasının yüzde 10-15 olduğunu söyleyerek doğru yorum yapmışlardır; ancak Yeditepe'nin transplanta bağlı ölüm oranını yüzde 40 olarak hissetmeleri sağlanmıştır. Dolayısıyla ölüm oranı dünya ortalamasından düşük olduğu halde yüksekmiş gibi bilirkişilere ve okurlara algılatılmıştır. Bu algılatma tehlikelidir. Hastaları ilik naklinden vazgeçirebilir ve hastalar bu nedenle kendilerini ölüme mahkûm edebilir. Yeditepe Üniversitesi'nin yüzde 5.7 olan ölüm oranı, Türkiye ortalamasının çok altında olup, Amerika'daki Harvard Üniversitesi ile aynıdır (2007 yılı içinde yüzde 5.75). Bu durum takdire şayandır.
En kalabalık ekiptik: Gazetede personel yetersizliğinden bahsedilmekte olup, bu beyan gerçek dışıdır. Ünitemiz Yeditepe Üniversitesi ile birlikte çalışırken Sağlık Bakanlığı'ndan ruhsatlı durumdaydı. Sağlık Bakanlığı personel eksikliği olan ünitelere ruhsat vermemektedir. Ayrıca Yeditepe Üniversitesi ilik nakli ekibi hasta başına Türkiye'de en fazla hemşirenin düştüğü nadir ekiplerdendir.
